Mỹ áp thuế nhôm thép và hệ quả toàn ngành

Nhà máy sản xuất nhôm Acronic tại Mỹ. Ảnh: Acronic

Mỹ đã áp đặt mức thuế 25% đối với thép nhập khẩu và 10% đối với nhôm, ảnh hưởng trực tiếp đến các đối tác thương mại quan trọng như Canada, Mexico, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Phát biểu tại một cuộc họp báo gần đây, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo nhấn mạnh: "Chúng tôi cần bảo vệ ngành công nghiệp kim loại nội địa trước sự cạnh tranh thiếu công bằng từ thị trường quốc tế." Tuy nhiên, động thái này không tránh khỏi những thách thức, đặc biệt là đối với các ngành sản xuất phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu.

Mặc dù thuế quan được thiết kế để bảo vệ các nhà sản xuất kim loại trong nước, nhưng chúng đồng thời làm tăng chi phí đối với những ngành công nghiệp phụ thuộc vào các nguyên liệu này. Các lĩnh vực sản xuất như ô tô, xây dựng và hàng không vũ trụ dự kiến sẽ chịu tác động nặng nề từ việc giá nguyên liệu tăng cao. "

Chi phí sản xuất của chúng tôi đã tăng lên đáng kể chỉ sau vài tháng kể từ khi thuế quan có hiệu lực," một đại diện của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Mỹ cho biết.

Các doanh nghiệp có nhu cầu lớn về thép và nhôm, chẳng hạn như các nhà sản xuất ô tô và thiết bị gia dụng, đã bày tỏ lo ngại về khả năng lợi nhuận bị siết chặt. Nhiều ý kiến lo ngại rằng công suất sản xuất trong nước có thể không đáp ứng được nhu cầu, gây ra sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng.

Theo Hiệp hội Xây dựng Quốc gia Mỹ, giá thép xây dựng đã tăng gần 20% kể từ khi các biện pháp thuế quan được áp dụng, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí phát triển bất động sản.

Thuế quan này cũng làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và các đồng minh thương mại. Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố: "Canada sẽ bảo vệ ngành công nghiệp của mình và sẽ có các biện pháp đáp trả nếu cần thiết." Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Yasutoshi Nishimura cho biết Nhật Bản đang xem xét khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về quyết định của Mỹ.

Liên minh châu Âu cũng lên án thuế quan của Mỹ và để ngỏ khả năng đưa ra các biện pháp đối phó. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định: "Chúng tôi sẽ không đứng yên nhìn ngành công nghiệp của mình bị tổn hại bởi các biện pháp không hợp lý."

Nguy cơ một cuộc chiến thương mại đang hiện hữu khi các quốc gia bị ảnh hưởng có thể áp dụng các biện pháp hạn chế đối với hàng hóa của Mỹ, dẫn đến sự bất ổn kinh tế rộng lớn hơn và gây xáo trộn các hiệp định thương mại quốc tế.

Một trong những hậu quả tức thì của thuế quan này là nguy cơ giá hàng tiêu dùng tăng cao. Các sản phẩm từ ô tô đến thiết bị gia dụng có thể trở nên đắt đỏ hơn khi các nhà sản xuất buộc phải chuyển chi phí nguyên liệu gia tăng sang người mua. "Nếu giá thép cứ tiếp tục leo thang, không sớm thì muộn, người tiêu dùng sẽ phải chịu tác động nặng nề," theo báo cáo từ Hiệp hội Bán lẻ Mỹ.

Trước những tác động của thuế quan, nhiều quốc gia đã gợi ý về các biện pháp trả đũa. Canada đã đề xuất áp thuế đối với hàng hóa Mỹ, bao gồm các sản phẩm nông nghiệp và thiết bị công nghiệp. Mexico cũng đang xem xét các hành động tương tự, nhắm vào các mặt hàng xuất khẩu quan trọng của Mỹ.

Trung Quốc, một nhân tố quan trọng trong thị trường thép toàn cầu, có thể cũng sẽ đưa ra các bước đi nhằm cân bằng tác động từ thuế quan của Mỹ. Mặc dù không phải là mục tiêu chính của chính sách này, nhưng bất kỳ sự gián đoạn nào trong chuỗi cung ứng toàn cầu cũng có thể ảnh hưởng gián tiếp đến xuất khẩu và năng lực sản xuất của Trung Quốc. Theo một chuyên gia từ Đại học Bắc Kinh, "Bất kỳ sự thay đổi nào trong chính sách thương mại của Mỹ cũng sẽ có tác động lan tỏa đối với các chuỗi cung ứng toàn cầu."

Quyết định áp đặt thuế quan phù hợp với chính sách rộng lớn hơn của chính quyền Mỹ nhằm ưu tiên phát triển ngành công nghiệp trong nước. Tuy nhiên, chính sách này cũng phải đối mặt với nhiều chỉ trích từ giới phân tích kinh tế, những người cho rằng hậu quả dài hạn có thể lớn hơn lợi ích trước mắt.

Mặc dù tình hình hiện tại vẫn còn nhiều biến động, nhưng có một số hướng giải quyết có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của thuế quan.

Mỹ có thể tham gia vào các cuộc đàm phán với các quốc gia bị ảnh hưởng để đạt được thỏa thuận cân bằng giữa nhu cầu sản xuất trong nước và lợi ích của các đối tác thương mại toàn cầu.

Thuế quan của Mỹ đối với thép và nhôm nhập khẩu đã làm dấy lên một cuộc tranh luận kinh tế phức tạp, giữa việc bảo vệ ngành công nghiệp trong nước với những rủi ro liên quan đến chi phí tăng cao và căng thẳng thương mại quốc tế.

Hoàng Nam