Mở đường cho sản phẩm OCOP xuất ngoại

Bài 1: Đột phá sản phẩm dừa

Trong 08 sản phẩm OCOP đột phá dẫn dắt thị trường quốc tế, ngành dừa hiện có đến 04 sản phẩm OCOP đạt chuẩn 4 sao, 5 sao xâm nhập thị trường nước ngoài như: thảm xơ dừa, nước cốt dừa cấp đông, dừa sáp, mật hoa dừa.

Công nhân Công ty TNHH MTV Út Mừng tách vỏ dừa.

Lợi thế cạnh tranh từ sản phẩm dừa

Trà Vinh là 01 trong 05 tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long chịu ảnh hưởng biến đổi khí hậu. So với cây trồng khác, dừa là cây trồng có khả năng chống chịu và tồn tại trong điều kiện môi trường khắc nghiệt. Dừa ở Trà Vinh đứng thứ 02 sau tỉnh Bến Tre với trên 26.000ha, gần 07 triệu cây. Trong đó, dừa đang cho trái 20.943ha, sản lượng 444 triệu trái/năm. Những vườn dừa lớn tập trung ở các huyện Cầu Kè, Tiểu Cần, Càng Long, Châu Thành.

Các sản phẩm làm từ dừa xuất khẩu chính hiện nay: chỉ xơ dừa, mật hoa dừa, nước cốt dừa cấp đông, thảm xơ dừa, than hoạt tính từ gáo dừa,... Thị trường dừa tiếp tục được giữ vững và mở rộng khi Trà Vinh có 04/08 sản phẩm của ngành dừa được công nhận OCOP đã xuất khẩu sang một số quốc gia và vùng lãnh thổ gồm: sản phẩm thảm xơ dừa và nước cốt dừa cấp đông của Công ty Cổ phần Trà Bắc xuất sang Thái Lan, Trung Quốc, Cambodia, Korea, châu Âu (EU),... dừa sáp của Công ty TNHH chế biến dừa sáp Cầu Kè (Vicosap) xuất khẩu trực tiếp và gián tiếp sang thị trường Anh, Mỹ, Hồng Kông; mật hoa dừa của Công ty TNHH Trà Vinh Farm… xuất sang thị trường châu Âu, châu Mỹ; bánh tráng, bún, phở của Công ty Lương thực Trà Vinh xuất sang thị trường châu Âu, châu Mỹ; dầu gấc của Công ty TNHH Đồng Phát Dophaco xuất đi Hàn Quốc; tôm thẻ tẩm bột và đông lạnh của Công ty Cổ phần Thủy sản Cửu Long xuất sang thị trường EU với Canada; thảm xơ dừa của Công ty TNHH MTV Út Mừng xuất sang Hàn Quốc.

Có thể nói, hoạt động sản xuất, chế biến và tiêu thụ dừa của tỉnh hiện nay có bước phát triển khá, nhiều sản phẩm dừa được thương mại hóa với quy mô có sự tăng trưởng khá, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm chủ lực của địa phương. Tuy các sản phẩm chế biến của tỉnh đã khai thác gần như triệt để các nhóm sản phẩm chính như nhóm sản phẩm xơ dừa, gáo dừa, cơm dừa và nước dừa; gần đây là phôi nút áo dừa và mật hoa dừa. Đặc biệt, sản phẩm chế biến xơ dừa có giá trị kim ngạch xuất khẩu cao trong các nhóm sản phẩm.

Công ty TNHH MTV Út Mừng, xã Đức Mỹ, huyện Càng Long đã tháo được “điểm nghẽn” với các mẫu thiết kế từ nguyên liệu dừa và xác định được sản phẩm cốt lõi thảm xơ dừa có sức đột phá dẫn dắt thị trường ngoại quốc. Từ đó, Công ty tập trung phát triển sản phẩm và xuất khẩu trực tiếp ở thị trường Hàn Quốc với sản lượng 12 tấn thảm xơ dừa và 17 tấn dây thừng dừa/tháng. Với năng lực sản xuất đó, Công ty thu mua khoảng 36.000 trái dừa/ngày và giải quyết việc làm 150 lao động, thu nhập từ 08 - 10 triệu đồng/người/tháng.

Bà Nguyễn Thị Kim Thúy, Giám đốc Công ty TNHH MTV Út Mừng cho biết: khởi nghiệp với nghề thu mua dừa trái, sau đó chế biến vỏ dừa thành xơ dừa bán sang tỉnh Bến Tre, còn hột dừa bán sang Trung Quốc, tiếp đến ép kiện xơ dừa, dệt thảm dừa. Thời điểm đó hầu như Công ty đột phá thương mại thị trường trong nước và chiếm thị phần nhỏ ở thị trường Trung Quốc và Hàn Quốc. Xác định thảm xơ dừa có sức đột phá thúc đẩy ngành dừa của địa phương phát triển nhanh và hiệu quả hơn, Công ty thực hiện các giải pháp nhằm mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu. Năm 2017, Công ty tập trung công tác quảng bá, giới thiệu sản phẩm liên kết thị trường Hàn Quốc. Nhờ chủ động nguồn lực phát triển sản phẩm và đón đầu xu hướng tiêu dùng và phát triển công nghệ chung của thế giới trong thời đại hiện nay, nên sản phẩm thảm xơ dừa của Công ty đã “an cư” ổn định tại thị trường Hàn Quốc từ năm 2017 đến nay.

Công nhân Công ty TNHH MTV Út Mừng với sản phẩm thảm xơ dừa.

