Mở đường cho du khách châu Âu quay trở lại Đông Nam Á

Nhưng đại dịch đã ảnh hưởng nặng nề. Khu vực này đã đón 143 triệu khách du lịch vào năm 2019, nhưng con số này đã giảm 81% vào năm ngoái, khiến du khách chỉ còn 26,1 triệu, chủ yếu đến từ các quốc gia láng giềng, theo dữ liệu của ASEAN. Năm 2019, Vương quốc Anh chiếm thị phần lớn thứ 13 về lượng khách du lịch trong khu vực, với 3,1 triệu du khách Anh đến thăm Đông Nam Á. Theo số liệu của ASEAN, khoảng 2,1 triệu người Đức và 2 triệu người Pháp cũng đã đến thăm khu vực này. Người châu Âu, ngoại trừ người Nga, chỉ chiếm 5,9% trong số 143 triệu khách du lịch đã đến thăm Đông Nam Á vào năm 2019. Con số này đã giảm từ 6,4% năm 2015 và 7,8% năm 2010.

Frederick Kliem, thành viên nghiên cứu và là giảng viên tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, cho cho biết người châu Âu sẽ luôn đi du lịch và sẽ luôn được chào đón - họ chỉ không mang lại nhiều tiền cho thu nhập du lịch nói chung. Vào tháng 7, Thái Lan đã khởi động một kế hoạch gọi là hộp cát Phuket, hòn đảo bãi biển nổi tiếng nhất của nước này. Kể từ đầu tháng 10, Thái Lan đã giảm một nửa thời gian cách ly đối với những du khách tiêm chủng hoàn toàn xuống còn 7 ngày. Bangkok, thủ đô của Thái Lan, bao gồm năm điểm đến du lịch khác, sẽ mở cửa trở lại các chương trình hộp cát từ tháng 11. Hầu hết các khu vực khác sẽ mở cửa vào tháng 12. Việt Nam muốn mở đảo Phú Quốc theo mô hình hộp cát từ tháng tới. Campuchia, quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao thứ hai trong khu vực, dự kiến sẽ đón khách du lịch trở lại vào cuối năm nay. Malaysia và Philippines cũng đang tìm cách khởi động phần quan trọng của nền kinh tế của họ, mặc dù Kế hoạch phục hồi du lịch mới được thông qua của Kuala Lumpur trước hết tập trung vào du lịch nội địa.

Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới (WTTC) cho biết: Trước khi đại dịch xảy ra, lượng khách đến Đông Nam Á chủ yếu đến từ các nước châu Á. Người Trung Quốc chiếm 21% tổng số khách du lịch trong nước đến khu vực, người Singapore là 10% và người Hàn Quốc chiếm 7%. Năm 2010, chỉ có 5,4 triệu người Trung Quốc đến thăm khu vực này. Theo dữ liệu chính thức, đến năm 2019, con số này đã lên đến khoảng 32 triệu. Câu hỏi khó đối với các quan chức và doanh nghiệp Đông Nam Á là liệu những gì đã có trong năm 2019 có còn đúng trong những năm tới hay không. Vào tháng 5, Cơ quan Tình báo kinh tế (Economist Intelligence Unit) dự báo rằng Trung Quốc sẽ tiêm phòng cho 60% dân số vào quý II năm 2022, nhưng các yêu cầu kiểm dịch đối với khách du lịch quay trở lại sẽ không được nới lỏng cho đến cuối năm 2022, trước tiên là đối với du khách từ Hồng Kông và Ma Cao, và sau đó vào năm 2023 cho những người đi du lịch từ các quốc gia khác. Dự kiến du lịch nước ngoài của Trung Quốc sẽ trở lại mức trước đại dịch vào đầu năm 2024. Đây là một vấn đề lớn đối với các nền kinh tế Đông Nam Á. Chẳng hạn, số lượng khách du lịch Trung Quốc giảm 88,6% vào năm 2020 so với năm trước. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên hợp quốc, khách du lịch Trung Quốc đã chi 254,6 tỷ USD ra nước ngoài vào năm 2019, chiếm khoảng 1/5 chi tiêu du lịch toàn cầu.

