Mời chuyên gia, nghệ sĩ dạy học: Chủ trương mới cần cơ chế rõ ràng

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung tham gia chương trình giao lưu với học sinh Trường THCS và THPT Nguyễn Siêu (Hà Nội).

Hướng dẫn mời chuyên gia nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên vận động viên tham gia vào các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông là bước quan trọng nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo (Nghị quyết 71).

Tăng cơ hội trải nghiệm

Trong khuôn khổ Đề án sân khấu hóa học đường, hơn 1.100 học sinh các trường tiểu học trên địa bàn phường Hoàn Kiếm (Hà Nội) được thưởng thức chùm kịch “Lời bà kể”, chuyển thể từ 2 tác phẩm “Sự tích cây nêu ngày Tết” và “Mồ Côi xử kiện”. Đây là các tác phẩm trong Chương trình Ngữ văn 2018 do các nghệ sĩ của Nhà hát Kịch Hà Nội dàn dựng và biểu diễn.

Chào đón học sinh đến thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật, NSND Nguyễn Trung Hiếu - Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội cho biết, từ năm 2022, UBND TP Hà Nội đã phê duyệt Đề án “Giới thiệu và biểu diễn các vở kịch chuyển thể từ những tác phẩm văn học nổi tiếng trong và ngoài nước có trong chương trình giáo dục phổ thông”.

Thực hiện đề án, Nhà hát Kịch Hà Nội phối hợp với các đơn vị, trường học tổ chức cho học sinh trải nghiệm, tiếp cận trực tiếp những tác phẩm này. Qua đó, các em không chỉ khắc sâu kiến thức đã học, mà còn được bồi đắp tình yêu văn chương, cảm nhận giá trị nhân văn và vẻ đẹp nghệ thuật, đặc biệt là sân khấu kịch Việt Nam.

“Sau khi xem vở diễn, học sinh cho rằng, các tác phẩm văn học không còn trừu tượng, khó nhớ và yêu mến các nhân vật lịch sử, yêu Hà Nội hơn. Do đó, Đề án triển khai hiệu quả sẽ phát huy ý nghĩa thiết thực trong giáo dục và bảo tồn các giá trị truyền thống”, NSND Trung Hiếu cho hay.

Bà Trần Bích Liên - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tràng An (Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ, việc huy động nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp tham gia vào hoạt động giáo dục trong nhà trường, đặc biệt ở các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao, kỹ năng sống là hướng đi tích cực.

Với lợi thế nằm ở trung tâm Thủ đô, nhà trường có điều kiện mời nhiều nghệ sĩ nổi tiếng đến giao lưu, tham gia các hoạt động văn hóa nghệ thuật, mang lại cho học sinh những tiết mục đặc sắc và không khí sôi nổi. Trường cũng triển khai nhiều mô hình và hoạt động để học sinh phát triển cả về thể chất lẫn kỹ năng sống.

Ông Nguyễn Khắc Lý - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Thạch Thất (Tây Phương, Hà Nội) cho rằng, việc tổ chức các hoạt động giáo dục có sự tham gia của nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên là một hướng đi cần thiết, ý nghĩa. Được các nghệ sĩ chuyên nghiệp, có chuyên môn cao hướng dẫn, học sinh tiếp thu kiến thức nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Triển khai Chương trình GDPT 2018, nhà trường là đơn vị tiên phong trong giảng dạy các môn nghệ thuật cho học sinh. Để khắc phục vấn đề kinh phí và nguồn nhân lực, trường đã có sáng kiến mời các nghệ sĩ từ Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam dạy trực tuyến. Kết quả đạt được rất tích cực: Học sinh rất hào hứng tham gia và đều chơi được một loại nhạc cụ sau một năm học.

Hiện thực hóa Nghị quyết 71

Năm học 2025 - 2026, Bộ GD&ĐT định hướng các địa phương và nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia vào hoạt động giáo dục - một điểm mới trong triển khai dạy học 2 buổi/ngày.

Ghi nhận tại các trường học Hà Nội, đến thời điểm này, việc mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia hoạt động giáo dục trong trường phổ thông còn lúng túng. Gia đình học sinh cũng chưa thực sự hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của việc này nên chưa thực sự đồng thuận.

Bà Bùi Thị Nhàn - phụ huynh học sinh Trường THCS Tân Định (phường Tương Mai), chia sẻ: Nghe thông tin các nhà trường sẽ mời nghệ sĩ, chuyên gia về dạy kỹ năng, nghệ thuật, tôi thấy khá thú vị và mong chờ. Tuy nhiên, tôi cũng băn khoăn không rõ nội dung dạy ra sao, có phải đóng thêm tiền không? Ai sẽ giám sát việc thu - chi? Học sinh có bị quá tải không?

Trong khi đó, bà Trần Lệ Khanh - Hiệu trưởng Trường THCS Lĩnh Nam (phường Vĩnh Hưng) cho rằng, việc mời các nghệ sĩ, nghệ nhân, chuyên gia tham gia các hoạt động giáo dục trong nhà trường là cần thiết, vừa góp phần nâng cao chất lượng môn học đặc thù, vừa tháo gỡ vấn đề biên chế giáo viên, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đức - trí - thể - mỹ.

Tuy nhiên, triển khai chủ trương này còn gặp nhiều khó khăn, như phụ huynh chưa thật sự đồng thuận, học sinh chưa hiểu rõ mình sẽ được học gì, từ ai. Nhà trường cũng vướng vấn đề kinh phí để tổ chức, trong khi đó, vận động xã hội hóa cũng còn hạn chế.

Nhằm gỡ vướng cho nhà trường, đồng thời bảo đảm tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, Bộ GD&ĐT đã có văn bản gửi các sở GD&ĐT, cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu có trường phổ thông hướng dẫn mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục.

Theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, đối với các môn học, hoạt động giáo dục quy định tại Chương trình giáo dục phổ thông được tổ chức dạy học vào buổi 1, nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia dạy học theo các tiết học hoặc chuyên đề.

Các hoạt động tăng cường, trải nghiệm, câu lạc bộ nghệ thuật, thể thao, kỹ năng sống, giao lưu văn hóa… được tổ chức vào buổi 2; nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường đã được phê duyệt.

Để huy động được nhiều lực lượng xã hội, đặc biệt mời các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông, cần hướng dẫn cụ thể để thống nhất về mục đích, yêu cầu, điều kiện… Việc hướng dẫn cũng nhằm thống nhất quy trình thực hiện để bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, không gây quá tải cho học sinh.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung, tác giả của ca khúc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình”, người đã đến hàng trăm trường học để dạy hát, giao lưu với học sinh, cho biết: Việc mời nghệ sĩ đến giao lưu, tham gia các hoạt động giáo dục là chủ trương đúng, tạo được sự hứng thú học tập cho học sinh; từ đó những thông điệp ý nghĩa sẽ được đến với các em một cách tự nhiên và gần gũi nhất.

Để đưa nghệ sĩ đến trường dạy học, giao lưu, các nhà trường cần có sự linh hoạt trong chương trình. Triển khai chủ trương này ở trường công lập sẽ gặp một số khó khăn về thời gian, sắp xếp thời khóa biểu và kinh phí. Do đó, cần có cơ chế, chính sách việc này được duy trì ổn định lâu dài”.

Lan Anh