Một vài góp ý về Thông tư 27 trong việc đánh giá, xếp loại học sinh tiểu học
Điều đáng buồn là giáo viên các môn: Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục mất đi quyền tự quyết trong chuyên môn của mình.
Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của một số Thông tư của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về lĩnh vực giáo dục phổ thông khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.
Các nội dung sửa đổi nhằm phù hợp với tổ chức chính quyền mới (mô hình địa phương 02 cấp, không tổ chức cơ quan chuyên môn cấp huyện), cùng các quy định hiện hành. Đồng thời, tăng cường phân cấp quản lý, giao quyền chủ động cho cơ sở giáo dục.
Là giáo viên, chúng tôi có đôi lời góp ý về Thông tư số 27/2020/TT-BGDĐT ngày 04 tháng 9 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định đánh giá học sinh tiểu học hiện nay. Bởi, Thông tư này có một số nội dung không đồng nhất về cách đánh giá, xếp loại học sinh với 2 cấp học phổ thông còn lại.

Ảnh minh họa: P.T
Giáo viên các môn Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục đang bị can thiệp trong việc đánh giá, xếp loại học lực học sinh
Khi đọc Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số điều của một số Thông tư của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong lĩnh vực giáo dục phổ thông khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, những nội dung sửa đổi ở Thông tư số 27/2020/TT-BGDĐT Bộ không đề cập. [1]
Tuy nhiên, bản thân người viết đang là một giáo viên thấy những bất cập đang tồn tại ở Thông tư số 27/2020/TT-BGDĐT nên dẫn đến nhiều khó khăn cho giáo viên các môn học Thể dục, Âm nhạc; Mỹ thuật khi đánh giá học sinh.
Cụ thể: tại Điều 7, Thông tư số 27/2020/TT-BGDĐT hướng dẫn đánh giá định kỳ như sau:
Vào giữa học kỳ I, cuối học kỳ I, giữa học kỳ II và cuối năm học, giáo viên dạy môn học căn cứ vào quá trình đánh giá thường xuyên và yêu cầu cần đạt, biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học, hoạt động giáo dục để đánh giá học sinh đối với từng môn học, hoạt động giáo dục theo các mức sau:
Hoàn thành tốt: thực hiện tốt các yêu cầu học tập và thường xuyên có biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động giáo dục;
Hoàn thành: thực hiện được các yêu cầu học tập và có biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động giáo dục;
Chưa hoàn thành: chưa thực hiện được một số yêu cầu học tập hoặc chưa có biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động giáo dục.
Vào cuối học kỳ I và cuối năm học, đối với các môn học bắt buộc: Tiếng Việt, Toán, Ngoại ngữ 1, Lịch sử và Địa lý, Khoa học, Tin học và Công nghệ có bài kiểm tra định kỳ; Đối với lớp 4, lớp 5, có thêm bài kiểm tra định kỳ môn Tiếng Việt, môn Toán vào giữa học kỳ I và giữa học kỳ II.
Từ hướng dẫn của Thông tư số 27/2020/TT-BGDĐT, trường tiểu học hướng dẫn giáo viên các môn: Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục sẽ xếp loại học sinh ở 3 mức: hoàn thành tốt; hoàn thành; chưa hoàn thành
Cuối năm học, căn cứ vào quá trình tổng hợp kết quả đánh giá về học tập từng môn học, hoạt động giáo dục và từng phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi, giáo viên chủ nhiệm thực hiện:
Việc đánh giá kết quả giáo dục học sinh theo bốn mức:
Hoàn thành xuất sắc: Những học sinh có kết quả đánh giá các môn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt; bài kiểm tra định kỳ cuối năm học của các môn học đạt 9 điểm trở lên;
Hoàn thành tốt: Những học sinh chưa đạt mức Hoàn thành xuất sắc, nhưng có kết quả đánh giá các môn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt; bài kiểm tra định kỳ cuối năm học các môn học đạt 7 điểm trở lên;
Hoàn thành: Những học sinh chưa đạt mức Hoàn thành xuất sắc và Hoàn thành tốt, nhưng có kết quả đánh giá các môn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt hoặc Hoàn thành; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt hoặc Đạt; bài kiểm tra định kỳ cuối năm học các môn học đạt 5 điểm trở lên;
Chưa hoàn thành: Những học sinh không thuộc các đối tượng trên.
