Một năm xung đột Nga - Ukraine: Những cột mốc quan trọng

Dưới đây là một số các sự kiện chính trong cuộc xung đột này:

Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu trước người dân ở Moscow, Nga vào ngày 24 tháng 2 năm 2022. Ảnh: AP

2022

Tháng 2

Vào ngày 24 tháng 2, Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động cuộc tấn công Ukraine từ phía bắc, đông và nam. Ông nói rằng “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm mục đích “phi quân sự hóa” và “phi hạt nhân hóa” đất nước để bảo vệ người dân tộc Nga ở Ukraine.

Ukraine và phương Tây nói rằng đó là một hành động tấn công bất hợp pháp chống lại một quốc gia có chính phủ được bầu cử dân chủ.

Quân đội Nga nhanh chóng tiến đến vùng ngoại ô của Kiev, nhưng nỗ lực chiếm thủ đô và các thành phố khác ở phía đông bắc của họ gặp phải sự kháng cự quyết liệt. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại thời điểm đó cho biết ông sẽ ở lại và tiếp tục nắm quyền.

Quân nhân Ukraine ngồi trên nóc xe bọc thép ở vùng Donetsk, miền đông Ukraine vào ngày 24 tháng 2 năm 2022. Ảnh AP.

Tháng 3

Vào ngày 2 tháng 3, Nga tuyên bố kiểm soát thành phố Kherson ở miền nam Ukraine. Trong những ngày đầu tháng 3, lực lượng Nga cũng chiếm phần còn lại của vùng Kherson và chiếm một phần lớn vùng Zaporizhzhia lân cận, bao gồm cả Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia lớn nhất châu Âu.

Những người cầm cờ Ukraine đi về phía xe tải của quân đội Nga trong một cuộc biểu tình ở Kherson, Ukraine vào ngày 20 tháng 3 năm 2022. Ảnh AP

Quân đội Nga sớm bị mắc kẹt gần Kiev, và các đoàn xe của họ - trải dài dọc theo các đường cao tốc dẫn đến thủ đô Ukraine - trở thành miếng mồi dễ dàng cho pháo binh và máy bay không người lái của Ukraine. Vào ngày 16 tháng 3, Nga tấn công một nhà hát ở thành phố cảng chiến lược Mariupol.

Nga tuyên bố rút lực lượng khỏi Kiev và các khu vực khác vào ngày 29 tháng 3, nói rằng họ sẽ tập trung vào vùng trung tâm công nghiệp phía đông của Donbas, nơi phe ly khai do Nga hậu thuẫn đã chiến đấu với lực lượng Ukraine kể từ năm 2014.

Tháng 4

Nga rút khỏi Kiev, hàng trăm thi thể thường dân được phát hiện trong những ngôi mộ tập thể hoặc bị bỏ lại trên đường phố của thị trấn Bucha.

Những trận chiến dữ dội diễn ra ở Mariupol trên Biển Azov, và các cuộc không kích và pháo kích của hai bên đã biến phần lớn thành phố này thành đống đổ nát.

Vào ngày 13 tháng 4, tàu tuần dương tên lửa Moskva, soái hạm của Hạm đội Biển Đen của Nga, bị tên lửa Ukraine bắn trúng và chìm vào ngày hôm sau, gây tổn hại cho một trong những niềm tự hào quân đội Nga.

Tháng 5

Vào ngày 16 tháng 5, những người Ukraine bảo vệ nhà máy thép khổng lồ Azovstal, thành trì cuối cùng còn lại của Ukraine ở Mariupol, đồng ý đầu hàng lực lượng Nga sau cuộc bao vây kéo dài gần ba tháng. Sự sụp đổ của Mariupol đã cắt đứt Ukraine khỏi bờ biển Azov và đảm bảo một hành lang trên đất liền từ biên giới Nga đến Crimea.

Ngày 18/5, Phần Lan và Thụy Điển nộp đơn xin gia nhập NATO, khiến Nga càng lo lắng về việc mở rộng liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu này.

Tháng 6

Nhiều vũ khí phương Tây chảy vào Ukraine, bao gồm cả bệ phóng tên lửa HIMARS do Mỹ cung cấp.

Vào ngày 30 tháng 6, quân đội Nga rút lui khỏi Đảo Rắn, nằm ngoài khơi cảng Odesa của Biển Đen và bị chiếm giữ trong những ngày đầu của cuộc tấn công.

Tháng 7

Vào ngày 22 tháng 7, Nga và Ukraine, với sự trung gian của Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc, đã đồng ý về một thỏa thuận giải tỏa nguồn cung cấp ngũ cốc bị mắc kẹt tại các cảng Biển Đen của Ukraine, chấm dứt tình trạng bế tắc đe dọa an ninh lương thực toàn cầu.

Vào ngày 29 tháng 7, một cuộc tấn công bằng tên lửa đã đánh trúng một nhà tù ở thị trấn Olenivka phía đông do Nga kiểm soát, nơi giam giữ các binh sĩ Ukraine bị bắt ở Mariupol, giết chết ít nhất 53 người. Ukraine và Nga cùng đổ lỗi cho vụ tấn công.

Tháng 8

Vào ngày 9 tháng 8, một vụ nổ mạnh đã tấn công một căn cứ không quân ở Crimea. Nhiều vụ nổ khác đã đánh trúng một trạm biến áp và kho đạn dược ở đó một tuần sau đó - báo hiệu sự dễ bị tổn thương của bán đảo do Moscow sáp nhập và sử dụng làm trung tâm cung cấp chính cho cuộc giao tranh này.

