Mở trang mới hợp tác logistics đường sắt Việt Nam - Quảng Tây

Tham dự hội nghị có ông Lý Kiến Lương – Phó Giám đốc Sở Thương mại Quảng Tây; ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương; ông Tô Ngọc Sơn – Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài – Bộ Công Thương; ông Liễu Anh Minh - Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn; ông Trần Đức Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội; ông Nguyễn Thế Hiệp – Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội…

Hội nghị Hợp tác logistics đường sắt Việt Nam – Trung Quốc (Quảng Tây)

Hiện thực hóa MOU khai thác tuyến vận tải container đường sắt quốc tế Việt - Trung

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh, Hội nghị Hợp tác logistics đường sắt Việt Nam - Trung Quốc (Quảng Tây) hôm nay là dấu mốc quan trọng trong việc triển khai Bản ghi nhớ (MOU) về thúc đẩy khai thác tuyến vận tải container đường sắt quốc tế Việt Nam - Trung Quốc được ký kết vào tháng 12/2024 giữa Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương Việt Nam) và Sở Thương mại Quảng Tây (Trung Quốc). Đây là kết quả của nỗ lực hợp tác bền chặt giữa hai bên, đồng thời thể hiện quyết tâm chung trong việc phát triển vận tải đường sắt xuyên biên giới, nhằm tối ưu hóa chuỗi cung ứng và thúc đẩy thương mại song phương.

Ông Trần Thanh Hải phát biểu tại hội nghị

Trong những năm qua, hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam - Trung Quốc không ngừng phát triển mạnh mẽ. Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN từ năm 2016 và là đối tác thương mại lớn thứ 6 trên thế giới của Trung Quốc từ năm 2020.

Đặc biệt, tỉnh Quảng Tây đóng vai trò quan trọng trong quan hệ thương mại giữa hai nước. Theo thống kê của Hải quan Trung Quốc, năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Quảng Tây và Việt Nam đạt 41,6 tỷ USD, tăng 15,4% so với năm 2023.

Việt Nam đã duy trì vị thế là đối tác thương mại lớn nhất của Quảng Tây trong 26 năm liên tiếp. Kim ngạch xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu biên giới đất liền giữa Việt Nam và Quảng Tây chiếm trên 95% tổng kim ngạch trao đổi hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh, hệ thống logistics đường sắt, với ưu điểm về tính ổn định, chi phí hợp lý và khả năng vận chuyển khối lượng hàng hóa lớn, đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc kết nối các trung tâm sản xuất và tiêu thụ của hai nước. Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực đầu tư, nâng cấp hạ tầng đường sắt, thúc đẩy kết nối đường sắt liên vận quốc tế để góp phần nâng cao năng lực logistics, hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu.

“Tại hội nghị hôm nay, chúng ta sẽ cùng thảo luận về các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả khai thác tuyến vận tải container đường sắt quốc tế Việt Nam - Quảng Tây, giải quyết các vướng mắc trong kết nối hạ tầng, thủ tục xuất nhập khẩu và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp hai nước gặp gỡ, tìm kiếm đối tác, trao đổi cơ hội mở rộng hợp tác kinh doanh” – ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.

Năm 2025 là năm đặc biệt trong quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc khi hai nước kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (18/1/1950 - 18/1/2025) và cũng là “Năm giao lưu nhân văn Việt Nam - Trung Quốc”. Hội nghị hôm nay là một hoạt động ý nghĩa, thiết thực để kỷ niệm sự kiện trên.

Với tinh thần hợp tác hữu nghị và cùng phát triển, hội nghị này được kỳ vọng sẽ tạo ra những tiền đề quan trọng để thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của logistics đường sắt giữa Việt Nam và Trung Quốc nói chung, giữa Việt Nam và Quảng Tây nói riêng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, mở ra những cơ hội hợp tác mới và bền vững.

Nâng cao kim ngạch thương mại Việt Nam – Quảng Tây

Về phía Quảng Tây, ông Lý Kiến Lương chia sẻ, nhìn lại năm 2024, Quảng Tây đã phát huy tối đa lợi thế về vị trí địa lý là kết nối đất liền và biển với các nước ASEAN và mối quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại với Việt Nam đã đạt được những bước tiến mới. Tổng kim ngạch thương mại song phương năm 2024 tăng cao, Quảng Tây vững vàng đứng thứ hai trên các tỉnh Trung Quốc trong việc hợp tác thương mại với Việt Nam, trong đó quy mô xuất khẩu đứng đầu.

Nhiều doanh nghiệp đại diện hai bên tham gia hội nghị

Về cấu trúc thương mại, sản phẩm điện tử, nông sản và sản phẩm dệt may… đã trở thành mặt hàng chủ yếu trong hoạt động thương mại giữa hai bên. Trong đó, Quảng Tây xuất khẩu sang Việt Nam sản phẩm dệt may, máy móc công trình, sản phẩm năng lượng mặt trời lần lượt đạt 31,1 tỷ nhân dân tệ, 3,09 tỷ nhân dân tệ và 440 triệu nhân dân tệ… Việt Nam đã trở thành thị trường lớn nhất của Quảng Tây xuất khẩu kính quang điện và là thị trường lớn thứ hai của Quảng Tây xuất khẩu tấm pin năng lượng mặt trời.