Thông tư số 27/2020/TT-BGDĐT cũng hướng dẫn: cuối năm được khen thưởng danh hiệu Học sinh Xuất sắc cho những học sinh được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành xuất sắc;
Khen thưởng danh hiệu Học sinh Tiêu biểu hoàn thành tốt trong học tập và rèn luyện cho những học sinh được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt, đồng thời có thành tích xuất sắc về ít nhất một môn học hoặc có tiến bộ rõ rệt ít nhất một phẩm chất, năng lực; được tập thể lớp công nhận.
Điều này có nghĩa, học sinh đạt được các danh hiệu Học sinh Xuất sắc, hoặc danh hiệu Học sinh Tiêu biểu thì bắt buộc các môn Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục phải được xếp loại ở mức Hoàn thành tốt. Nếu xếp loại học lực Hoàn thành thì không được khen thưởng 2 danh hiệu này.
Vì thế, cuối học kỳ, cuối năm học thì giáo viên chủ nhiệm luôn dự kiến những em được khen thưởng để đưa danh sách cho giáo viên Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục để được xếp ở mức Hoàn thành tốt.
Việc làm này rất phức tạp và dẫn đến bất công cho giáo viên Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục vì nhiều em không xứng đáng được xếp ở mức Hoàn thành tốt nhưng họ cứ phải miễn cưỡng xếp ở mức giáo viên chủ nhiệm đề nghị.
Không đồng tình, giáo viên chủ nhiệm sẽ mất lòng, báo ban giám hiệu can thiệp, nhưng đồng tình cũng đồng nghĩa giáo viên 3 môn học này mất đi quyền cơ bản của mình trong việc đánh giá, xếp loại học lực của học sinh.
Nên đồng nhất với cách đánh giá, xếp loại một số môn học như cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông
Khác với đánh giá các môn Âm nhạc; Mĩ thuật; Thể dục ở tiểu học, cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông thực hiện việc đánh giá, xếp loại theo hướng dẫn của Thông tư số 22/2021/TT-BGDĐT khá đơn giản.
Các môn học: Giáo dục thể chất (Thể dục), Nghệ thuật (Âm nhạc, Mĩ thuật), Nội dung giáo dục của địa phương, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; kết quả học tập theo môn học được đánh giá bằng nhận xét theo 01 (một) trong 02 (hai) mức: Đạt, Chưa đạt.
Việc xếp loại học lực, xét danh hiệu thi đua ở 2 cấp học (cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông ) cơ bản độc lập với các môn học khác và gần như chẳng có ai can thiệp bởi nó không có ràng buộc về việc khen thưởng của học sinh.
Các môn học này chỉ cần xếp ở mức Đạt (các môn học này gần như không có học sinh xếp ở mức Chưa đạt) và các môn đánh giá bằng điểm số đủ số lượng là được khen thưởng danh hiệu học tập.
Chính vì thế, giáo viên dạy các môn học đánh giá bằng nhận xét ở cấp cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông không phải bực bội, mệt mỏi mỗi khi bước vào cuối học kỳ, cuối năm học như giáo viên dạy các môn học này ở tiểu học.
Thiết nghĩ, cùng các môn học như nhau, cùng là bậc học phổ thông, Bộ nên nghiên cứu và đồng nhất cách đánh giá, xếp loại các môn học Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục. Không nên để ở cấp tiểu học đánh giá theo 3 mức: Hoàn thành tốt; Hoàn thành; Chưa hoàn thành, đến cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông thì lại xếp Đạt; Chưa đạt.
Chính vì cấp tiểu học khống chế các danh hiệu học tập phải xếp ở mức Hoàn thành tốt các môn đánh giá bằng nhận xét nên dẫn đến vô vàn bất cập. Điều đáng buồn là giáo viên các môn: Âm nhạc; Mĩ Thuật; Thể dục mất đi quyền tự quyết trong chuyên môn của mình.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://moet.gov.vn/van-ban/vbdt/Pages/chi-tiet-van-ban.aspx?ItemID=1695