Đột phá phát triển kinh doanh sản phẩm dừa

Thời gian tới kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung, ngành công nghiệp nói riêng sẽ phải đối mặt với những vấn đề phức tạp, khó lường nhưng với sự quyết tâm cao của các cấp, các ngành và nỗ lực của doanh nghiệp, đến nay, diện mạo chung của tỉnh đã khởi sắc và phát triển tích cực, thể hiện trên các chỉ số về kết quả thu hút đầu tư cả về số lượng dự án và quy mô vốn đầu tư, kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, nộp ngân sách Nhà nước cho địa phương, giải quyết việc làm,...

Công ty Cổ phần Trà Bắc (Phường 4, thành phố Trà Vinh) là đơn vị tại Việt Nam sản xuất đa dạng các sản phẩm từ nguyên liệu dừa gồm than hoạt tính, than BBQ, thảm xơ dừa, cơm dừa sấy khô, nước cốt dừa cấp đông,... Dòng than hoạt tính từ gáo dừa xuất khẩu trên 7.000 tấn/năm sang thị trường Mỹ, Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản, Peru, Ecuador, Isarel, Trung Quốc… Công ty đạt danh hiệu xuất khẩu uy tính, đạt 01 giải Vàng và 02 giải Bạc chất lượng quốc gia, Top 10 doanh Nghiệp Việt Nam xuất sắc điển hình sáng tạo, doanh nghiệp khoa học công nghệ đầu tiên của tỉnh.

Công đoạn ép nước cốt dừa tại Công ty Cổ phần Trà Bắc.

Với bí quyết công nghệ sản xuất than hoạt tính từ Trung Quốc được kiểm soát bằng những phương pháp và tiêu chuẩn tiên tiến của Nhật và Hoa Kỳ, Công ty Cổ phần Trà Bắc đã làm nên những kỳ tích xuất sắc, đưa sản phẩm than hoạt tính mang thương hiệu TRABACO đã xuất khẩu đến hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Âu, châu Á, châu Phi, châu Mỹ. Ngoài than hoạt tính, Công ty còn sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu các sản phẩm có nguồn gốc từ trái dừa như: xơ dừa, thảm xơ dừa, cơm dừa sấy khô, nước cốt dừa cấp đông,… Đặc biệt sản phẩm nước cốt dừa cấp đông, thảm xơ dừa đạt chuẩn OCOP 4 sao.

Thông tin từ lãnh đạo Công ty Cổ phần Trà Bắc: đối với 02 sản phẩm này trước khi đạt chuẩn OCOP, Công ty sản xuất thảm xơ dừa chủ yếu phục vụ nệm ngủ lò xo, sau khi đạt chuẩn OCOP, Công ty tập trung sản xuất thảm xơ dừa hướng đến thị trường xuất khẩu, năng lực sản xuất của sản phẩm này đạt 1,5 triệu m2/năm; trên 3.000 tấn nước cốt dừa, 7.000 tấn than hoạt tính, 3.000 tấn cơm dừa sấy khô,... với 146 triệu quả gáo dừa, 30 triệu quả cơm dừa và 36 triệu vỏ dừa, doanh thu xuất khẩu khoảng 12 - 15 triệu USD/năm; cơ cấu kim ngạch xuất khẩu đạt 60 - 70%.

Để giữ vững thị trường ngoài nước và mở rộng thêm một số thị trường nước khác, sắp tới, Công ty cải tiến quy trình sản xuất, điển hình như thảm xơ dừa hiện nay đang có xu hướng phát triển mạnh ở thị trường châu Âu. Vì thế, Công ty tập trung nghiên cứu mẫu mã mới phục vụ cho lĩnh vực nông nghiệp ngoài sản phẩm truyền thống là nệm lò xo, đa dạng sản phẩm từ thảm xơ dừa phù hợp với nhu cầu của đối tác; đầu tư thêm thiết bị công nghệ, thiết bị kiểm soát kim loại, thiết bị gia công thảm hình cho sản phẩm thảm xơ dừa nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm bụi trong sản xuất thảm xơ dừa; đồng thời nghiên cứu cho ra 02 sản phẩm mới bột sữa dừa và nước dừa cấp đông đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng, góp phần nâng cao chuỗi giá trị ngành hàng dừa của tỉnh.

Để đảm bảo ổn định nguyên liệu đáp ứng nhu cầu sản xuất, Công ty Cổ phần Trà Bắc hiện đã ký kết cùng nông dân xây dựng vùng nguyên liệu dừa hữu cơ 310ha tại huyện Tiểu Cần và kết nối thu mua với các hợp tác xã, cơ sở sản xuất khai thác nguyên liệu dừa tại huyện Tiểu Cần, Càng Long, Trà Cú và một số tỉnh lân cận. Đây là bước đầu trong kế hoạch xây dựng vùng nguyên liệu dừa sạch vừa nâng chất lượng sản phẩm, vừa ổn định đầu ra cho nông dân, tăng thêm thu nhập so với việc trồng dừa như trước đây và bán theo phương cách trôi nổi như hiện nay.

Với những kết quả đạt được trong các năm qua, cùng với niềm tin và kỳ vọng lớn vào sự đồng thuận hỗ trợ của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương đến sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của địa phương, hy vọng sẽ có những bước phát triển đóng góp tích cực hơn, hiệu quả hơn để xứng đáng là động lực, “đòn bẩy” cho phát triển của tỉnh, sớm đưa Trà Vinh trở thành trung tâm của khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Thời gian tới, tỉnh tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế ngành dừa tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại để mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Kết nối với các doanh nghiệp, kênh phân phối hiện đại, tích cực ứng dụng thương mại điện tử, tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử trong và ngoài nước. Đồng thời khuyến khích doanh nghiệp mở rộng vùng nguyên liệu, nâng cao chất lượng sản phẩm, từng bước xây dựng thương hiệu đẩy mạnh thị trường tiêu thụ ngoài nước ngày càng phát triển và bền vững.

Bài, ảnh: MỸ NHÂN