Xe buýt Cần Thơ giảm áp lực giao thông, hướng tới phát triển đô thị bền vững

Từ ngày 1/7, sau khi sáp nhập tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng và TP Cần Thơ, hệ thống vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn thành phố bước vào giai đoạn tổ chức, vận hành mới với phạm vi rộng hơn, yêu cầu quản lý phức tạp hơn.

Xe buýt Cần Thơ

Hiện Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông đô thị (Sở Xây dựng TP Cần Thơ) đang trực tiếp quản lý 9 tuyến xe buýt nội tỉnh, trong đó có 7 tuyến đang khai thác ổn định và 2 tuyến liền kề được chuyển đổi thành tuyến nội tỉnh.

Sau khoảng 5 tháng vận hành, hoạt động xe buýt trên địa bàn TP Cần Thơ cơ bản ổn định, không để xảy ra gián đoạn lớn, tiếp tục bảo đảm nhu cầu đi lại của người dân trên toàn địa bàn thành phố mở rộng.

Các tuyến xe buýt nội tỉnh và liền kề vẫn duy trì tần suất hoạt động, góp phần giữ vai trò phương thức vận tải công cộng chủ lực trong mạng lưới giao thông đô thị và liên kết vùng.

Tuy nhiên, thực tiễn vận hành cho thấy loại hình vận tải này vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần sớm được tháo gỡ. Cụ thể trước hết đó là sự khác biệt về mô hình quản lý, điều hành vận tải hành khách công cộng giữa các địa phương trước khi sáp nhập.

Tại TP Cần Thơ (cũ), công tác quản lý xe buýt do Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông đô thị trực thuộc Sở Xây dựng đảm nhiệm, trong khi tại Hậu Giang và Sóc Trăng (cũ), nhiệm vụ này lại do Phòng Quản lý vận tải phụ trách.

Việc hợp nhất địa giới hành chính trong khi cơ chế tổ chức, phương thức điều hành chưa đồng bộ đã gây khó khăn trong quá trình thống nhất đầu mối quản lý, xây dựng quy trình vận hành chung cho toàn mạng lưới xe buýt.

Bên cạnh đó, hạ tầng phục vụ xe buýt còn nhiều hạn chế, đặc biệt là hệ thống điểm đầu, điểm cuối tuyến. Một số tuyến như Ba Láng, Ô Môn, Lộ Tẻ… hiện vẫn sử dụng bến tạm do doanh nghiệp vận tải thuê mặt bằng để hoạt động.

Cơ sở vật chất tại các bến này chưa đáp ứng yêu cầu khai thác lâu dài, ảnh hưởng đến công tác tổ chức giao thông, điều kiện làm việc của lái xe, nhân viên phục vụ cũng như sự thuận tiện cho hành khách. Việc thiếu bến bãi đạt chuẩn cũng đặt ra thách thức cho công tác quản lý, giám sát chất lượng dịch vụ.

Đáng chú ý, hoạt động xe buýt tại TP Cần Thơ hiện vẫn chưa được áp dụng chính sách trợ giá, trong khi các đơn vị vận tải vẫn phải duy trì hoạt động phục vụ người dân.

Trong bối cảnh chi phí nhiên liệu, bảo dưỡng phương tiện và nhân công gia tăng, việc không có cơ chế hỗ trợ phù hợp đã tạo áp lực lớn lên doanh nghiệp vận tải, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng duy trì chất lượng dịch vụ, đầu tư đổi mới phương tiện và mở rộng mạng lưới tuyến trong tương lai.

Để ổn định hoạt động và nâng cao hiệu quả khai thác, trong những tháng còn lại của năm 2025, Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông đô thị cho biết sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra thường xuyên và đột xuất tại các điểm đầu, điểm cuối tuyến xe buýt. Trọng tâm là giám sát việc thực hiện các nội dung hợp đồng của đơn vị khai thác, bảo đảm đúng quy định về luồng tuyến, tần suất hoạt động, an toàn giao thông và chất lượng phục vụ hành khách.

Theo thống kê từ tháng 10/2025 đến ngày 30/11/2025, hoạt động vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn TP Cần Thơ đã thực hiện khoảng 7.295 chuyến, phục vụ hơn 64.500 lượt hành khách. Tính đến ngày 30/6/2025, thành phố đã đưa vào khai thác 11/11 tuyến xe buýt nội tỉnh và 2/5 tuyến xe buýt liền kề theo hình thức không trợ giá, tạo sự kết nối tương đối đồng bộ giữa các tuyến xe buýt nội tỉnh và liên vùng qua khu vực trung tâm thành phố.

Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh đô thị Cần Thơ mở rộng không gian phát triển, xe buýt vẫn là loại hình vận tải công cộng có vai trò quan trọng. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, thành phố cần sớm hoàn thiện mô hình quản lý thống nhất, đồng thời nghiên cứu cơ chế trợ giá phù hợp.

Đây được xem là những giải pháp căn cơ nhằm tháo gỡ khó khăn, nâng cao chất lượng dịch vụ xe buýt, từng bước thu hút người dân sử dụng vận tải công cộng, góp phần giảm áp lực giao thông và hướng tới phát triển đô thị bền vững.

Lê An