Sĩ quan quân đội hàng đầu của Ukraine sau đó thừa nhận rằng các cuộc tấn công vào Crimea đã được phát động bởi lực lượng của Kiev.

Có thể nhìn thấy khói bốc lên từ bãi biển ở Saky sau khi người ta nghe thấy tiếng nổ từ hướng một căn cứ không quân của quân đội Nga gần Novofedorivka, Crimea, ngày 9 tháng 8 năm 2022. Ảnh: AP

Vào ngày 20 tháng 8, Darya Dugina, con gái của nhà tư tưởng dân tộc chủ nghĩa người Nga Alexander Dugin, thiệt mạng trong một vụ nổ bom xe bên ngoài Moscow mà chính quyền Nga đổ lỗi cho Ukraine.

Tháng 9

Vào ngày 6 tháng 9, các lực lượng Ukraine đã phát động một cuộc phản công bất ngờ ở khu vực đông bắc Kharkiv, nhanh chóng buộc Nga phải rút lui khỏi các khu vực rộng lớn đã chiếm đóng trong nhiều tháng.

Vào ngày 21 tháng 9, ông Putin ra lệnh huy động 300.000 quân dự bị, động thái khiến hàng trăm nghìn đàn ông Nga phải chạy sang các nước láng giềng để tránh nghĩa vụ.

Đồng thời, Nga tổ chức các cuộc “trưng cầu dân ý” ở các vùng Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia của Ukraine về việc có nên trở thành một phần của Nga hay không. Các cuộc bỏ phiếu bị Ukraine và phương Tây chỉ trích và bác bỏ.

Vào ngày 30 tháng 9, ông Putin ký các văn bản sáp nhập bốn khu vực tại một buổi lễ ở Điện Kremlin.

Tháng 10

Vào ngày 8 tháng 10, một chiếc xe tải chở đầy chất nổ đã nổ tung trên cây cầu nối Crimea với đất liền của Nga trong một cuộc tấn công mà Nga đổ lỗi cho Ukraine. Nga đáp trả bằng các cuộc tấn công tên lửa vào các nhà máy điện và cơ sở hạ tầng quan trọng khác của Ukraine.

Sau đợt tấn công đầu tiên vào ngày 10 tháng 10, các cuộc tấn công tiếp tục diễn ra thường xuyên trong những tháng tiếp theo, dẫn đến mất hoặc thiếu điện trên toàn lãnh thổ Ukraine.

Tháng 11

Vào ngày 9 tháng 11, Nga tuyên bố rút lui khỏi thành phố Kherson đang bị Ukraine phản công, từ bỏ thành phố thủ phủ khu vực duy nhất mà Moscow chiếm được.

Tháng 12

Vào ngày 5 tháng 12, quân đội Nga cho biết Ukraine đã sử dụng máy bay không người lái để nhắm vào hai căn cứ dành cho máy bay ném bom tầm xa nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Một cuộc tấn công khác diễn ra vào cuối tháng, nhấn mạnh sự sẵn sàng của Ukraine và tiết lộ những lỗ hổng trong phòng thủ của Nga.

Vào ngày 21 tháng 12, ông Zelenskyy thăm Mỹ trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi giao tranh bắt đầu, gặp gỡ Tổng thống Joe Biden, đồng thời phát biểu trước Quốc hội Mỹ.

2023

Tháng 1

Vào ngày 1 tháng 1, ngay khi bước sang Năm mới, rất nhiều binh sĩ Nga mới được huy động đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công bằng tên lửa của Ukraine vào thành phố Makiivka. Bộ Quốc phòng Nga cho biết 89 binh sĩ đã thiệt mạng, trong khi các quan chức Ukraine đưa ra con số thiệt mạng lên tới hàng trăm người.

Sau nhiều tháng giao tranh dữ dội, Nga tuyên bố chiếm được thị trấn khai thác muối Soledar vào ngày 12/1. Nga cũng đẩy mạnh cuộc tấn công để chiếm thành phố lớn hơn Bakhmut của Ukraine gần đó.

Vào ngày 14 tháng 1, khi Nga tiến hành một đợt tấn công khác vào các cơ sở năng lượng của Ukraine, một tên lửa của Nga đã bắn trúng một tòa nhà chung cư ở thành phố Dnipro, khiến 45 người thiệt mạng.

Tổng thống Mỹ Joe Biden, trái, đi dạo với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Nhà thờ Mái vòm Vàng St. Michaels trong một chuyến thăm không báo trước ở Kiev, Ukraine vào ngày 20 tháng 2 năm 2023. Ảnh: AP

Tháng 2

Vào ngày 20 tháng 2, Tổng thống Mỹ Joe Biden có chuyến thăm bất ngờ tới Kyiv, nơi ông gặp gỡ tổng thống Ukraine trong một sự kiện thể hiện tình đoàn kết.

Một ngày sau, Tổng thống Nga Vladimir Putin trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang đã tuyên bố rằng Nga sẽ quyết đạt được các mục tiêu trong chiến dịch quân sự tại Ukraine, đồng thời đình chỉ hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân cuối cùng với Mỹ là New START.

Mai Vân (theo AP)