Mùa cáy còng đãi người thành phố

May dịp nào cây mướp hương trước nhà đơm quả non lại càng đượm…

Xay mẻ cáy bã trầu vừa mua ngoài chợ về thật nhuyễn mịn rồi cho vào xoong lọc kỹ, dì bảo, khéo tay một chút, không cần dùng rổ rá dầy mắt mà cứ bê cả xoong để chắt sẽ thu được cả phần thịt cáy. Lúc nấu, biết điều chỉnh lửa và sơ đáy xoong trước khi nước nóng già, không chỉ gạch nổi bập bùng nhiều hơn, chắc hơn mà độ ngọt của canh cũng đậm hơn…

Nhưng để đến công đoạn ấy, chúng tôi đã phải lũ lượt theo dì ra bờ ngòi hái mùng tơi, rau đay và nghe chuyện… năm xưa lúc nào cũng lôi cuốn. Ấy là lúc lên 7, lên 8, đeo giỏ ngang hông, dì lũn tũn vác cần câu dài gấp đôi, gấp 3 người để câu cáy.

Tất nhiên, ở nơi đồng đất thịt đón phù sa của dòng Trà Lý lúc còn ở xí nghiệp ấy không có cáy bã trầu mà là cáy hương mang đôi càng đỏ chót bám đầy lông lúc nào cũng giơ lên ngênh chiến.

Bờ ngòi trước cửa nhà tập thể chi chít lỗ cáy. Chúng thụt thò, đôi khi còn ngang nhiên chạy lăng xăng, nhất là lúc đôi bờ còn bóng mát. Chân nhón, tay khẽ khàng thả - nhấc mồi sâu khoai buộc đầu cần nhứ nhử.

Một cái càng đỏ giương lên cắp lấy tính tha vào lỗ miếng mồi béo bở nhưng vèo cái đã bị cô bé tóm gọn vào giỏ. Có hôm không bắt kịp, cáy nhả càng rơi xuống tiếc ngẩn ngơ.

Cũng có hôm không nắm gọn càng, bị cáy cắp đau chảy nước mắt… Nhưng đến trưa cô bé lại cười vang, khoe chiến lợi phẩm với mẹ để mâm cơm chiều thế nào cũng có bát canh cáy bổ dưỡng, mát lành.

Quốc Bình