Minh bạch tài chính là 'giấy thông hành' cho doanh nghiệp Việt vươn xa

Hoàn thiện quản trị để phát triển bền vững

Phát biểu khai mạc hội thảo "Quản trị tài chính - Kiểm toán - Thuế" sáng 4/11, bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC, cho biết trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chuyển động nhanh, năng lực quản trị tài chính, kiểm soát rủi ro và tuân thủ chuẩn mực thuế, kiểm toán là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Tp.HCM (ITPC) phát biểu tại hội thảo.

Theo Cục Thống kê Tp.HCM, Thành phố hiện có hơn 345.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó khu vực tư nhân chiếm hơn 97%, đóng vai trò chủ lực trong đổi mới sáng tạo, tạo việc làm và thu hút đầu tư. Việc nâng cao năng lực quản trị, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính - kiểm toán - thuế, được xác định là ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế Tp.HCM giai đoạn 2025-2030.

Bà Phi Vân cho biết thêm, tháng 5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, khẳng định khu vực này là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế Việt Nam, cần được khuyến khích, hỗ trợ và tạo điều kiện phát triển mạnh mẽ, bền vững.

Theo Nghị quyết, đến năm 2030, khu vực tư nhân phấn đấu đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động, đóng góp 55–58% GDP, 35–40% thu ngân sách và tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động; tầm nhìn đến năm 2045, khu vực tư nhân Việt Nam sẽ có năng lực cạnh tranh cao trong khu vực và quốc tế.

Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng đề ra tám nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nổi bật là đổi mới tư duy, xóa bỏ rào cản đối với sự phát triển của kinh tế tư nhân, hoàn thiện thể chế và chính sách tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, đồng thời nâng cao năng lực quản trị, minh bạch tài chính, tăng cường kiểm toán và tuân thủ thuế. Đây là những yếu tố trực tiếp giúp doanh nghiệp tư nhân phát triển hiệu quả, vững vàng và có khả năng thích ứng tốt trước biến động của thị trường.

Theo bà Phi Vân, Tp.HCM hiện đang triển khai mạnh mẽ Nghị quyết 98-NQ/TW về cơ chế đặc thù phát triển Thành phố, tập trung vào các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số, đổi mới mô hình tăng trưởng và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân năng động, sáng tạo.

Với vai trò là cầu nối giữa chính quyền và doanh nghiệp, ITPC cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp thông qua các chương trình xúc tiến đầu tư - thương mại, tư vấn pháp lý, hỗ trợ quản trị, và kết nối đối tác chiến lược trong và ngoài nước.

Thích ứng với yêu cầu minh bạch và tuân thủ

Tại hội thảo, bà Trương Thị Bích Loan, Giám đốc Dịch vụ Kế toán và Đảm bảo của Grant Thornton Việt Nam cập nhật các quy định mới về kiểm toán và thuế.

Theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP, doanh nghiệp có quy mô lớn phải thực hiện kiểm toán bắt buộc nếu đáp ứng từ hai trong ba tiêu chí: tổng tài sản trên 100 tỷ đồng, doanh thu trên 300 tỷ đồng hoặc sử dụng trên 200 lao động. Việc không tuân thủ có thể bị phạt tới 50 triệu đồng, thậm chí 200 triệu đồng với đơn vị có lợi ích công chúng, theo Nghị định 228/2025/NĐ-CP.

Bà Trương Thị Bích Loan, Giám đốc Dịch vụ Kế toán và Đảm bảo trình bày tại hội thảo.

Ở lĩnh vực thuế, ngành thuế đang chuyển đổi số mạnh mẽ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để thanh tra theo rủi ro. 9 tháng đầu năm 2025, dù số cuộc thanh kiểm tra giảm hơn 21%, nhưng tổng số thu ngân sách lại tăng 22%, cho thấy hiệu quả quản lý mới.

Cơ quan thuế tập trung kiểm tra các lĩnh vực rủi ro như bất động sản, sản xuất, FMCG và giao dịch liên kết, đồng thời khuyến nghị doanh nghiệp cần chủ động rà soát quy trình nội bộ và minh bạch hóa hồ sơ kế toán.

Từ góc độ tư vấn quản trị, bà Đinh Thị Hương Giang, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Doanh nghiệp của Grant Thornton Việt Nam, cho rằng vấn đề cốt lõi của nhiều doanh nghiệp tư nhân hiện nay nằm ở sự thiếu minh bạch và khác biệt lớn giữa số liệu quản trị nội bộ và số liệu báo cáo thuế.

Theo bà, gốc rễ vấn đề không nằm ở kỹ thuật kế toán mà ở tư duy của chủ doanh nghiệp là những người thường đặt nặng yếu tố ngắn hạn thay vì hướng đến phát triển bền vững.

Bà Đinh Thị Hương Giang, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Tài chính trình bày tại hội thảo.

Bà Giang cũng chia sẻ một lộ trình chuyển hóa doanh nghiệp qua 3 giai đoạn: giai đoạn đầu (0–3 tháng) tập trung rà soát tổng thể, đối chiếu số liệu và lập bản đồ rủi ro; giai đoạn hai (3–12 tháng) chuẩn hóa hệ thống, xử lý chênh lệch và thiết lập báo cáo quản trị; giai đoạn ba (12–24 tháng trở lên) tăng cường hiệu quả, lập ngân sách, triển khai hệ thống ERP, BI và thành lập bộ phận kiểm toán nội bộ.

“Minh bạch không chỉ là nghĩa vụ, mà là chiến lược sống còn,” bà Giang nói. “Doanh nghiệp có hệ thống quản trị tốt và báo cáo minh bạch sẽ có nhiều cơ hội gọi vốn, mở rộng thị trường và thu hút nhà đầu tư quốc tế", bà Giang nói.

Các chuyên gia thống nhất rằng, việc minh bạch tài chính, tuân thủ chuẩn mực kiểm toán và xây dựng hệ thống quản trị hiện đại không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là nền tảng giúp doanh nghiệp tư nhân tăng sức cạnh tranh, phát triển bền vững và khẳng định vị thế trên thị trường.

Phạm Thị Mỹ Hậu