Tháng trước, tân Thủ tướng Malaysia Ismail Sabri Yaakob đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều sau khi ông cho rằng ASEAN nên tạo ra "bong bóng du lịch" với Trung Quốc cho những khách du lịch được tiêm phòng đầy đủ. Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng còn quá sớm để nói về các ngành du lịch Đông Nam Á có bao giờ trở lại chuẩn mực trước đại dịch hay không. Những gì sau này sẽ luôn được yêu cầu là tiêm phòng đầy đủ, bao gồm cả ứng dụng theo dõi. Cả Singapore và Malaysia sẽ không bao giờ bỏ những yêu cầu này nữa. Việc đi lại dễ dàng, hầu như không hạn chế mà đã quen thuộc sẽ không bao giờ trở lại như cũ. Các quy định mới và vĩnh viễn sẽ khiến việc đi lại trở nên khó khăn và đắt đỏ hơn nhiều. Đây sẽ là một mối lo ngại đối với khách du lịch Trung Quốc. Báo cáo của Economist Intelligence Unit lưu ý rằng họ "sẽ bị thu hút bởi các quốc gia mà họ thấy là an toàn và có quy trình xin thị thực dễ dàng."

Các nhà phân tích cho biết, nếu khách du lịch Trung Quốc không thể quay trở lại liên tục trong vài năm tới, các chính phủ và cơ quan công nghiệp Đông Nam Á phải chú ý đến các thị trường du lịch ít quan trọng hơn trước đây. Steven Schipani, chuyên gia chính về ngành du lịch của bộ phận Khu vực Đông Nam Á của Ngân hàng Phát triển Châu Á, cho biết đại dịch đã cho thấy tầm quan trọng của việc đa dạng hóa thị trường. Các nước Đông Nam Á sẽ nỗ lực gấp đôi để thu hút du khách từ các thị trường nguồn đa dạng, bao gồm cả các thị trường ở châu Âu. WTTC cho biết: Khu vực này là điểm đến đường dài cực kỳ phổ biến đối với du khách châu Âu, vì vậy việc mở cửa biên giới với người châu Âu là rất quan trọng, đồng thời cho biết châu Âu đang phục hồi nhanh hơn nhiều khu vực khác do tỷ lệ tiêm chủng cao và các hạn chế đi lại gần đây đã được nới lỏng. Vào tháng 8, Singapore đã mở chương trình du lịch miễn kiểm dịch đầu tiên cho những người được tiêm chủng với Đức. Nước này đã mở Làn đường Đi lại vắc xin (VTL) với Pháp, Ý, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh mới đây, cho phép đi lại không cần kiểm dịch.

Các biện pháp này đã làm dấy lên lo ngại rằng các quốc gia Đông Nam Á đang mở cửa trở lại cho khách du lịch quá sớm. Abhishek Rimal, điều phối viên y tế khẩn cấp khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, cho biết một vấn đề lớn là sự bất bình đẳng về vắc xin. Mặc dù Singapore và Campuchia đã tiêm chủng đầy đủ tương ứng khoảng 80% và 66% dân số, nhưng chưa đến 1/4 số người ở Indonesia và Philippines đã được tiêm chủng. Trong khi đó, Thái Lan, quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào du lịch, mới chỉ tiêm phòng đầy đủ cho 1/3 dân số. Có một hành động cân bằng quan trọng đang diễn ra hàng ngày ở châu Á giữa tỷ lệ lây nhiễm nghiêm trọng và số người chết, và tác động to lớn mà đại dịch này đang gây ra đối với lực lượng lao động bình thường và những người làm công ăn lương hàng ngày, bao gồm nhiều người sống dựa vào thu nhập hoặc dòng chảy từ ngành du lịch.

Việt Dũng