Nậm Nghiệp - nét mới trong bức tranh du lịch vùng cao Sơn La

Mùa hoa sơn tra nở rộ thu hút du khách đến trải nghiệm, khám phá. (Ảnh: Hữu Quyết/TTXVN)

Giữa đại ngàn Sơn La, có một bản nhỏ nằm chênh vênh trên độ cao hơn 2.000 mét, nơi mây trời vờn quanh mái gỗ pơ mu bạc màu và hoa sơn tra nở trắng núi đồi. Đó là Nậm Nghiệp - bản vùng cao của xã Ngọc Chiến, điểm đến đang trở thành “thiên đường hoa trắng” giữa trời Tây Bắc.

Tên gọi và câu chuyện của đất

Ít ai biết, cái tên “Nậm Nghiệp” cũng ẩn chứa một câu chuyện thú vị. Theo lời kể của cán bộ văn hóa xã, trong tiếng Thái cổ, “Nậm” nghĩa là nước, suối, còn “Nghẹp” là tiếng tượng thanh mô phỏng âm thanh của loài vật lưỡng cư thường kêu quanh các con suối.

Ban đầu, nơi đây được gọi là “Nậm Nghẹp” - tức “dòng suối nơi có loài nghẹp sinh sống." Trải qua thời gian, âm đọc dần chệch thành “Nậm Nghiệp”.

Một cái tên mộc mạc, nhưng lại chứa đựng hồn cốt của thiên nhiên, gắn liền với tiếng suối, tiếng rừng, với nhịp sống nguyên sơ của con người vùng cao.

Hành trình lên bản mây

Từ trung tâm xã Ngọc Chiến, men theo con đường ngoằn ngoèo ngược dốc để lên bản Nậm Nghiệp. Cung đường đất đỏ quanh co, hai bên là núi trập trùng và vực sâu thăm thẳm. Càng lên cao, sương càng dày, gió càng lạnh, và mây bắt đầu sà xuống, phủ trắng cả đèo dốc.

Bản Nậm Nghiệp nằm ở độ cao khoảng 2.200 mét so với mực nước biển, được xem là một trong những bản cao nhất Việt Nam có người sinh sống. Nơi đây, 100% cư dân là người Mông. Giữa lưng chừng trời, bản quanh năm mát lạnh, bốn mùa sương phủ, mây bay, không khí trong lành, tinh khiết.

Từ đỉnh đèo nhìn xuống, Nậm Nghiệp nhỏ bé nhưng bình yên, như một nốt nhạc ngân giữa bản giao hưởng hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc.

Những mái nhà của người dân ở bản Nậm Nghiệp nằm thấp thoáng dưới những cây sơn tra. (Ảnh: Hữu Quyết/TTXVN)

Một vẻ đẹp nguyên sơ giữa mây trời

Chiều xuống, ánh nắng cuối ngày rải vàng trên sườn núi, khói bếp lam quyện cùng sương. Tiếng khèn Mông lại vang lên, réo rắt, trầm bổng giữa mây trời.

Khoảnh khắc ấy, Nậm Nghiệp trở nên lặng yên đến nao lòng. Đứng trên đỉnh bản nhìn xuống, chỉ thấy mây phủ trắng, những nếp nhà nhỏ xíu nép mình giữa đại ngàn. Ta chợt thấy thời gian như ngừng trôi, lòng người bỗng nhẹ bẫng.

Nậm Nghiệp không chỉ đẹp bởi hoa và mây, mà còn bởi những con người chân chất, hiền hậu.

Trên con đường đất đỏ dẫn vào bản, những người mẹ Mông với chiếc gùi mây sau lưng, áo chàm bạc màu, đôi bàn chân trần vững chãi vượt dốc, miệng vẫn nở nụ cười hiền. Những đứa trẻ váy áo sặc sỡ lấm bụi đường, má hồng au vì gió, vừa chạy theo xe vừa vẫy tay chào - một thói quen ngây thơ và thân thiện.

Nếu có dịp đến Nậm Nghiệp vào mùa Xuân, bạn sẽ hiểu vì sao nơi đây được gọi là “vương quốc hoa sơn tra."

