Mùa thu tháng Chín - Bản giao hưởng của thời gian và ký ức

Có lẽ trong mười hai tháng của năm, tháng Chín mang vẻ đẹp tinh khiết và dịu dàng nhất. Nắng thu không còn gay gắt như những ngày hạ oi nồng, cũng chưa kịp phai tàn như ánh nắng cuối đông. Nắng tháng Chín nghiêng xuống hiền hòa, như tấm lụa vàng trải nhẹ trên từng con phố, từng mái ngói, từng khung cửa sổ phủ rêu.

Đi dọc những con đường của thành phố vào sáng sớm tháng Chín, ta bắt gặp những vệt nắng lấp lánh xuyên qua tán lá xanh, in bóng xuống mặt đường loang loáng sương. Cảm giác se lạnh nơi đầu ngón tay khiến bước chân chậm lại, để lắng nghe tiếng thì thầm của gió, để ngắm nhìn chiếc lá vàng khẽ rơi xuống vai áo. Mọi thứ bỗng trở nên lãng đãng, vừa thực vừa mơ, như một đoạn phim quay chậm của ký ức.

Tháng Chín – mùa của những buổi chiều bảng lảng khói lam. Trên những cánh đồng ngoại ô, hơi sương và làn khói đốt rơm quyện vào nhau, tạo thành bức tranh trữ tình thấm đẫm hồn quê. Bầy chim sẻ ríu rít bay về tổ, con đường làng bỗng trở nên hiền hòa hơn bao giờ hết.

Trong thành phố, những gánh hàng rong dường như cũng bận rộn hơn. Những trái hồng đỏ mọng, những quả cốm xanh mướt, những bông cúc vàng rực rỡ… tất cả hòa vào nhau thành bản sắc riêng của tháng Chín. Ở đâu đó, tiếng rao của người bán cốm dẻo như ngân dài trên nền không gian se lạnh, gợi nhớ bao mùa thu đã đi qua trong ký ức tuổi thơ.

Không biết tự bao giờ, tháng Chín đã trở thành tháng của khai trường. Những buổi sáng thu mát lành, từng dòng học sinh áo trắng tinh khôi rảo bước đến trường, cặp sách nặng mà lòng lại nhẹ tênh. Tiếng trống trường vang lên, không chỉ đánh thức một năm học mới mà còn đánh thức cả khát vọng, ước mơ của tuổi trẻ.

Ngày khai giảng trong tháng Chín luôn có điều gì đó rất khác. Đó không chỉ là nghi thức, mà còn là ký ức tập thể của nhiều thế hệ học sinh Việt Nam. Những bông hoa phượng đã tàn từ lâu, nhưng niềm háo hức lại trỗi dậy. Trên sân trường, lá bàng bắt đầu ngả vàng, gió thu cuốn tung tà áo dài, nụ cười trong sáng của tuổi học trò như ánh nắng vàng rót xuống.

Trong tâm trí nhiều người, tháng Chín luôn gắn liền với hồi ức của những ngày cắp sách. Ai đã từng đi qua tuổi học trò mà không một lần nhớ đến buổi sáng thu vội vã, tiếng ve cuối mùa còn vương lại, hay ánh mắt bâng khuâng của bạn bè trước ngưỡng cửa năm học mới? Tháng Chín, vì thế, không chỉ là mùa thu, mà còn là mùa của hoài niệm, mùa của những giấc mơ trong trẻo.

Nhắc đến tháng Chín, ta không thể không nhớ đến ngày 2/9/1945 - thời khắc thiêng liêng khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình. Từ khoảnh khắc ấy, tháng Chín mãi mãi trở thành tháng của Tổ quốc, tháng của độc lập, tự do.

Giữa trời thu trong xanh, lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên bầu trời thủ đô, hàng vạn con người vỡ òa trong niềm hạnh phúc khi đất nước bước sang trang sử mới. Tháng Chín từ đó không chỉ là mùa thu thiên nhiên, mà còn là mùa thu lịch sử, mùa thu cách mạng.

Mỗi khi tháng Chín về, cả dân tộc lại cùng nhau tưởng nhớ những ngày thu hào hùng, ôn lại chặng đường đấu tranh gian khổ để giành độc lập. Trong nhịp sống hiện đại, ký ức ấy vẫn luôn hiện hữu, như một lời nhắc nhở về trách nhiệm của thế hệ hôm nay: phải tiếp bước cha ông, giữ gìn và phát huy thành quả cách mạng.

Tháng Chín - mùa thu lịch sử, mùa thu nhắc nhở ta biết trân trọng tự do, biết yêu hơn từng tấc đất quê hương, biết sống xứng đáng với máu xương của bao thế hệ đi trước.

Nếu xuân là tuổi trẻ, hạ là tuổi tràn đầy nhiệt huyết, đông là tuổi xế chiều, thì thu chính là độ chín muồi của đời người. Tháng Chín - khúc giao mùa của thiên nhiên cũng là khúc giao mùa của tâm hồn.

Con người khi bước sang những năm tháng chín chắn thường tìm thấy chính mình trong những ngày thu. Đó là khi lòng người bớt đi sự nồng nhiệt vội vàng, thay vào đó là sự tĩnh lặng, sâu lắng. Như chiếc lá rời cành, không hối tiếc, không oán than, chỉ nhẹ nhàng chấp nhận quy luật của thời gian.

