Mỹ: Tỷ lệ tiêm chủng giảm làm tăng nỗi lo về khủng hoảng sức khỏe cộng đồng

Tại Mỹ, tỷ lệ trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo được tiêm vaccine phòng sởi đã giảm trong những năm gần đây. Ảnh minh họa: iStocks

Kể từ đầu năm đến nay, gần 100 ca mắc sởi đã được báo cáo ở các bang Texas và New Mexico, làm dấy lên lo ngại rằng căn bệnh dễ lây lan và có khả năng trở nên nghiêm trọng này đang quay trở lại. “Bệnh sởi là lời cảnh báo sớm cho các mối đe dọa đang đến gần”, Tiến sĩ Paul Offit - bác sĩ nhi khoa và là nhà miễn dịch học hàng đầu của Mỹ cảnh báo, nhấn mạnh đến sự suy giảm tỷ lệ tiêm chủng ở nước này kể từ đại dịch COVID-19.

Trong bối cảnh ngày càng mất lòng tin vào các cơ quan y tế và các công ty dược phẩm, ngày càng có nhiều phụ huynh lựa chọn không tiêm vaccine cho con em mình. Tại Mỹ, tỷ lệ trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo được tiêm vaccine phòng sởi - là một loại vaccine bắt buộc - đã giảm trên toàn quốc từ 95% vào năm 2019 xuống còn dưới 93% vào năm 2023. Một số khu vực thậm chí còn giảm mạnh hơn, chẳng hạn như Idaho, nơi tỷ lệ giảm xuống dưới 80%.

Các chuyên gia cảnh báo rằng xu hướng này có thể sẽ càng trở nên nghiêm trọng hơn dưới sự lãnh đạo của Bộ trưởng Y tế mới được bổ nhiệm Robert Kennedy Jr, người đã nhiều lần đặt câu hỏi về tính an toàn của vaccine. “Đây là một thảm họa đang chực chờ xảy ra và nó sẽ xảy ra”, Tiến sĩ Offit khẳng định. Trong khi đó, phương tiện truyền thông địa phương cho biết tại Louisiana, bệnh ho gà đã khiến 2 trẻ tử vong.

Cũng giống như bệnh sởi, các chuyên gia cho rằng sự tái phát của bệnh ho gà là do sự sụt giảm trong việc tiêm vaccine phòng ngừa. Tiến sĩ Jennifer Herricks, một nhà khoa học là việc cho tổ chức phi lợi nhuận Louisiana Families for Vaccines, cho rằng “điều này đã xảy ra. Tỷ lệ tiêm chủng của chúng ta đã đủ thấp để trẻ em dễ bị tổn thương mắc phải những căn bệnh này”.

Trên khắp nước Mỹ, phụ huynh có thể lựa chọn không tiêm vaccine bắt buộc cho con em mình vì những lý do ngoài chống chỉ định y tế, với nhiều tiểu bang cho phép miễn trừ vaccine vì lý do tôn giáo hoặc lý do cá nhân. Được biết, các trường hợp mắc bệnh sởi gần đây đã được báo cáo tại một quận ở Texas có đông người Mennonite - một giáo phái Cơ đốc bảo thủ. Tình hình này gợi nhớ đến đợt bùng phát bệnh sởi năm 2019, với hơn 1.200 ca bệnh, chủ yếu là trong cộng đồng Do Thái chính thống chưa tiêm vacine ở New York và New Jersey.

Mặc dù lý do đằng sau những trường hợp miễn trừ này khác nhau - từ niềm tin tôn giáo và nỗi sợ tác dụng phụ đến sự ngờ vực đối với các cơ quan y tế hoặc khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe - nhưng có một xu hướng không thể phủ nhận liên quan đến “phản ứng dữ dội của đại dịch”, ông Richard Hughes, một chuyên gia về chính sách y tế tại Đại học George Washington cho biết.

Theo ông Hughes, thông điệp trái chiều về việc đeo khẩu trang, sự thất vọng về lệnh phong tỏa và yêu cầu bắt buộc tiêm vaccine COVID-19… đã làm xói mòn lòng tin của công chúng. Ông cho rằng “chúng ta có thể làm tốt hơn nếu chỉ tiếp tục khuyến khích mọi người tiêm vaccine thay vì bắt buộc phải tiêm vaccine”. Đáng lưu ý, bất kỳ sai lầm nào cũng sẽ bị khuếch đại bởi sự lan truyền tràn lan của thông tin sai lệch - vốn đang phát triển mạnh trong thời đại của phương tiện truyền thông xã hội và podcast. Những yếu tố này đã biến việc tiêm vaccine thành “điểm nóng” trong các cuộc chiến văn hóa của Mỹ. Trên khắp đất nước, nhiều nhà lập pháp đang đưa ra các dự luật nhằm cấm một số loại vaccine nhất định hoặc mở rộng các trường hợp miễn trừ vaccine.

Những thay đổi đáng chú ý cũng bao gồm quyết định dừng thống kê tiêm chủng của bang Montana và việc Louisiana ngừng quảng bá vaccine - cả hai đều là dấu hiệu cho thấy sự gia tăng sự thiệt thòi của một hoạt động từng là nền tảng của chính sách y tế công cộng. Theo Tiến sĩ Offit, người Mỹ có thể sớm phải đối mặt với một “cuộc kiểm tra thực tế” khắc nghiệt. Trước khi vaccine sởi được đưa vào sử dụng vào năm 1963, căn bệnh này đã khiến khoảng 3 - 4 triệu người Mỹ mắc bệnh mỗi năm và giết chết hàng trăm người.

Vào năm 2000, căn bệnh này được tuyên bố đã bị xóa sổ tại Mỹ nhờ chương trình tiêm chủng rộng rãi. “Mọi người không nhận ra rằng loại virus đó có thể khiến bạn ốm và dẫn tới tử vong như thế nào”, Tiến sĩ Offit lo ngại cho biết.

TỐ QUYÊN (Lược dịch từ Straistimes)