Môn Giáo dục thể chất học ngoài trời sao lại cần sách giáo khoa?
Nghịch lý là việc đầu tư sân chơi, sân tập thể thao cho học sinh học Giáo dục thể chất còn hạn chế, trong khi lãng phí quá nhiều công sức tiền bạc cho việc sản xuất... sách giáo khoa thể dục.
"Cô ơi! Con tôi mua sách giáo khoa Giáo dục thể chất nhưng không một lần giở ra để học thì năm nay có phải mua sách nữa không?"
"Cô ơi! Em thấy sách giáo khoa thể dục chẳng có tác dụng gì mà sao cứ bắt phải mua ạ?"…
Không ít lần giáo viên chúng tôi nhận được câu hỏi như thế từ phụ huynh. Dù biết những thắc mắc của phụ huynh là có lý do nhưng cũng không biết phải trả lời thế nào.
Trên thực tế, sách giáo khoa của chương trình mới hiện đang được bán nguyên bộ. Dù sách bán ở nhà trường hay ở các văn phòng phẩm bên ngoài cũng vậy. Người ta cứ cột nguyên bộ sách, ai mua thì lấy trọn bộ, không dùng cuốn nào thì về tự bỏ đi.
Như vậy không thể nói với phụ huynh là không cần mua sách giáo khoa thể dục. Vì sách đã mua theo bộ rồi.
Giáo dục thể chất học ngoài trời cần sách giáo khoa làm gì?
Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, bộ môn Thể dục cũ trước đây đã được đổi tên gọi là môn Giáo dục thể chất.
Đây là môn học bắt buộc, được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Nội dung chủ yếu rèn luyện kỹ năng vận động và phát triển tố chất thể lực cho học sinh bằng những bài tập thể chất đa dạng như: Các bài tập đội hình đội ngũ, bài tập thể dục, trò chơi vận động, môn thể thao và kỹ năng phòng tránh chấn thương trong hoạt động thể dục thể thao.
Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới đã từng trả lời truyền thông rằng, tất cả các môn học đều phải bình đẳng như nhau nên phải có sách giáo khoa môn Giáo dục thể chất để học.
Ngược lại, Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Tất Dong cho rằng: "Môn Giáo dục thể chất chỉ nên có sách hướng dẫn cho giáo viên. Còn sách giáo khoa cho học sinh thì không cần thiết. Bởi vì, học sinh tham gia giờ thể dục đã có sự hướng dẫn của các thầy cô".
GS.TS Phạm Tất Dong
Môn Giáo dục thể chất thiên về vận động, nên sách giáo khoa không cần thiết. Thay vào đó, cần tập trung kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất, đảm bảo không gian hoạt động thể dục thể thao cho mỗi trường, và tốt hơn, phải coi đó là điều kiện bắt buộc trong trường phổ thông.
Nếu sân tập, bãi tập, dụng cụ tập không đảm bảo thì sách giáo khoa để làm gì?
Học thể dục, học sinh chủ yếu thực hành ngoài sân tập là chính. Lứa tuổi nhỏ đặc biệt từ mẫu giáo đến bậc tiểu học, học sinh thường nhìn cô tập mẫu rồi tập lại. Những bài tập về đội hình, đội ngũ, về các bài tập thể dục cơ bản, những trò chơi vận động… chỉ sau vài động tác mẫu là học sinh sẽ học tập rất nhanh mà chẳng cần gì đến sách giáo khoa hướng dẫn.
Về nhà, nếu phải ôn bài, các em cũng chỉ cần nhớ lại những bài tập thầy cô đã dạy trên lớp.
Trong thực tế, cũng đã có khá nhiều bộ tranh thể dục minh họa cho các động tác thể dục nhưng giáo viên cũng chẳng cần mang ra làm mẫu bởi chính các cô làm mẫu, bằng người thật thì nhanh và hiệu quả hơn nhiều.
Một số nhà biên soạn sách giáo khoa lại cho rằng, cần có bộ sách thể dục để học sinh đọc ở nhà. Điều này thật là lãng phí, bởi qua 3 năm, giáo viên chúng tôi quan sát việc áp dụng chương trình mới ở bậc tiểu học gần như 100% cuốn sách giáo khoa giáo dục thể chất mua về vẫn còn mới nguyên, nhiều cuốn còn chưa được một lần mở ra xem.
Giảm gánh nặng tiền sách giáo khoa cho phụ huynh
Nâng cao chất lượng cho môn học không thể bằng việc ép phụ huynh học sinh mua sách thể dục. Điều cần làm là đầu tư sân bãi, phòng tập cho các em một cách bài bản, chu đáo. Mục đích là mỗi ngày các em đến trường đều có cơ hội tập thể thao, thể dục - mô hình giáo dục như nhiều trường tiểu học, trung học trên thế giới.
Trong thực tế, hiện vẫn còn khá nhiều trường học chưa có được một sân học thể dục đúng quy cách. Vì thế, đầu tư cơ sở vật chất cho mỗi trường học bằng việc nâng chất lượng các sân tập thể dục là điều nên làm.
Việc phát hành thêm bộ sách giáo khoa chỉ làm cho ngân sách nhà nước phải chi thêm một khoản tiền không nhỏ cho việc viết sách, thẩm định, xuất bản.
Đồng thời làm tăng thêm gánh nặng tiền bạc cho phụ huynh trong khi họ đã phải mua quá nhiều từ sách giáo khoa đến các loại sách tham khảo.
Trong khi đối với chiến lược dài hạn về chăm sóc sức khỏe toàn dân và nâng cao thể chất cho người Việt Nam, trẻ em phải được rèn luyện thể chất từ nhỏ và rèn luyện thường xuyên bằng các hoạt động ngoài trời.