Moody's hạ xếp hạng tín nhiệm Mỹ do lo ngại nợ công tăng cao

Moody’s hạ xếp hạng tín nhiệm Mỹ do lo ngại nợ công tăng cao

Thâm hụt ngân sách của Mỹ dưới lăng kính Moody’s

Cụ thể, Moody’s đã hạ bậc tín nhiệm của Mỹ xuống mức Aa1 - giảm một bậc. Quyết định này theo sau việc Moody’s điều chỉnh triển vọng xếp hạng của Mỹ xuống “tiêu cực” từ năm 2023, do thâm hụt ngân sách mở rộng và chi phí lãi vay gia tăng.

“Các chính quyền kế tiếp của Mỹ cùng với Quốc hội đã liên tục thất bại trong việc đạt được đồng thuận về các biện pháp đảo ngược xu hướng thâm hụt ngân sách hàng năm lớn và chi phí lãi vay ngày càng tăng”, Moody’s cho biết, đồng thời nâng triển vọng tín nhiệm của Mỹ từ “tiêu cực” lên “ổn định”.

Tuy vậy, Stephen Moore, cựu cố vấn kinh tế cấp cao của Tổng thống Trump và hiện là chuyên gia tại Quỹ Di sản (Heritage Foundation) gọi động thái của Moody’s là “vô lý”.

“Nếu trái phiếu chính phủ Mỹ không còn là tài sản hạng Aaa thì còn tài sản nào xứng đáng hơn!”, ông nói với Reuters.

Giám đốc truyền thông Nhà Trắng, ông Steven Cheung, đã chỉ trích quyết định này trên mạng xã hội, nhắm vào nhà kinh tế Mark Zandi của Moody’s - người mà ông gọi là “đối thủ chính trị” của Tổng thống Donald Trump.

“Chẳng ai coi phân tích của ông ta là nghiêm túc cả. Ông ta đã nhiều lần bị chứng minh là sai lầm”, ông Cheung viết.

Bộ Tài chính Mỹ chưa đưa ra bình luận chính thức nào ngay sau thông tin hạ bậc tín nhiệm.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng ngày 20/1, Tổng thống Trump cam kết sẽ cân bằng ngân sách liên bang, trong khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhiều lần nhấn mạnh chính quyền hiện tại hướng tới mục tiêu giảm chi phí huy động vốn của Chính phủ Mỹ.

Tuy nhiên, các nỗ lực của chình quyền Mỹ nhằm tăng thu và cắt giảm chi tiêu đến nay vẫn chưa thuyết phục được thị trường. Những kế hoạch cắt giảm ngân sách thông qua Bộ Hiệu quả Chính phủ (do Elon Musk đứng đầu) đã không đạt được các mục tiêu đề ra. Đồng thời, việc tăng thu từ các loại thuế quan lại làm dấy lên lo ngại về chiến tranh thương mại và suy thoái kinh tế toàn cầu, gây biến động mạnh trên thị trường.

Theo các chuyên gia, nếu không được kiểm soát, những lo ngại này có thể kích hoạt làn sóng bán tháo trái phiếu và làm suy yếu khả năng triển khai chính sách của chính quyền Mỹ.

Thông tin Moody’s hạ bậc tín nhiệm Mỹ được công bố sau khi thị trường đóng cửa đã khiến lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ tăng cao. Các chuyên gia nhận định động thái này có thể khiến nhà đầu tư trở nên thận trọng hơn khi thị trường mở cửa trở lại vào đầu tuần sau.

“Rất bất ngờ. Đây là tin lớn. Thị trường hoàn toàn không dự đoán trước được điều này”, Tom Di Galoma, Giám đốc điều hành phụ trách giao dịch và lãi suất tại Mischler Financial (Utah), nhận xét.

