Mỹ điều vệ tinh do thám giám sát biên giới với Mexico

Người di cư tại khu vực biên giới Mỹ - Mexico ở Tijuana, bang Baja California, Mexico. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo hãng tin Reuters ngày 27/3, Cơ quan Tình báo Địa không gian Quốc gia (NGA) và Văn phòng Trinh sát Quốc gia (NRO), vốn thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ, làm nhiệm vụ giám sát các vệ tinh do thám và phân tích hình ảnh cho Lầu Năm Góc cùng các tổ chức tình báo khác.

Sự tham gia của hai cơ quan này kết hợp với động thái triển khai binh sĩ cho thấy quá trình quân sự hóa ngày càng gia tăng ở biên giới phía Nam, nơi Tổng thống Trump đã ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia.

Khi được hỏi về vai trò trong giám sát biên giới, NGA cho biết họ đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm để phối hợp hỗ trợ sứ mệnh biên giới của Mỹ, trong khi NRO nói rằng họ đang hợp tác với cộng đồng tình báo và Lầu Năm Góc để bảo vệ biên giới Mỹ.

Hai cơ quan này tham gia là để thực hiện các sắc lệnh hành pháp mạnh mẽ của ông Trump nhằm ngăn chặn hoạt động buôn người và vượt biên trái phép, cũng như trục xuất những người cư trú bất hợp pháp tại Mỹ mà ước tính lên tới 14 triệu người.

Ông Trump đã biến thực thi luật nhập cư thành trọng tâm trong chiến dịch tranh cử, giúp ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử và nhậm chức vào ngày 20/1.

Trong nhiều năm qua, chính phủ đã triển khai trí tuệ nhân tạo và thiết bị bay không người lái để giám sát biên giới, nhưng sáng kiến mới này nhằm mở rộng sử dụng các năng lực quân sự vốn được dành cho chiến trường ở nước ngoài.

Theo hai nguồn tin am hiểu về chiến dịch, chính phủ có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo để xác định các vật thể hoặc cá nhân đáng ngờ bằng cách sàng lọc hình ảnh vệ tinh và các nguồn dữ liệu khác, tương tự như cách Bộ Quốc phòng Mỹ làm trên chiến trường.

Mặc dù chưa thể xác định phạm vi chính xác của chiến dịch này, nhưng trọng tâm mới tập trung vào biên giới có thể buộc chính quyền phải đối mặt với vấn đề đảm bảo không thu thập thông tin tình báo về công dân Mỹ.

Mặc dù luật pháp Mỹ nói chung hạn chế các cơ quan tình báo giám sát công dân và cư dân hợp pháp, nhưng vẫn cho phép cơ quan nhập cư tiến hành kiểm tra thực địa trong phạm vi hợp lý từ bất kỳ biên giới ngoài nào của Mỹ. Quy định xác định phạm vi này là 160 km tính từ biên giới, bao gồm các thành phố như San Diego và El Paso.

Ông Paul Rosenzweig, một luật sư chuyên về an ninh quốc gia và quyền riêng tư, nói: “Nếu họ tuân thủ luật pháp, các cơ quan này chỉ nên thu thập dữ liệu ở phía bên kia biên giới, tức là trên lãnh thổ nước ngoài. Nhưng cách họ thực hiện điều đó và liệu họ có thực hiện đúng hay không là những vấn đề cần được giám sát”.

Người phát ngôn của Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia tuyên bố rằng tất cả các hoạt động tình báo đều hợp pháp và được ủy quyền cũng như được thực hiện sao cho vẫn bảo vệ quyền tự do dân sự và quyền riêng tư của công dân Mỹ.

NGA và NRO từ chối cung cấp chi tiết về những gì họ đang thu thập và liệu hoạt động giám sát này có bao gồm lãnh thổ Mỹ hay không. NGA tham gia vào nhiều hoạt động, bao gồm lập bản đồ các đặc điểm của Trái Đất và cung cấp thông tin cho các chỉ huy về vị trí chính xác của lực lượng Mỹ cũng như đối thủ.