Trong khi đó, các mặt hàng nông sản của Việt Nam như trái cây, cao su và dược liệu thuốc đông y nhập mạnh từ Việt Nam vào thị trường Quảng Tây. Năm 2024, Quảng Tây nhập khẩu dược liệu thuốc đông y từ Việt Nam đạt 227 triệu nhân dân tệ, chiếm 8% tổng kim ngạch nhập khẩu dược liệu của cả Trung Quốc. Tổng lượng xuất nhập khẩu hoa quả giữa Quảng Tây và Việt Nam đạt 1.257 tấn, tăng 38,1%, kim ngạch đạt 19,39 tỷ nhân dân tệ, tăng 11,1%, trong đó riêng nhập khẩu sầu riêng đạt 4,45 tỷ nhân dân tệ. Quảng Tây đã trở thành cửa ngõ và trung tâm trung chuyển quan trọng dành cho trái cây ASEAN vào Trung Quốc, đặc biệt cửa khẩu Hữu Nghị Quan là cửa khẩu nhập khẩu sầu riêng lớn nhất của Trung Quốc.

Đối với hợp tác logistics đường sắt, ông Lý Kiến Lương chỉ rõ, tuyến container đường sắt Trung Việt đang phát huy vai trò ngày càng quan trọng trong việc xúc tiến hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai bên. Vận tải hàng hóa bằng tuyến container đã trở thành một động lực quan trọng trong việc thúc đẩy sự tăng trưởng mậu dịch giữa Quảng Tây và Việt Nam.

Năm 2024, các chuyến tàu Trung-Việt khởi hành từ Quảng Tây đã vận chuyển 19.700 TEU hàng hóa, tăng gần 12 lần so với cùng kỳ năm trước. Chủng loại hàng hóa vận chuyển mở rộng lên 687 loại xuất khẩu và 264 loại nhập khẩu, bao gồm sản phẩm điện tử, thiết bị máy móc, hàng tiêu dùng và nông sản đặc sắc, kết nối 25 tỉnh của Trung Quốc với các nước ASEAN như Việt Nam, Lào, Thái Lan...

Trong tháng 1 đến tháng 2/2025, số chuyến tàu đạt 145 chuyến, tăng 272%; vận chuyển 5.118 TEU, tăng 753%, tiếp tục duy trì xu thế tăng trưởng mạnh mẽ. Vì hai bên Trung Việt đã áp dụng hàng loạt biện pháp tạo thuận lợi thương mại, ví dụ như phía Trung Quốc triển khai mô hình “đường sắt thông quan nhanh” và Việt Nam mở dịch vụ vận tải liên vận quốc tế tại ga Kép và ga Cao Xá, nên hiện đã thực hiện các chuyến tàu Trung-Việt kết nối liền mạch với chuyến tàu Trung-Âu, đồng thời hàng hóa có thể xuất phát, đến nơi và hoàn tất thủ tục hải quan trong cùng một ngày.

“Quảng Tây mong muốn cùng nỗ lực với phía Việt Nam phát huy tối đa vai trò và ưu thế của cơ chế hợp tác và cơ sở hợp tác hiện có, làm cho tuyến vận tải đường sắt Việt - Trung tiến lên tầm cao mới” - ông Lý Kiến Lương nhấn mạnh. Đồng thời kiến nghị hai bên tăng cường hợp tác xây dựng cơ sở hạ tầng của tuyến đường sắt. Tiếp tục tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng đường sắt, đẩy nhanh xúc tiến mở rộng và nâng cấp các tuyến đường sắt, nâng cao năng lực vận chuyển của tuyến đường sắt. Tăng cường xây dựng thiết bị đồng bộ cho các khu logistics, ga đường sắt, nâng cao năng lực thông quan và chất lượng dịch vụ, đảm bảo hàng hóa có thể thông quan nhanh chóng và suôn sẻ. Hoàn thiện bố trí mạng lưới đường sắt, cung cấp nền tảng hạ tầng vững chắc hơn cho việc vận hành các chuyến tàu…

Bên cạnh đó, tiếp tục đơn giản hóa thủ tục và nâng cao hiệu quả thông quan. Tăng cường chia sẻ thông tin và phối hợp giám sát giữa các cơ quan hữu quan như hải quan... thúc đẩy xây dựng cửa khẩu thông minh, kết nối "hệ thống một cửa" và kiểm nghiệm kiểm dịch trước, thực hiện khai báo một lần. Đẩy mạnh hướng dẫn chính sách và đào tạo cho các doanh nghiệp logistics, giúp họ hiểu rõ và áp dụng hiệu quả chính sách thông quan, giảm giá thành thông quan.

Thêm nữa, các đơn vị đường sắt của hai bên cần điều độ chuyến tàu, xác định rõ lịch trình khai thác, nhằm cung cấp dịch vụ logistics đáp ứng được mong muốn cho các doanh nghiệp chuỗi cung ứng quốc tế. Khuyến khích các doanh nghiệp vận hành tuyến tàu không ngừng mở rộng lĩnh vực dịch vụ, phát triển kinh doanh đa dạng, mở rộng sang các lĩnh vực như kho bãi, phân phối và tài chính chuỗi cung ứng, để cung cấp giải pháp logistics toàn diện cho khách hàng.

Ngoài ra, tăng cường việc chia sẻ thông tin logistics có liên quan như tuyến đường sắt, hải quan, khu công nghiệp và doanh nghiệp của cả hai bên Trung - Việt. Tiếp tục tăng cường hợp tác hai bên trong nhiều ngành nghề.

Phương Lan - Minh Trang