Món quà gửi lại

Trời còn mù sương. Những con phố nhỏ quanh co còn rập rờn trong cơn ngái ngủ, ngoài công viên Hồ Xanh đã tấp nập người, các cụ hưu trí kéo nhau ra tập dưỡng sinh, đi bộ. Phố phường như ngày càng co lại khi những tòa nhà cao tầng thi nhau mọc lên san sát. Buổi sáng muốn thấy Mặt Trời, hay đêm rằm muốn ngắm Mặt Trăng phải ra công viên, chứ ở trong những chiếc “hộp diêm” kia thì chịu, bốn bề toàn bê tông cốt thép. Giữa màn sương bảng lảng, một ông cụ lom khom rắc những nắm hạt nhỏ xuống gốc hàng xà cừ già cỗi. Trên cao, đàn chim trời vỗ cánh bay về, chúng lặng lẽ sà xuống mổ hạt, ríu ran gọi nhau, hòa lên một bản nhạc chào ngày mới.

Sáng Chủ nhật nào Mây cũng chạy bộ ra đây. Bên cây xà cừ nằm ở góc công viên có một chiếc ghế đá chẳng mấy khi ai ghé qua ngồi. Mây luôn chọn chiếc ghế đó, vừa đọc sách, cô vừa có thể nhìn thấy thế giới thu nhỏ lại trong khoảng trời chỉ có màu xanh lá, tách biệt và yên tĩnh. Ngày đầu ngồi đây, cô đã phát hiện bên thân cây có một cái hốc sâu hoắm, tò mò ghé mắt vào xem, nhưng lần nào cô cũng chỉ thấy vài chiếc lá úa chỏng chơ.

Mới đầu hè không khí đã oi nồng đến nghẹt thở, sáng sớm thức giấc với tay lấy quyển sách cho vào chiếc túi, rồi vội vàng xỏ giày chạy bộ ra công viên. Chiếc ghế đá vẫn để trống như mọi ngày, một nhóm các cụ tập dưỡng sinh lao xao gần đó, những cánh tay già nua cứng đờ cố uốn theo bài tập khiến cô bật cười, chạnh nghĩ, chừng bốn mươi năm sau mình cũng thế, cũng gân guốc già nua, cũng cứng đờ lóng ngóng. Cô lôi trong túi ra quyển sách mới mua hôm qua “Biên niên ký chim vặn dây cót” của Haruki Murakami, lật trang đầu...

Gió từ hồ nước thổi vào lùa đám lá khô dồn thành đống, chốc chốc một cánh chim chao nghiêng, tiếng hót véo von tan vào bầu trời xanh thẳm. Nắng lên, các cụ hưu trí lục tục ra về. Cô lấy chai nước lọc trong túi ra tu một hơi, mắt chợt dừng bên ông cụ trong bộ quần áo nâu thùng thình, đầu đội chiếc mũ cói rộng vành, tay xách chiếc túi vải căng phồng. Ông thong thả đi về phía hàng xà cừ cuối công viên, đến bên ghế đá ông dừng lại loay hoay lấy trong túi ra những chiếc hộp nhỏ đặt xuống đất. Cô tò mò dõi theo.

Ông cụ lần lượt mở từng chiếc hộp, vốc những nắm hạt vãi ra đất. Xong việc, ông ngồi bệt xuống bãi cỏ lấy củ khoai trong túi ra nhẩn nha ăn. Trên cao, tiếng chim ríu ran như gọi nhau bay về, chỉ một lát, chúng đã sà xuống thong thả mổ đống hạt ông cụ vừa vãi ra.

Chứng kiến cảnh tượng ngồ ngộ, cô chạy về phía đàn chim để được xem cho rõ, nhưng vừa nghe tiếng chân cô đến gần, cả đàn đã vỗ cánh bay đi. Sau lưng cô tiếng lào khào khẽ nhắc “Lần sau con đừng đến gần, tụi nó sợ không dám ăn!”. Cô quay lại, là ông cụ ban nãy. Trong bộ quần áo nâu, đôi dép tổ ong và chiếc mũ cói rộng vành, trông ông như bước ra từ truyện cổ tích. Cô khẽ “Vâng” rồi nhìn theo dáng ông lom khom ra về. Công viên lúc này đã vãn, chỉ còn lại một nhóm bạn trẻ ngồi bên bờ hồ chuyện trò. Cô kín đáo nhìn về phía hàng xà cừ, đàn chim lại kéo về, lần này chúng vội vàng mổ đến hạt cuối cùng mới vỗ cánh bay đi.

