Năm bản lề mở ra giai đoạn tăng trưởng hai con số

Việt Nam có thể tận dụng chính sách thương mại mới để nâng vị thế cạnh tranh toàn cầu. Ảnh: Lê Minh.

Cơ hội từ trong thách thức

Báo cáo của VEPR chỉ ra nhiều rủi ro tiềm ẩn vẫn hiện hữu, có thể tạo ra những lực cản đáng kể đối với nền kinh tế Việt Nam trong năm 2025. Về kinh tế toàn cầu, VEPR cho rằng kinh tế toàn cầu trong năm 2024 được đánh giá hạ cánh mềm sau giai đoạn đầy biến động của đại dịch Covid-19.

Về triển vọng tăng trưởng năm 2025, các dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam đều cho thấy sự đồng thuận về tiềm năng phát triển của nền kinh tế trong năm 2025, dự kiến đạt mức 6,5%. Các động lực tăng trưởng như đầu tư công, đầu tư tư nhân và hoạt động xuất nhập khẩu đều đang duy trì đà phát triển. Đồng USD suy yếu và chính sách giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) hỗ trợ kinh tế vĩ mô sẽ tạo thuận lợi cho xuất khẩu, đặc biệt vào Hoa Kỳ. Việt Nam có thể tận dụng chính sách thương mại mới của Hoa Kỳ để nâng vị thế cạnh tranh toàn cầu.

Tại sự kiện, các chuyên gia kinh tế đã đưa ra những phân tích về bối cảnh kinh tế thế giới và tác động đến Việt Nam, đồng thời thảo luận các giải pháp đột phá giúp Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Giữa bức tranh toàn cầu đầy biến động, kinh tế Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định. TS Nguyễn Quốc Việt - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) dẫn các dự báo từ các tổ chức quốc tế uy tín (Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Phát triển châu Á), cho thấy sự đồng thuận về tiềm năng phát triển của Việt Nam. Dựa trên những phân tích này, ông nhận định về mức tăng trưởng GDP 6,5% là khả thi nhờ dựa trên một số động lực tăng trưởng thuận lợi. Cụ thể là đầu tư công được đẩy mạnh, đầu tư tư nhân phục hồi mạnh mẽ và hoạt động xuất - nhập khẩu sôi động là những trụ cột chính cho tăng trưởng.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Quốc Việt nhận định không ít những rủi ro cho tăng trưởng cũng đã xuất hiện. Rủi ro rõ nhất là biến động kinh tế thế giới và các xu thế chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ và các nước lớn có thể giảm tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Bên cạnh đó, áp lực lạm phát vẫn còn. Chưa kể, các cuộc xung đột địa chính trị, chiến tranh thương mại, chiến tranh công nghệ làm phân mảng kinh tế thế giới, ảnh hưởng tới tăng trưởng toàn cầu, nhất là các quốc gia phụ thuộc xuất khẩu như Việt Nam.

Không chủ quan trước sóng gió

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm tăng tốc, bứt phá để về đích để thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025. Trên cơ sở đó, TS Nguyễn Quốc Việt cho rằng đây là cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu, đặc biệt là vào thị trường Hoa Kỳ, đồng thời tận dụng các chính sách thương mại mới để nâng cao vị thế cạnh tranh trên trường quốc tế.

Chia sẻ tại tọa đàm, Tổng biên tập Tạp chí Kinh tế Việt Nam Chử Văn Lâm cho biết, rất nhiều thảo luận gần đây của các tổ chức quốc tế, các viện nghiên cứu, các chuyên gia… đều xoay quanh “cỗ xe tam mã” của nền kinh tế Việt Nam là tiêu dùng, xuất khẩu và đầu tư.

Năm 2025, Quốc hội giao cho Chính phủ mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức 6,5 - 7%, phấn đấu 7 - 7,5%. Thậm chí, Thủ tướng Chính phủ đã phát đi thông điêp mạnh mẽ tại Công điện 137/CĐ-TTg với mục tiêu phải tăng tốc, bứt phá hướng tới mức tăng trưởng trên 8% và kỳ vọng đạt mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới. “Để đạt mức tăng trưởng hai con số, chúng ta cần phải nỗ lực làm mới động lực tăng trưởng truyền thống, thúc đẩy động lực tăng trưởng mới cũng như xử lý được những điểm nghẽn, nút thắt nảy sinh để khơi thông nguồn lực cho nền kinh tế” - ông Lâm nói.

Mặc dù có nhiều triển vọng tích cực, song kinh tế Việt Nam vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. TS Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Tài chính, Tiền tệ Quốc gia, phân tích tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự kiến chậm lại trong giai đoạn 2024 - 2025 so với giai đoạn trước dịch, trong khi lạm phát tuy có giảm nhưng vẫn ở mức cao, tiềm ẩn rủi ro nợ công và nợ tư nhân. Bên cạnh đó, ông Lực cũng lưu ý đến các yếu tố bất ổn khác như biến động giá dầu, hàng hóa thế giới, biến động tỷ giá, xung đột địa chính trị, chiến tranh thương mại và công nghệ...

“Những yếu tố này có thể tác động tiêu cực đến xuất - nhập khẩu, sức mua trong nước và làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Hơn nữa, những biến đổi khí hậu và tốc độ già hóa dân số nhanh chóng cũng là những thách thức lớn đối với sự ổn định tài chính vĩ mô của Việt Nam trong dài hạn” - ông Lực nhấn mạnh.

TS Nguyễn Quốc Việt cũng cho rằng, ở trong nước, Việt Nam đối diện với không ít thách thức. Trong đó, biến đổi khí hậu và dân số già hóa nhanh chóng đang là mối đe dọa ngày càng tăng đối với sự ổn định tài chính vĩ mô của Việt Nam trong dài hạn.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh Việt Nam cần chủ động thích ứng với bối cảnh quốc tế biến động, tận dụng tối đa các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Với tâm thế mới, tầm nhìn chiến lược và quyết tâm hành động mạnh mẽ, theo các chuyên gia, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua những thách thức, nắm bắt vận hội mới và vững bước trên con đường phát triển thịnh vượng.

TS Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết, để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP từ 6,5 - 7% được đặt ra cho năm 2025, các giải pháp quyết liệt về cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là rất cần thiết. Theo đó, cần tập trung giải quyết các rào cản, điểm nghẽn trong môi trường kinh doanh. Cải cách thể chế theo hướng phá bỏ những quy định, điều kiện kinh doanh bất hợp lý, không phù hợp với cơ chế thị trường. “Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền địa phương, tạo động lực cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương trong thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế” - ông Cung nhấn mạnh.

Xuân Dung