Mỹ rút khỏi UNESCO

Logo trụ sở UNESCO tại Paris, Pháp. Ảnh: AFP

Trong một tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce nói rõ UNESCO thúc đẩy các mục tiêu xã hội và văn hóa, đồng thời tập trung quá nhiều vào việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Vì thế, chương trình nghị sự của tổ chức này mang tính toàn cầu hóa và ý thức hệ cho sự phát triển quốc tế, đi ngược lại chính sách đối ngoại “Nước Mỹ trước tiên” hiện nay của Washington.

Trước đó, trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã rút cường quốc số một thế giới khỏi UNESCO, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Hội đồng Nhân quyền LHQ, Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và thỏa thuận hạt nhân Iran mang trên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA). Sau đó, Tổng thống Joe Biden khi lên nắm quyền đã đảo ngược các quyết định trên, đưa Mỹ trở lại UNESCO, WHO và thỏa thuận khí hậu Paris. Tuy nhiên, với việc Tổng thống Trump quay trở lại nắm quyền nhiệm kỳ 2 từ tháng 1/2025, nước Mỹ lại một lần nữa rút khỏi các tổ chức toàn cầu. Vị chủ nhân thứ 47 của nước Mỹ đã quyết định rút khỏi WHO và ngừng tài trợ cho cơ quan cứu trợ Palestine của LHQ (UNRWA). Các quyết định này nằm trong khuôn khổ xem xét lại vai trò của Mỹ trong các tổ chức của LHQ, dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 8 tới.

Theo hãng tin TASS ngày 23-7, Quyền Trưởng phái đoàn thường trực Nga tại UNESCO, ông Kirill Rynza, cho biết Nga lấy làm tiếc về quyết định của Mỹ rút khỏi tổ chức này, đồng thời cho rằng hành động của Washington sẽ để lại nhiều hậu quả cả về chính trị lẫn tài chính. “Đây là một quyết định đáng tiếc. Có thể khẳng định rằng việc Mỹ rút khỏi UNESCO sẽ kéo theo những hệ lụy chính trị và tài chính nghiêm trọng”, ông Rynza phát biểu.

Theo đại diện Nga, việc Mỹ rút khỏi UNESCO sẽ ảnh hưởng cả về chính trị và tài chính. Về chính trị, điều này có thể khiến quan điểm của một bộ phận lớn cộng đồng quốc tế không còn được thể hiện đầy đủ trong quá trình ra quyết định của tổ chức. Về tài chính, việc Mỹ rút lui đồng nghĩa với khả năng cao nước này sẽ không thanh toán khoản nợ hơn 600 triệu USD còn tồn đọng với UNESCO. Ông Rynza lưu ý rằng Mỹ đã không đóng góp cho ngân sách thường niên của UNESCO kể từ năm 2011. Dù Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay từng khẳng định tổ chức vẫn giữ được sự ổn định tài chính nhất định nhờ nỗ lực của Ban Thư ký, ông Rynza cho rằng việc Mỹ rút lui sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều chương trình và dự án đang được triển khai.

Ngay sau động thái của Mỹ, trên mạng xã hội X, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tái khẳng định lập trường “ủng hộ không lay chuyển” đối với UNESCO. Ông Macron ca ngợi vai trò nhà bảo trợ toàn cầu của UNESCO trong các lĩnh vực khoa học, các đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản của nhân loại và nhấn mạnh quyết định của chính quyền người đồng cấp Mỹ Donald Trump không làm suy giảm cam kết của Pháp với những người đấu tranh vì các giá trị toàn cầu này.

B.N