Lãnh đạo Mỹ, Úc, Anh ngày 13/3 công bố chi tiết thỏa thuận cung cấp tàu ngầm nguyên tử cho Úc từ đầu những năm 2030, hay còn gọi là thỏa thuận Aukus.
Phát biểu trong buổi lễ công bố diễn ra ở căn cứ hải quân Mỹ tại San Diego cùng với Thủ tướng Úc Anthony Albanese, Thủ tướng Anh Rishi Sunak, Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi thỏa thuận hợp tác Aukus là một phần trong cam kết hướng đến một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
"Thỏa thuận với Mỹ và Anh là khoản đầu tư đơn lẻ lớn nhất trong lịch sử dành cho nền quốc phòng Úc", Thủ tướng Anthony Albanese nói.
Ông nêu rõ, các tàu ngầm cung cấp cho Úc là loại chạy bằng năng lượng hạt nhân, không trang bị vũ khí hạt nhân.
Theo thỏa thuận, Mỹ sẽ bán cho Úc 3 tàu ngầm lớp Virginia bắt đầu từ đầu những năm 2030 và được mua thêm 2 chiếc nữa nếu cần thiết, sau đó chế tạo lớp tàu hoàn toàn mới dựa trên công nghệ của Mỹ và Anh.
Các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên của Úc sẽ được trang bị hệ thống phóng tên lửa hành trình thẳng đứng và dự kiến đưa vào biên chế đầu những năm 2040.
"Mỹ đã bảo vệ ổn định ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương suốt hàng chục năm và liên minh AUKIS sẽ tăng cường triển vọng hòa bình tại khu vực trong hàng chục năm tới", ông Biden cho hay.
Úc dự kiến tiêu tốn khoảng 245 tỷ USD để mua và duy trì hoạt động của đội tàu ngầm hạt nhân đến năm 2055.
Thủ tướng Albanese nói rằng AUKUS sẽ mang lại khoản đầu tư 4 tỷ USD cho năng lực công nghiệp của Úc trong giai đoạn 2023-2027, đồng thời tạo ra khoảng 20.000 việc làm trong 30 năm tới.
Úc cũng sẽ mời các lực lượng tàu ngầm triển khai luân phiên của Anh và Mỹ tới thăm các cảng ở nước này trong thời gian tới.
Tàu ngầm hạt nhân tấn công nhanh lớp Virginia được phát triển vào những năm 2000 sau khi lớp Seawolf bị hủy do Mỹ không cần chiến hạm lớn, mạnh và có khả năng lặn sâu để săn lùng tàu ngầm Liên Xô ở Bắc Cực.
Tàu ngầm lớp Virginia được thiết kế như chiến hạm đa năng có khả năng chiến đấu, thu thập thông tin tình báo, triển khai người nhái và phóng tên lửa hành trình.
Tàu ngầm lớp Virginia được thiết kế với các Block khác nhau từ I-VI, các biến thể mới nhất được thiết kế để giảm chi phí bảo trì và tăng vòng đời.
Virginia Block V được trang bị module trọng tải Virginia (VPM) bổ sung 4 ống có khả năng mang 7 tên lửa hành trình Tomahawk, hoặc tên lửa siêu vượt âm, tên lửa chống hạm mới, máy bay không người lái (UAV) và phương tiện không người lái dưới nước (UUV).
Tàu ngầm lớp Virginia Block V mang được 40 tên lửa hành trình, cho phép Mỹ rút bớt tàu ngầm lớp Ohio cải hoán, bù đắp thiếu hụt về hỏa lực tên lửa tầm xa trong "cuộc cạnh tranh giữa các siêu cường" với Nga và Trung Quốc.
Bên cạnh đó là 4 ống phóng lôi cỡ 533 mm, tương thích với ngư lôi hạng nặng Mk 48 hoặc tên lửa chống tàu Sub Harpoon.
Để giảm độ ồn tối đa, xung quanh tàu ngầm được trang bị lớp ngói bọc bằng cao su.
Bên trong tàu cũng được thiết kế và bọc các vật liệu để thiết bị va chạm, cọ xát cũng không gây ra tiếng ồn lớn khi hoạt động dưới lòng biển.
Đa phần cửa ngăn cách giữa các khoang được thiết kế theo hình tròn để đảm bảo kết cấu chịu lực của con tàu.
Các hệ thống máy móc đều được bọc phủ một lớp chống ăn mòn rỉ sét để đảm bảo con tàu vận hành một cách trơn tru nhất.
Kho chứa thực phẩm trên tàu với lượng đồ ăn mang theo có thể giúp tàu hoạt động liên tục hàng tháng trời dưới lòng đại dương.
Virginia cũng là lớp tàu ngầm đầu tiên của Hải quân Mỹ được thiết kế với khả năng tiếp nhận hoặc triển khai 9 lính đặc nhiệm hải quân SEAL trong khi tàu vẫn đang ở chế độ lặn.
135 thủy thủ trên tàu sẽ chia nhau trong 3 ca trực để điều khiển con tàu nặng tới 9.300 tấn này.
Hải quân Mỹ dự định chế tạo tổng cộng 48 tàu ngầm loại này, hiện đã có 14 chiếc hoàn thành và đi vào hoạt động.
4 chiếc khác đang trong quá trình thi công và hiện thêm 9 chiếc vừa được đặt hàng.
Lớp cuối cùng sẽ là Virginia Block VI, sau đó là lớp tàu ngầm hạt nhân hoàn toàn mới SSN(X) sau năm 2030.