Cơ chế đặc thù đẩy nhanh tiến độ cải tạo chung cư

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Trong đó, Hà Nội được quyết định biện pháp cưỡng chế cải tạo chung cư cũ nếu chủ đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% số chủ nhà và diện tích khu vực cải tạo. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 12/12 và được thực hiện trong 5 năm.

Như vậy, với 75% sự đồng thuận - tỷ lệ đã được rút ngắn 5% (so với mức 80% quy định tại Luật Nhà ở 2023), quy định này được xem là phù hợp thực tiễn, bởi lâu nay các dự án cải tạo chung cư cũ khi triển khai đều vấp phải sự thiếu hợp tác của một bộ phận người dân, dẫn tới không đạt tỷ lệ yêu cầu. Các chủ đầu tư cũng khó triển khai dự án khi bị khống chế về mật độ xây dựng hay số tầng mong muốn, dẫn tới không đủ quỹ căn thương mại để bù đắp chi phí xây dựng, bồi thường. Do vậy, để đẩy mạnh cải tạo chung cư cũ, ngoài việc tuyên truyền, vận động trong nhân dân, doanh nghiệp còn rất cần sự đồng bộ trong chính sách cùng các hướng dẫn cụ thể để thực hiện.

Ông Nguyễn Thế Điệp, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội cho hay: "Cần phải thành lập bộ phận một cửa xuyên suốt để giải quyết những vướng mắc phát sinh khi cải tạo chung cư; ban hành các chính sách đồng bộ, nhất quán để việc thực hiện được những kế hoạch cụ thể, giải quyết tất cả các vấn đề khúc mắc".

Suốt nhiều năm liền, việc cải tạo, xây dựng lại các khu tập thể cũ trở thành nội dung cấp bách được đặt ra với Hà Nội. Nhiều cư dân đều cảm nhận các nguy hiểm chực chờ, nhưng sau cùng thì cơ chế từ đền bù, hỗ trợ tái định cư, xây dựng… là rào cản khiến 3 bên: chính quyền, người dân và chủ đầu tư chưa có sự đồng thuận.

Bà Nguyễn Thị Huyền - Khu tập thể Bóng đèn Phích nước (phường Thanh Xuân, TP. Hà Nội) cho biết: "Chung cư xuống cấp trầm trọng đã hàng chục năm, điều kiện sống của người dân rất khó khăn, khổ cực, chỉ mong sao Thành phố sớm xây dựng lại".

Hà Nội có tổng số hơn 1.500 nhà chung cư cũ, đa phần đã xuống cấp, nhiều dãy nhà cũ nát, nguy hiểm. Từ năm 2005, Thành phố đã bắt đầu thực hiện chủ trương cải tạo các khu tập thể cũ. Tuy nhiên, đến giữa năm 2024 - nghĩa là gần 20 năm thực hiện - mới có 19 dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng và đang triển khai hơn 10 dự án khác. Tuy nhiên, cùng với cơ chế, chính sách linh hoạt, theo các chuyên gia, cần cả sự công khai, minh bạch trong công bố quy hoạch.

Kiến trúc sư Trần Huy Ánh - Hội Kiến trúc sư Hà Nội cho hay: "Đồ án quy hoạch chi tiết là rất quan trọng, đưa ra những chỉ tiêu về sử dụng đất, chiều cao công trình, mật độ xây dựng, dân số… đó sẽ là cơ sở để thực hiện các bước tiếp theo của dự án".

Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô vừa được Quốc hội thông qua sẽ kịp thời tháo gỡ những khó khăn đã kéo dài. Trong đó, các đề xuất nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng khu tập thể cũ hư hỏng, nguy hiểm; chính sách hỗ trợ các hộ gia đình có nơi tạm cư trong thời gian chờ xây lại chung cư mới; quy định quy đổi nhà cũ sang nhà mới linh hoạt, rõ ràng… là các giải pháp phù hợp, bảo đảm lợi ích của 3 bên: chính quyền, doanh nghiệp và người dân, đẩy nhanh tốc độ xây dựng, cải tạo chung cư cũ.

Hải Châu