Mỹ mở rộng không gian phát triển ở Thái Bình Dương

Các nhà lãnh đạo quốc đảo Thái Bình Dương và Tổng thống Mỹ Joe Biden trong hội nghị thượng đỉnh tại Nhà Trắng, Thủ đô Washington D.C, Mỹ vào ngày 25/9. Ảnh: Reuters

Tháng 9/2022, Mỹ và các quốc đảo Thái Bình Dương đã lần đầu tiên tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Diễn đàn các quốc đảo Thái Bình Dương (PIF), mở ra những không gian phát triển các mối quan hệ hợp tác. Chỉ trong 1 năm, hàng loạt hoạt động thúc đẩy tiếp xúc giữa lãnh đạo hai bên được thực hiện; nhiều Đại sứ quán của Mỹ được mở tại các quốc đảo; các chương trình hợp tác quân sự, giáo dục; các khoản hỗ trợ hàng trăm triệu USD từ Mỹ... được mở rộng. Đây cũng là minh chứng cho tiềm năng và nhu cầu hợp tác là rất lớn.

Tiếp tục thiết lập và củng cố cho nền tảng này, Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - PIF lần thứ 2 đã được tiến hành vào ngày 25 và 26/9, tại Mỹ dưới sự chủ trì của Tổng thống Mỹ Joe Biden. Hội nghị được đánh giá là thành công khi đưa ra được Tuyên bố chung thể hiện đậm nét quyết tâm của Mỹ và các quốc đảo trong việc tăng cường quan hệ đối tác, chia sẻ tầm nhìn về một khu vực thịnh vượng, bền vững. Ngoài ra, nhân sự kiện quan trọng này, Mỹ đã chính thức công nhận quan hệ ngoại giao với hai quốc đảo Thái Bình Dương là Quần đảo Cook và Niue.

Khẳng định những cam kết tăng cường hợp tác tại hội nghị, ông Biden nhấn mạnh mục tiêu bảo đảm khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở, thịnh vượng và an toàn. Mỹ cam kết hợp tác với 18 quốc đảo Thái Bình Dương tham dự hội nghị để hiện thực hóa mục tiêu này.

Đặc biệt, Tổng thống Mỹ cho biết, ông đang làm việc với Quốc hội Mỹ để cung cấp thêm 200 triệu USD cho các dự án trong khu vực nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, chống đánh bắt trái phép và cải thiện y tế công, trong đó có 40 triệu USD cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng tại các đảo quốc. Sau Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - PIF lần đầu tiên vào năm ngoái, Chính phủ Mỹ tuyên bố sẽ đầu tư hơn 810 triệu USD cho các chương trình mở rộng nhằm hỗ trợ các đảo ở Thái Bình Dương.

Bình luận về sự kiện, giới phân tích chính trị quốc tế cho rằng, với đặc thù của các quốc đảo, biến đổi khí hậu luôn là mối đe dọa lớn nhất, cụ thể nhất và có tác động mạnh mẽ đến sự phát triển kinh tế và ổn định chính trị. Chỉ riêng trong năm 2022, các quốc đảo Thái Bình Dương đã chịu những tác động nghiêm trọng khi mực nước biển dâng, thời tiết cực đoan, thiên tai bão lũ, hạn hán... Điều này cũng lý giải dễ hiểu cho việc ứng phó với biến đổi khí hậu là ưu tiên cấp thiết hơn bao giờ hết đối với các quốc đảo Thái Bình Dương và cũng là một trong những ưu tiên quan trọng, xuyên suốt nhất của Hội nghị thượng định Mỹ - PIF. Về phía Mỹ, chống biến đổi khí hậu cũng là một trụ cột quan trọng trong chính sách an ninh và đối ngoại của chính quyền Tổng thống Biden.

Tiếp đà thành công từ hội nghị lần đầu tiên, trong hội nghị năm nay, chính quyền Tổng thống Biden đã đưa ra một số cam kết mới, không chỉ trong biến đổi khí hậu mà còn ở các lĩnh vực khác có liên quan chặt chẽ như phát triển năng lượng tái tạo, xây dựng cơ sở hạ tầng, các ngành công nghiệp theo hướng xanh, sạch hơn.

Đáng chú ý, Mỹ dự kiến đầu tư thêm 20 triệu USD cho các nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu cho khu vực. Nổi bật trong đó là dành 2 triệu USD thành lập Quỹ Phục hồi Thái Bình Dương (PRF); 8 triệu USD để tăng gấp đôi các hệ thống cảnh báo sớm cho khu vực; tiếp tục hỗ trợ các nước tiếp cận nguồn tài chính trong khuôn khổ giải pháp thích ứng với khí hậu và huy động tài chính biến đổi khí hậu; tăng cường khả năng phòng chống thiên tai trong khu vực... Mỹ cũng dự kiến đầu tư 40 triệu USD cho sáng kiến cơ sở hạ tầng các quốc đảo Thái Bình Dương và nhiều khoản đầu tư dài hạn khác.

Thanh Trúc