* * *

Sáng Chủ nhật. Khi thức dậy, việc đầu tiên cô xỏ giày chạy ra công viên. Chiếc ghế đá hôm nay đã có người đến trước, cô tiu nghỉu quay đi, được vài bước chợt dừng lại. Trên ghế đá là ông cụ tuần trước cô đã gặp. Hôm nay cụ mặc bộ bà ba trắng nên cô suýt không nhận ra. Cô lại gần, cũng vừa lúc ông đứng lên đi về phía hàng cây xà cừ. Ông vãi hạt ra đất, tỉ mẩn một cách cẩn trọng. Cô yên lặng quan sát. Như đã chờ sẵn, đàn chim lại từ đâu sà xuống mổ lia lịa.

Ông lại gần, chúng vẫn thản nhiên mổ hạt như thể đã quen với sự có mặt của ông. Bất chợt ông xòe bàn tay, một chú chim nhỏ dạn dĩ đậu lên, còn nghịch ngợm quẹt chiếc mỏ xinh xinh vào tay ông ra chiều thân thiện. Mổ xong đống hạt lũ chim lại bay đi, ông cụ trở về chiếc ghế đá loay hoay lấy trong túi ra quả chuối, bóc vỏ rồi cho vào hốc cây xà cừ. Ông ngồi rất lâu, cho đến khi mặt trời chói chang mới lững thững ra về.

Đợi ông đi khuất, cô tò mò đến bên hốc cây nhìn vào, cái hốc cây đầy lá mọi khi hôm nay thập thò một chú chim nhỏ, thấy bóng cô, chú giang đôi cánh yếu ớt đập khe khẽ, sợ sệt rúc đầu vào chiếc tổ. Cô ra về, lòng cứ miên man nghĩ đến ông cụ, đàn chim trời và chú chim nhỏ trong hốc cây. Cô thấy mình như lạc một thế giới khác, dễ thương và trong trẻo như cổ tích.

Chủ nhật tuần kế tiếp. Chuông báo thức vừa reng cô choàng dậy trút hết các loại hạt vừa mua hôm qua vào chiếc hộp, không quên mang thêm quả chuối chín. Ra đến công viên, cô vốc từng nắm hạt vãi dưới mỗi gốc xà cừ, rồi đến bên ghế đá ngồi chờ đợi. Nắng lên, các cụ tập dưỡng sinh lục tục ra về, đàn chim từ đâu lại sà xuống. Cô ngây người đứng xem chúng mổ hạt. Có tiếng chân khe khẽ đến gần, cô quay lại. Là ông cụ. Hôm nay cụ mặc vẫn bộ bà ba trắng, chiếc mũ rộng vành và đôi dép tổ ong. Trong nắng sớm, gương mặt ông hồng hào, thư thái, nhận ra cô ông móm mém cười rồi đến bên hàng xà cừ lấy ra những chiếc hộp.

“Sáng nay con đã cho đàn chim ăn rồi ông ạ!”, cô hồn nhiên khoe.

MH: VÕ VĂN

Thoáng chút bất ngờ, ông cụ hấp háy ngước nhìn trời như tìm bóng dáng đàn chim. Cô lại gần xòe bàn tay khoe quả chuối chín nằm gọn lỏn “Con cho chim nhỏ trong hốc cây ăn ông nhé!”. Ông cụ gật đầu, đến bên hốc cây thò tay vào run run lấy ra một chú chim. Chú chim nhỏ nằm thiêm thiếp trong tay ông, khẽ kêu lên những tiếng kêu yếu ớt. “May mà ông đến kịp, tụi trẻ con đá bóng đằng kia phát hiện nó tập bay”, ông cụ kể, “Tụi nó chuyền tay nhau xem, nhưng chim trời mà, nó không quen hơi người...”.

“Tội nghiệp quá! Giờ tính sao hả ông?”

“Nó yếu nên chưa bay được, nếu để lại vào tổ tụi trẻ con sẽ bắt đi mất”, ông lẩm bẩm rồi nhẹ nhàng đặt chú chim xuống đất.

Chú chim xoãi đôi cánh, nghiêng nghiêng đứng không vững. Đoán nó đói, cô nhanh nhảu bóc chuối, ban đầu chú chim mổ nhè nhẹ, lát sau mẩu chuối đã lõm một lỗ. Trong khi chú chim ăn, ông cụ đến bên hốc cây lấy chiếc tổ ra nhẹ nhàng đặt chú vào. “Giờ con về tạm nhà ông, sau nhà ông có mảnh vườn, con ở đó cho đến khi nào khỏe lại”, ông cụ nâng chiếc tổ lên thầm thì. Cô cũng xăng xái chạy đi, chạy lại giúp ông mang các thứ lỉnh kỉnh ra về.

