Mở rộng phạm vi hoạt động, hợp tác xã tăng khả năng thu hút vốn
Từ phạm vi thôn lên xã, từ xã lên huyện rồi từ huyện lên toàn tỉnh, các HTX đang có sự chuyển dịch phạm vi hoạt động, thu hút được nhiều nguồn vốn.
Hút vốn thành viên
Cùng có trụ sở ở phường Hòa Xuân Tây (TX Đông Hòa) nhưng 2 HTX thu hút vốn thành viên khác nhau. Cụ thể, HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Hòa Xuân Tây 1 (HTX Hòa Xuân Tây 1) thu hút được 412 thành viên góp vốn điều lệ gần 110 triệu đồng. Trong khi đó, HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ tổng hợp sen Đông Hòa (HTX sen Đông Hòa) thu hút thành viên góp vốn lên tới 2 tỉ đồng. Sở dĩ như vậy một phần do phạm vi hoạt động của 2 HTX này khác nhau.
HTX Hòa Xuân Tây 1 có phạm vi hoạt động ở 3 khu phố trong phường Hòa Xuân Tây. 3 khu phố còn lại thuộc về HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp HTX Hòa Xuân Tây 2. Địa bàn nhỏ hẹp, thiếu nhân sự, vốn ít, cộng với nợ đọng kéo dài nên khả năng huy động vốn yếu. Theo ông Huỳnh Văn Bảo, Giám đốc HTX Hòa Xuân Tây 1, để kiên cố hóa 3 tuyến kênh mương và 1 tuyến đường nội đồng, HTX phải huy động vốn từ người dân hơn 401 triệu đồng. Tuy nhiên, HTX mới thu được 67 triệu đồng.
Còn HTX sen Đông Hòa, tuy mới thành lập tháng 4/2024, nhưng với phạm vi hoạt động toàn TX Đông Hòa nên có nhiều cơ hội lựa chọn thành viên sáng lập và thu hút được nguồn vốn lớn ngay từ đầu. HTX có mục tiêu hoạt động rõ ràng, quy mô cũng lớn hơn. Theo bà Phạm Thị Bích Thủy, Giám đốc HTX này, hiện hoạt động chính của HTX là chế biến và buôn bán các sản phẩm từ sen với mong muốn đưa cây sen của TX Đông Hòa nói riêng, tỉnh Phú Yên nói chung tham gia thị trường chính ngạch.
HTX cấp tỉnh còn có vốn góp thành viên cao hơn nữa, điển hình là HTX Cá ngừ công nghệ cao Phú Yên. HTX này thu hút thành viên sáng lập góp 7 tỉ đồng làm vốn điều lệ. Ngoài ra, nhờ hoạt động bài bản, HTX thu hút được nguồn vốn 120 từ Liên minh HTX tỉnh với số tiền 90 triệu đồng.
Vốn chính sách hỗ trợ
HTX Nông nghiệp An Nghiệp (huyện Tuy An) khi còn hoạt động ở phạm vi thôn chủ yếu làm các dịch vụ hỗ trợ sản xuất cho bà con như cày đất, tuốt lúa, cung cấp lúa giống. Khi mở rộng phạm vi lên địa bàn toàn xã, HTX có nhiều cơ hội được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ.
Chủ trương sáp nhập, hợp nhất đã nâng phạm vi hoạt động các HTX từ thôn lên xã, tạo động lực cho nhiều HTX ra đời sau này xác định phạm vi hoạt động rộng ngay từ đầu. Việc mở rộng phạm vi hoạt động cùng những thay đổi trong quy định về vốn góp đã giúp các HTX thu hút được thành viên góp nhiều vốn. Đồng thời, HTX có cơ hội tiếp cận gần hơn với các chính sách ưu đãi để có nguồn vốn đầu tư máy móc, trang thiết bị… Đây là tín hiệu vui của quá trình kiện toàn theo hướng nâng tầm HTX.
Ông Trần Tấn Khoa, Giám đốc HTX này cho biết: Trước đây lúa giống chủ yếu bán làm nguyên liệu cho các công ty và trại giống. Hiện nay, từ lúa giống đến các sản phẩm gạo đều đã xuất hiện trên thị trường với thương hiệu HTX. Đây là kết quả của một quá trình, mà khởi đầu là mở rộng phạm vi hoạt động từ thôn lên xã khi sáp nhập 2 HTX Nam An Nghiệp, Bắc An Nghiệp thành HTX Nông nghiệp An Nghiệp như ngày nay.
Từ đây, HTX được hỗ trợ vốn đầu tư máy móc trang thiết bị, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại… từ các chương trình như hỗ trợ ngành nghề nông thôn, mỗi xã một sản phẩm của tỉnh và từ chủ trương hỗ trợ xây dựng chuỗi liên kết giá trị nông sản của Liên minh HTX Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Đức Thắng, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn (Sở NN&PTNT), Chương trình OCOP gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao đưa vốn về hỗ trợ mỗi xã 1 sản phẩm. Nếu xã có 2 HTX thì phải qua bình chọn HTX nào đủ điều kiện thụ hưởng. Xã chỉ có 1 HTX thì HTX đó được tạo điều kiện ngay. Còn hỗ trợ từ nguồn vốn phát triển ngành nghề nông thôn, HTX nào hoạt động hiệu quả thì được thụ hưởng. Hiệu quả ở đây là khả năng thu hút thành viên góp vốn và hoạt động mang lại lợi ích cho thành viên…
Từ năm 2012, mở rộng phạm vi hoạt động là một phần trong kế hoạch kiện toàn, đổi mới kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh. Nhờ đó giúp giảm số lượng HTX hoạt động cầm chừng và giải quyết khó khăn đã tồn tại từ lâu trong các HTX như nhân sự, vốn... Trở lại trường hợp của HTX Hòa Xuân Tây 1, để nâng cao hoạt động của HTX trong phát triển KT-XH địa phương, cách đây 2 năm, Đảng ủy, UBND phường Hòa Xuân Tây đã có kế hoạch sáp nhập 2 HTX Hòa Xuân Tây 1, Hòa Xuân Tây 2 thành HTX Hòa Xuân Tây. Kế hoạch này vẫn đang được thực hiện.