Mỹ áp đòn trừng phạt, Iran tuyên bố cắt đứt ngoại giao

Tổng thống Mỹ Donald Trump và sắc lệnh trừng phạt Iran đã được ký. (Nguồn: WSJ).

Thêm đòn trừng phạt hà khắc

Trong lúc ký các biện pháp trừng phạt tài chính nhằm vào Iran tại Phòng Bầu dục, ông Trump đã gọi đây là “phản ứng mạnh mẽ và phù hợp đối với các hành động khiêu khích ngày càng tăng của Iran”. Liên tục nhắc lại rằng “Iran không bao giờ có thể sở hữu vũ khí hạt nhân”- ông Trump nói giờ là lúc để Tehran quay trở lại bàn đàm phán.

“Chúng tôi không hề muốn xung đột”- ông Trump nói, thêm rằng tùy thuộc vào phản ứng của Iran mà các đòn trừng phạt có thể chấm dứt ngay vào ngày mai hoặc có thể “kéo dài trong nhiều năm nữa”.

Bộ Tài chính Mỹ cho hay họ sẽ liệt vào danh sách đen cả Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif - một chính trị gia có tư tưởng ôn hòa và là kiến trúc sư của Thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 - cùng 8 tướng lĩnh thuộc nhánh vũ trang tinh nhuệ của Iran là Lực lượng Vệ binh cách mạng Iran (IRGC).

Căng thẳng giữa hai nước gia tăng đột biến kể từ sau khi Iran bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ hồi tuần trước và ông Trump hủy chiến dịch tấn công Iran vào phút chót. Vào trung tuần tháng 6, nhiều vụ nổ đã gây tổn thất cho 2 tàu chở dầu nước ngoài di chuyển gần Iran, làm tăng lo ngại về sự an toàn của các tuyến hàng hải huyết mạch chuyên chở dầu của thế giới.

Trong bối cảnh căng thẳng, Hội đồng Bảo an LHQ đã đưa ra lời kêu gọi đối thoại nhằm giải quyết bất đồng giữa Mỹ và Iran. Mỹ, Anh, Arab Saudi và UAE cũng đều lên tiếng kêu gọi các bên tìm kiếm “giải pháp ngoại giao”.

Tuy nhiên, Đại sứ Iran tại LHQ nói rằng đất nước ông, vốn đã chịu tác động từ các đòn cấm vận của Mỹ bao gồm việc ngăn chặn phần lớn lượng dầu xuất khẩu của họ, đang trở thành nạn nhân của một “cuộc chiến kinh tế”. “Bạn không thể bắt đầu đối thoại với một ai đó đang đe dọa bạn”- Đại sứ Majid Ravanchi nói trước báo giới tại New York.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho hay ông sẽ tận dụng cuộc họp với ông Trump bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức tại Nhật Bản tới đây để thúc giục tìm kiếm “một giải pháp xây dựng với mục tiêu đảm bảo an ninh chung của khu vực”. Trong khi đó, Điện Kremlin đã gọi các đòn trừng phạt mới của Mỹ là “bất hợp pháp”.

Iran tuyên bố cắt đứt ngoại giao

Trong hôm 25/6, chính quyền Iran tuyên bố rằng các lệnh trừng phạt mà Mỹ áp đặt với lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei cùng giới quan chức cấp cao của họ đã vĩnh viễn đóng lại con đường ngoại giao giữa Tehran và Washington.

Chính quyền Washington nói rằng họ sẽ tiếp tục áp lệnh trừng phạt với Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif vào cuối tuần này.
“Việc áp đặt các đòn trừng phạt vô dụng nhằm vào lãnh đạo tối cao và nhà ngoại giao hàng đầu của Iran sẽ chính thức đóng lại vĩnh viễn con đường ngoại giao ” - Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Abbas Nousavi viết trên Twitter - “Chính quyền Trump đang hủy hoại các cơ chế quốc tế đóng vai trò trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới”.

Iran nói rằng máy bay không người lái của Mỹ đã vi phạm không phận phía Nam của nước này, trong khi Washington khẳng định máy bay của họ đang hoạt động trên không phận quốc tế ở eo biển Homuz. Tổng thống Trump nói rằng các đòn trừng phạt mới được áp đặt một phần là nhằm phản ứng trước vụ Iran bắn hạ máy bay, phần còn lại là điều chắc chắn xảy ra dù không có vụ việc trên.

Các đòn trừng phạt mới nhất nhằm ngăn chặn quyền tiếp cận của giới lãnh đạo Iran với các nguồn lực tài chính, ngăn họ sử dụng các hệ thống tài chính của Mỹ hoặc tiếp cận các tài sản của nước Mỹ.

Quan hệ giữa Iran và Mỹ đã suy giảm nhanh chóng kể từ năm ngoái, khi ông Trump rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran đồng thời áp đặt trở lại các lệnh trừng phạt. Lệnh trừng phạt mới nhất nhằm vào nhân vật quan trọng hàng đầu của Iran là lãnh đạo tối cao Khamenei - người có quyền lực tuyệt đối và quyền quyết định về mọi vấn đề của quốc gia này.

Khánh Duy