Mở rộng đối tượng mua nhà ở xã hội không qua bốc thăm

Chủ trương được người dân đồng tình

Hà Nội chủ động mở rộng đối tượng được mua, thuê nhà ở xã hội (NƠXH) không qua bốc thăm, trong đó bổ sung nhóm người bị thu hồi đất để thực hiện các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị, đang được dư luận đặc biệt quan tâm.

Đây được xem là bước điều chỉnh chính sách quan trọng, tháo gỡ những vướng mắc trong công tác bồi thường, tái định cư, đồng thời tạo sự đồng thuận xã hội.

Nội dung trên được quy định tại Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thực hiện các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị và cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn TP. Hà Nội, vừa được HĐND Thành phố thông qua chiều 13/12.

Cụ thể, người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở bị thu hồi đất phục vụ các dự án chỉnh trang đô thị nhưng không có nhu cầu tái định cư sẽ được mua hoặc thuê NƠXH tại các dự án trên địa bàn thành phố mà không phải bốc thăm, đồng thời không cần đáp ứng các điều kiện về nhà ở, đối tượng hay thu nhập theo quy định hiện hành.

Trường hợp không đủ điều kiện bố trí tái định cư và gặp khó khăn về nhà ở, các hộ dân bị thu hồi đất cũng được lựa chọn mua, thuê NƠXH không qua bốc thăm.

Ông Hòa đồng tình với chủ trương mở rộng đối tượng thuê mua NƠXH không qua bốc thăm ở Hà Nội.

Chia sẻ về chính sách mới này, ông Nguyễn Văn Hòa (Giảng Võ, Hà Nội) cho biết, gia đình ông rất đồng tình với chủ trương mới này của Hà Nội.

“Gia đình tôi thuộc diện bị thu hồi đất và hoàn toàn đồng tình với chủ trương chỉnh trang đô thị vì lợi ích chung. Tuy nhiên, điều mà người dân như tôi quan tâm nhất vẫn là nơi ở ổn định sau khi bàn giao mặt bằng. Việc được mua hoặc thuê NƠXH không qua bốc thăm giúp chúng tôi yên tâm hơn, giảm bớt lo lắng và không còn phải vất vả tìm kiếm chỗ ở với chi phí quá cao như hiện nay", ông Hòa chia sẻ.

Theo ông Hòa, khi chính sách được triển khai đồng bộ, đúng tiến độ và minh bạch, người dân sẽ sẵn sàng đồng hành cùng chính quyền.

Đây là bước tiến trong quản trị đô thị

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi đánh giá, việc Hà Nội mở rộng đối tượng tiếp cận NƠXH không qua bốc thăm đối với người bị thu hồi đất phục vụ chỉnh trang đô thị là một bước tiến đáng ghi nhận trong tư duy quản trị đô thị hiện đại.

Chính sách này thể hiện tinh thần đồng hành cùng người dân trong quá trình phát triển, coi ổn định an cư là điều kiện tiên quyết để tạo sự đồng thuận xã hội, từ đó đẩy nhanh tiến độ chỉnh trang và tái cấu trúc đô thị.

Người dân nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội tại xã Đông Anh, TP. Hà Nội. Ảnh: Thanh Hiếu.

Theo ông Nguyễn Quang Huy, trong bối cảnh Hà Nội đang đẩy mạnh cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang các khu đô thị xuống cấp, việc đảm bảo chỗ ở ổn định cho người dân bị tác động trực tiếp là yếu tố giúp hạn chế khiếu kiện, rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng và giảm chi phí xã hội.

“Người bị thu hồi đất để phục vụ chỉnh trang đô thị là nhóm chịu tác động trực tiếp từ quyết định phát triển vì lợi ích chung. Họ không phải là nhóm tự do lựa chọn tham gia hay rút khỏi thị trường nhà ở. Do đó, chính sách nhà ở dành cho họ cần được hiểu là cơ chế bù đắp an cư hợp lý, chứ không chỉ là ưu đãi dựa trên thu nhập", ông Huy phân tích.

Từ góc độ này, việc mở rộng đối tượng tiếp cận NƠXH sẽ không làm thay đổi bản chất chính sách, nếu được thiết kế theo hướng phân tầng, minh bạch và có cơ chế kiểm soát phù hợp.

Một điểm tích cực khác của chính sách là không coi sở hữu nhà ở ngay là đích đến duy nhất. Với nhiều hộ dân, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển tiếp, thuê NƠXH ổn định, chất lượng tốt cũng là lựa chọn phù hợp.

Từ những chính sách trên, các chuyên gia đề xuất, Hà Nội cần phát triển mạnh quỹ NƠXH cho thuê, cho phép người dân linh hoạt lựa chọn địa điểm phù hợp với việc làm, học tập, sinh hoạt; nghiên cứu cơ chế cho phép thay đổi địa điểm thuê 1 - 2 lần trong vòng 5 - 10 năm, có kiểm soát.

Để chính sách thực sự phát huy hiệu quả, yếu tố tổ chức thực hiện và truyền thông đóng vai trò rất quan trọng. Cần công khai, minh bạch các tiêu chí về đối tượng, hệ số thu nhập, hệ số giá, quy trình xét duyệt; danh sách thụ hưởng phải rõ ràng, dễ giám sát. Quan trọng hơn, cần truyền thông nhất quán đây là chính sách ổn định an cư cho nhóm người dân chịu tác động trực tiếp từ quá trình chỉnh trang đô thị, không phải mở rộng ưu đãi tràn lan.

Hoàng Thanh