“Bức tường số”

Chính quyền Tổng thống Trump đã nâng cao mức độ ưu tiên của an ninh biên giới trong danh sách các ưu tiên tình báo quốc gia, cho phép chính phủ phân bổ thêm nguồn lực cho lĩnh vực này.

Trong một báo cáo đánh giá mối đe dọa hàng năm được công bố ngày 25/3, cộng đồng tình báo Mỹ đã xếp các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia như băng đảng ma túy vào nhóm mối đe dọa an ninh quốc gia hàng đầu, trên cả các mối đe dọa từ Triều Tiên, Iran và các đối thủ nước ngoài khác.

Ngoài ra, Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ đã nhận được các báo cáo hàng ngày về số lượng vụ bắt giữ người nhập cư, bao gồm cả trẻ em không có người đi kèm.

Nhiều nhà thầu quốc phòng đang đàm phán với các cơ quan chính phủ để hỗ trợ công tác an ninh biên giới, dựa trên các hợp đồng hiện có.

Theo các nguồn tin này, công việc của các nhà thầu sẽ cần phải tuân thủ các giới hạn pháp lý, bao gồm cả thiết lập các chính sách bảo vệ để ngăn chặn kiểm tra trái phép đối với công dân Mỹ.

Phần mềm của các công ty trong ngành cũng có thể kết nối các tháp cảm biến với nguồn cấp dữ liệu vệ tinh và thiết bị bay không người lái để giám sát các khu vực có nguy cơ cao, sau đó trí tuệ nhân tạo có thể gắn cờ cảnh báo cho cơ quan chức năng.

“Mục tiêu là xây dựng một 'bức tường số' để bổ sung cho bức tường vật lý ở biên giới”, một nguồn tin của Reuters cho biết.

Ví dụ, công ty phân tích dữ liệu Palantir đang cung cấp hệ thống Maven Smart System cho Lầu Năm Góc theo hợp đồng trị giá khoảng 580 triệu USD mà họ giành được vào năm 2024. Maven tổng hợp dữ liệu và sử dụng trí tuệ nhân tạo để đẩy nhanh quá trình xác định mục tiêu cho các nhà phân tích tình báo. Palantir từ lâu đã hợp tác với Bộ An ninh Nội địa Mỹ.

Công ty công nghệ quốc phòng Anduril chuyên thiết kế các tháp cảm biến và phần mềm liên quan. Mùa thu năm 2024, công ty này thông báo đã triển khai 300 tháp cảm biến tự động cho Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ, giúp phát hiện và theo dõi các vật thể đáng ngờ bằng radar và công nghệ khác.

Trong những tháng gần đây, Palantir, Anduril, SpaceX và một số nhà thầu mới khác đã thảo luận về thành lập một liên minh để cùng đấu thầu các hợp đồng quốc phòng Mỹ nhằm cạnh tranh với các tập đoàn lâu đời khác.

Theo tờ USA Today, thông tin trên xuất hiện trong bối cảnh chính quyền Mỹ đẩy mạnh trục xuất hàng loạt người nhập cư bất hợp pháp và thành viên băng đảng. Ông Trump đã viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Nước ngoài năm 1798 để tiến hành chiến dịch trục xuất hàng loạt. Đạo luật Kẻ thù Nước ngoài cho phép tổng thống Mỹ giam giữ hoặc trục xuất người không phải công dân Mỹ trong thời chiến.

Trước đó, ngày 21/3, Mỹ thông báo sẽ chấm dứt quy chế pháp lý của hàng trăm nghìn người nhập cư, ấn định thời gian buộc họ rời khỏi đất nước. Lệnh này trên ảnh hưởng đến khoảng 532.000 người, chủ yếu từ khu vực Mỹ Latinh, đã đến Mỹ theo một chương trình do chính quyền của Tổng thống Joe Biden đưa ra vào tháng 10/2022 và được mở rộng vào tháng 1/2023. Theo quyết định mới, họ sẽ mất quyền bảo vệ pháp lý sau 30 ngày kể từ khi lệnh của Bộ An ninh Nội địa được công bố trên Công báo Liên bang.

Thùy Dương/Báo Tin tức