Tổng thống Trump đang "thúc ép" Quốc hội thông qua Dự luật gia hạn cắt giảm thuế năm 2017, vốn được coi là thành tựu lập pháp tiêu biểu của nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích độc lập cho rằng điều này sẽ làm tăng thêm hàng nghìn tỷ USD vào nợ liên bang.

Động thái hạ bậc tín nhiệm diễn ra trong bối cảnh dự luật thuế không vượt qua được một thủ tục quan trọng tại Quốc hội vào thứ Sáu, do vấp phải sự phản đối từ các nghị sĩ Cộng hòa cứng rắn - những người yêu cầu cắt giảm chi tiêu mạnh tay hơn, gây ra thất bại hiếm hoi về mặt chính trị cho ông Trump.

Moody’s nhận định rằng các đề xuất ngân sách đang được xem xét hiện nay khó có thể giúp Mỹ giảm thâm hụt một cách bền vững trong nhiều năm. Hãng này ước tính tỷ lệ nợ liên bang so với GDP sẽ tăng lên khoảng 134% vào năm 2035, so với mức 98% trong năm 2024.

“Việc Moody’s hạ bậc tín nhiệm Mỹ nên là lời cảnh tỉnh cho ông Trump và các nghị sĩ Cộng hòa, rằng đã đến lúc chấm dứt theo đuổi chính sách giảm thuế thiếu trách nhiệm và gây thâm hụt ngân sách”, Lãnh đạo phe Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer tuyên bố và nói rằng: “Đáng tiếc là tôi không kỳ vọng họ sẽ thay đổi”.

Đây là lần thứ ba Mỹ bị hạ bậc tín nhiệm kể từ năm 2011. Trước đó, Fitch đã hạ một bậc vào tháng 8/2023, viện dẫn triển vọng tài khóa xấu đi và các cuộc đàm phán nâng trần nợ liên tiếp đến sát thời hạn, gây rủi ro cho khả năng thanh toán của chính phủ. Standard & Poor’s là tổ chức đầu tiên rút xếp hạng AAA của Mỹ sau cuộc khủng hoảng trần nợ năm 2011.

“Họ phải xây dựng được một thỏa thuận ngân sách có tính khả tín, nhằm đưa thâm hụt ngân sách vào quỹ đạo giảm dần”, giáo sư kinh tế Brian Bethune (Đại học Boston) nhận định, đồng thời ám chỉ trách nhiệm thuộc về các nghị sĩ Cộng hòa.

Rủi ro gia tăng trên thị trường tài chính

Nhà đầu tư sử dụng xếp hạng tín nhiệm để đánh giá rủi ro khi các chính phủ và doanh nghiệp huy động vốn trên thị trường nợ. Nói chung, xếp hạng càng thấp thì chi phí vay vốn càng cao.

“Việc Moody’s hạ tín nhiệm của Mỹ là dấu hiệu cho thấy xu hướng mất kỷ luật tài khóa đang tiếp diễn, và cuối cùng sẽ dẫn đến chi phí vay vốn cao hơn cho cả khu vực công và tư tại Mỹ”, Giám đốc điều hành quỹ đầu cơ Tolou Capital Management, Spencer Hakimian bình luận.

Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ dài hạn có thể tiếp tục đi lên sau động thái hạ bậc này, trừ khi có thông tin kinh tế mới khiến nhà đầu tư tìm đến trái phiếu như một tài sản trú ẩn an toàn.

Động thái của Moody’s diễn ra trong bối cảnh thị trường Mỹ đang đối mặt với nhiều bất ổn, do quyết định áp thuế của Tổng thống Trump đối với các đối tác thương mại chủ chốt trong những tuần gần đây khiến giới đầu tư lo ngại lạm phát leo thang và tăng trưởng chậm lại rõ rệt.

“Thông tin này đến vào thời điểm thị trường đang rất mong manh, nên nhiều khả năng chúng ta sẽ thấy phản ứng rõ rệt”, Jay Hatfield, Giám đốc điều hành Infrastructure Capital Advisors, nhận định.

Đại Hùng