Mỹ thúc đẩy sản xuất nhiên liệu hạt nhân tiên tiến thay thế cho nguồn duy nhất từ Nga

Dự án lò phản ứng năng lượng hạt nhân tiên tiến mà công ty TerraPower dự định được xây dựng tại thị trấn than đá Kemmerer, Wyoming. Ảnh: TerraPower/via CNBC

Trong một tuyên bố vào hôm thứ Tư (21/12), Chris Levesque, Giám đốc điều hành của TerraPower, cho biết đã ngừng sử dụng nguồn nhiên liệu HALEU thương mại duy nhất từ Nga. Do vậy, hiện tại công ty thiếu nhiên liệu và không có công trình nào được khởi công xây dựng trên các cơ sở làm giàu nhiên liệu mới. TerraPower dự đoán thời gian chậm trễ tối thiểu là hai năm để có thể đưa lò phản ứng Natrium vào hoạt động. Công ty TerraPower có kế hoạch xây dựng lò phản ứng đầu tiên của mình tại thị trấn than đá Kemmerer, bang Wyoming, bày tỏ hy vọng sẽ hoàn thành dự án vào năm 2028.

Thiết kế nhà máy hạt nhân tiên tiến của Terrapower, được gọi là Natrium, sẽ nhỏ hơn các lò phản ứng hạt nhân thông thường và dự kiến tiêu tốn 4 tỷ USD, với một nửa số tiền đó đến từ Bộ Năng lượng Mỹ. Nhà máy sẽ cung cấp công suất tải cơ bản là 345 megawatt, với khả năng mở rộng công suất lên 500 megawatt, khoảng một nửa mức cần thiết để cung cấp năng lượng cho một thành phố cỡ trung bình.

Nhà máy phụ thuộc vào uranium làm giàu ở mức độ cao, hay còn gọi là HALEU. Bộ Năng lượng Mỹ cho biết đội lò phản ứng hạt nhân hiện có ở Mỹ chạy nhiên liệu uranium-235 được làm giàu tới 5%, trong khi HALEU được làm giàu từ 5% đến 20%.

Levesque cho biết hiện Mỹ không có khả năng làm giàu để cung cấp lượng nhiên liệu HALEU thương mại và vì vậy TerraPower đã “sử dụng HALEU từ Nga cho lần nạp lõi đầu tiên của chúng tôi”.

Sau tháng 2/2022, TerraPower, Bộ Năng lượng Mỹ và các bên liên quan khác đã tìm kiếm các nguồn nhiên liệu HALEU thay thế. Theo Levesque, họ cũng đang thúc đẩy các nhà lập pháp Mỹ phê duyệt 2,1 tỷ USD để hỗ trợ sản xuất HALEU.

Thượng Nghị sỹ bang Wyoming John Barrasso, một đảng viên Cộng hòa, cho rằng đó là hồi chuông cảnh tỉnh cho nước Mỹ. Trong một tuyên bố bằng văn bản, Barrasso nhấn mạnh: “Mỹ phải tái lập vị trí dẫn đầu toàn cầu về năng lượng hạt nhân”. “Thay vì dựa vào các đối thủ của chúng ta như Nga để có uranium, Mỹ phải tự sản xuất nguồn cung cấp nhiên liệu hạt nhân tiên tiến.”

Barrasso đã gửi thư cho Chủ tịch Ủy ban Năng lượng Thượng viện Joe Manchin, (Dân chủ, bang Tây Virginia), yêu cầu một phiên điều trần về sự sẵn có của HALEU.

Barrasso cũng đã gửi thư cho Bộ trưởng Năng lượng Jennifer Granholm để thúc giục hành động nhanh hơn trong việc đảm bảo nguồn HALEU. Trong thư gửi Bộ trưởng Granholm, Barrasso cho rằng Bộ Năng lượng Mỹ có “đủ dự trữ uranium dư thừa và trước đây đã sử dụng để đáp ứng nhu cầu của TerraPower” nhưng họ “vẫn chưa xử lý đủ lượng uranium dư thừa này thành HALEU”. “Tại thời điểm này, không có cách thức duy nhất nào có thể đủ để đáp ứng lịch trình của TerraPower.”

Phát biểu với CNBC, một Người phát ngôn cho biết Văn phòng Năng lượng Hạt nhân tại Bộ Năng lượng đang hoạt động tích cực để thiết lập nguồn cung cấp HALEU trong nước. Ngày 7/12/2022, Văn phòng Năng lượng Hạt nhân Mỹ đã công bố việc thành lập tập đoàn Uranium Thử nghiệm Cao, Làm giàu Thấp gồm các bên liên quan và đây sẽ là diễn đàn hợp tác và hỗ trợ phát triển nguồn HALEU trong nước Mỹ.

Hiện tại, 800 kỹ sư đang làm việc để hoàn thành thiết kế của nhà máy và TerraPower dự kiến dự án sẽ sử dụng tới 2.000 công nhân để xây dựng nhà máy vào giữa những năm 2020.

Levesque cho biết TerraPower đã huy động được hơn 830 triệu USD tài trợ tư nhân trong năm 2022 và Quốc hội Mỹ đã phân bổ 1,6 tỷ USD để xây dựng nhà máy./.

Thanh Bình