Ông cụ đi trước, cô rón rén đi sau, hai tay nâng chiếc tổ vì sợ chú chim rơi xuống đất. Thấy vậy ông gỡ chiếc mũ cói xuống đặt tổ chim vào. Lòng vòng qua các con phố, cuối cùng cô cũng theo ông vào rẽ vào một con ngõ nhỏ rồi dừng lại trước căn nhà có cánh cổng gỗ bạc màu. Cụ bà ra mở cửa, thấy ông về, theo sau là cô và chiếc tổ chim, bà móm mém cười như hiểu chuyện. Mảnh vườn sau nhà có cây xoài đang ra trái, cô chun mũi hít hà mùi xoài thơm lựng, cạnh đó một vạt cải đã lên ngồng, những bông hoa vàng li ti rung rinh trong nắng sớm.

Ông cụ chỉ vạt cải kể: “Ngày nào bà cũng tưới nhưng không cắt vô ăn, bà ưng nhìn nó ra hoa cho đẹp”. Bên khung cửa, cụ bà ngồi khâu áo, miệng móm mém cười, âu yếm ngước nhìn ông bắc thang run run trèo lên cây đặt tổ chim vào chỗ chạc ba. Xong việc, cô theo ông vào nhà. Bà cụ đã đợi sẵn, rót ra hai ly nước vối vàng óng. Cô ngồi cùng ông bà cụ một lát rồi xin phép ra về. Trên đường về lòng rộn ràng vui, cô chợt nhận ra quanh mình đâu đâu cũng có màu xanh, xanh như khu vườn chú chim đang nương náu.

* * *

Chủ nhật lại đến. Ra công viên từ sớm, đến nơi cô đã thấy ông cụ ngồi trên ghế đá, chiếc túi vải căng phồng đặt bên cạnh. Từ xa đã thấy cô, ông vẫy cô lại gần, say sưa kể về chú chim, khoe nay chú đã biết bay, biết hót, đã tự tìm thức ăn cho mình, kể đến đây mắt ông cụ ngời lên trìu mến, “Bà ngày nào cũng ra dưới tán cây xoài ngóng lên đợi nghe chim hót”.

“Thích quá ông ơi! Giá mà con được nhìn thấy nó bay!”, cô reo lên.

“Khi nào rảnh nhớ đến nhà ông chơi, nó bay đi nhưng thỉnh thoảng lại quay về đậu trên ngọn cây xoài, hôm qua ông còn nghe nó hót một tràng dài lanh lảnh”.

“Chắc nó nhớ ông!”, cô đùa, mà nhìn thấy mắt ông cụ lấp lánh vui.

Ông lui cui mở chiếc túi lấy ra những chiếc hộp nhỏ, cô theo ông đến cuối công viên đợi đàn chim lát nữa ghé qua. Ông đi trước, từng bước chầm chậm khoan thai, dưới ánh ban mai cô chợt nhìn thấy đôi dép tổ ong của ông đã mòn vẹt, những ngón chân gầy gầy cứ bấm vào như sợ ngã...

* * *

Phía sau căn nhà nhỏ có mảnh vườn, cụ bà vẫn ngồi bên cửa sổ ngắm vạt cải lên ngồng. Bên cạnh, cụ ông ngồi đọc báo, thỉnh thoảng ngước đôi mắt kèm nhèm nhìn lên cây xoài, ngóng một tiếng chim trở lại. Có tiếng gọi ngoài ngõ, cụ bà nhúc nhắc đi ra rồi trở vào với chiếc hộp cột nơ xinh xắn trên tay. Cụ ông run run mở ra, bên trong là một đôi dép tổ ong màu trắng mới tinh, trong hộp còn có mảnh giấy gấp tư với nét chữ con gái tròn trịa: “Thương tặng ông đôi dép. Con: Chim nhỏ”.

Ông cụ xỏ đôi dép ướm thử, bàn chân vừa như in. Ông run run với lấy cây gậy, ra vườn nhìn lên, trên cây xoài chú chim nhỏ lại bay về, tiếng hót ríu ran cả một khoảng trời. Ông móm mém cười gật gù, chòm râu rung rung: “Ừ... ừ... ông nhận được đôi dép rồi... cảm ơn con!”.

VŨ NGỌC GIAO