Tháng Chín khơi dậy trong lòng ta những suy ngẫm về cuộc đời. Về những gì đã qua, về những ước mơ còn dang dở, về hành trình phía trước. Tháng Chín không vồn vã, không thúc ép, chỉ khẽ khàng nhắc nhở: cuộc đời là hữu hạn, hãy sống trọn vẹn từng khoảnh khắc.

Nếu mùa xuân có hương bưởi, mùa hạ có hương sen, thì mùa thu tháng Chín mang theo hương cốm. Cốm tháng Chín – thứ quà tinh túy của đất trời, của bàn tay người nông dân. Mùi thơm thanh khiết ấy gói trọn cả tinh hoa của đồng lúa, của nắng, của gió, của sương. Chỉ cần nhón một hạt cốm xanh, ta đã thấy cả mùa thu ùa về trong lòng.

Tháng Chín cũng là mùa của hoa sữa. Hương hoa sữa vừa nồng nàn, vừa dìu dặt, khiến ai xa quê cũng nhớ về những con phố Hà Nội mùa thu. Có người bảo hoa sữa là “mùi hương của ký ức”, gợi nhớ những mối tình đầu, những buổi chiều lãng đãng đi dưới tán cây rợp hoa trắng.

Không chỉ có hương cốm, hương hoa sữa, tháng Chín còn có vị ngọt của hồng, vị thơm của na, vị chín mọng của quả thị vàng. Tất cả tạo nên bản hòa tấu hương vị riêng biệt, làm nên linh hồn của mùa thu Việt.

Mùa thu luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca, nhạc họa. Trong kho tàng văn học Việt Nam, biết bao bài thơ, bản nhạc đã viết về thu. Nhưng riêng tháng Chín, dường như luôn mang một sắc thái đặc biệt.

Các nhà thơ thường nhắc đến tháng Chín như khởi đầu của một mùa thu trọn vẹn. Đó là lúc thiên nhiên vừa kịp dịu lại sau cái nóng mùa hạ, cũng là khi lòng người mở ra để đón nhận những rung động tinh tế. Thơ thu tháng Chín không nồng nàn như hạ, không rộn ràng như xuân, mà sâu lắng, trữ tình, đầy suy tư.

Âm nhạc cũng không thiếu những khúc hát về thu. Những bản tình ca mùa thu luôn đượm buồn, đượm nhớ. Người ta thường hát về thu để nói về nỗi nhớ, để giãi bày tâm sự. Có lẽ bởi tháng Chín gắn với nỗi chia xa - xa mái trường, xa tuổi thơ, xa những tháng ngày vô tư, để bước vào hành trình trưởng thành.

Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, tháng Chín đến như một lời mời gọi con người sống chậm lại. Thay vì cuốn mình trong guồng quay công việc, ta có thể dành một buổi chiều để ngồi dưới hiên nhà, nhâm nhi tách trà nóng, lắng nghe tiếng gió khẽ rung ngoài cửa sổ.

Tháng Chín khiến người ta dễ dàng buông bỏ những bon chen vô nghĩa, để tìm lại sự cân bằng. Đó là lúc ta nhận ra, hạnh phúc thật ra rất giản dị: một bữa cơm ấm áp bên gia đình, một tin nhắn hỏi thăm từ người bạn cũ, một cuốn sách hay đọc trong chiều thu.

Sống chậm trong tháng Chín cũng là cách để ta cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của cuộc đời. Bởi có những khoảnh khắc chỉ thoáng qua, nếu không kịp dừng lại, ta sẽ đánh mất mãi mãi.

Dù tháng Chín gợi nhiều hoài niệm, nhưng đó không phải là tháng của nỗi buồn. Ngược lại, tháng Chín chính là khởi đầu của một hành trình mới. Với học sinh, sinh viên, đó là hành trình của tri thức. Với đất nước, đó là hành trình của độc lập, tự do. Với mỗi con người, đó là hành trình của trưởng thành.

Tháng Chín nhắc nhở ta rằng: quá khứ là để nhớ, nhưng tương lai mới là nơi để sống. Mùa thu với vẻ đẹp dịu dàng cũng giống như một bàn tay ấm áp, khẽ đẩy ta bước đi, không ngừng mơ ước, không ngừng nỗ lực.

Trong tiết thu se lạnh, con người càng khao khát hơi ấm. Và hơi ấm ấy không đâu khác chính là từ tình yêu thương, từ niềm tin, từ khát vọng vươn tới ngày mai.

Mùa thu tháng Chín - một bản giao hưởng tuyệt vời của thời gian. Trong đó, ta tìm thấy nắng vàng, gió mát, lá rụng, hoa sữa, cốm xanh; tìm thấy kỷ niệm học trò, ngày lễ độc lập, tiếng trống khai trường; tìm thấy hoài niệm và cả khát vọng tương lai.

Tháng Chín - mùa thu không chỉ của thiên nhiên, mà còn của lịch sử, của văn hóa, của ký ức và tâm hồn. Dù thời gian có trôi, dù cuộc đời có đổi thay, thì tháng Chín vẫn mãi là tháng để ta sống chậm, để nhớ, để yêu, để mơ, và để tin vào một ngày mai tươi sáng.

Phương Thảo