Khắp núi đồi, triền nương, hoa sơn tra nở trắng xóa - từng chùm nhỏ tinh khôi, mềm mại, lay động trong gió. Những nếp nhà gỗ pơ mu bạc màu nép mình dưới tán hoa, khói bếp lam mờ hòa với sương sớm tạo nên khung cảnh lãng đãng như cõi tiên.

Từ xa nhìn lại, cả bản như chìm trong biển mây hoa trắng bồng bềnh. Đó là vẻ đẹp vừa hoang sơ vừa nên thơ, khiến du khách không khỏi ngẩn ngơ. Hoa sơn tra không chỉ đẹp, mà còn mang biểu tượng về sức sống bền bỉ - loài cây có thể vươn mình giữa giá lạnh, nở rộ giữa sương tuyết khắc nghiệt.

Với người Mông, sơn tra không chỉ là loài cây trang trí hay biểu tượng, mà là nguồn sống. Ở độ cao trên 2.000 mét, cây sơn tra bám chặt vào sườn núi đá, chịu được sương tuyết và gió lạnh.

Từ quả sơn tra, người dân làm nên nhiều sản phẩm như rượu, mứt, giấm, trà, thuốc Nam chữa bệnh. Quả chín vàng ươm, có vị chua chát đặc trưng, là đặc sản của vùng cao Sơn La, mang lại giá trị kinh tế đáng kể. Nhờ cây sơn tra, nhiều hộ gia đình trong bản đã thoát nghèo, có cuộc sống khấm khá hơn.

Hoa sơn tra nở vào tháng Ba hằng năm, và nay đã trở thành “đặc sản du lịch” của Ngọc Chiến. Lễ hội hoa sơn tra thu hút hàng nghìn lượt khách, mở ra cơ hội phát triển kinh tế gắn với du lịch cộng đồng cho người Mông Nậm Nghiệp.

Trong ảnh: Hoa sơn tra nở rộ trên bản vùng cao Nậm Nghiệp, xã Ngọc Chiến (Mường La, Sơn La). (Ảnh: Hữu Quyết/TTXVN)

Nét mới trong bức tranh du lịch vùng cao

Trước kia, Nậm Nghiệp là bản nghèo, heo hút, giao thông cách trở. Nhưng từ khi du khách tìm đến, cuộc sống dần đổi thay.

Vài năm trở lại đây, Nậm Nghiệp đã trở thành điểm đến mới trên bản đồ du lịch Tây Bắc. Dù đường vào bản còn khó, nhưng những ai đã đến đều thấy hành trình ấy thật xứng đáng.

Đến Nậm Nghiệp, du khách được thả hồn giữa không gian yên tĩnh của núi rừng, ngắm rừng sơn tra cổ thụ hàng trăm năm tuổi, hít thở khí trời thanh sạch, nhâm nhi trà ướp hoa sơn tra, hay thử chén rượu táo mèo chua chát mà nồng nàn.

Mùa hoa, bản trở nên rộn ràng. Du khách khắp nơi nườm nượp kéo về, hòa cùng người dân trong lễ hội hoa sơn tra, cùng múa khèn, ném pao, giã bánh dày, thổi sáo. Giữa làn mây trắng bồng bềnh, tiếng khèn Mông vang vọng như dẫn lối người ta lạc vào miền cổ tích.

Những ngôi nhà sàn nhỏ nay đã trở thành homestay đón khách. Bà con học cách làm du lịch, nấu món ăn vùng cao, kể chuyện bản làng cho khách nghe. Du khách đến đây không chỉ ngắm hoa, mà còn trải nghiệm văn hóa Mông: ngủ nhà gỗ, ăn xôi nếp tan, cá suối nướng, thịt hong gác bếp, uống rượu ngâm táo mèo bên bếp lửa.

Sự chân thật, hiếu khách của người dân là điều khiến du khách nhớ mãi. Không cần dịch vụ xa hoa, chỉ cần nụ cười và bát nước chè rừng, Nậm Nghiệp đã đủ để “níu chân” người lữ khách phương xa.

Nậm Nghiệp - bản nhỏ nơi lưng chừng trời, không chỉ là địa danh du lịch, mà là một biểu tượng của sức sống, của tình người vùng cao.

Giữa đại ngàn mênh mông ấy, hoa sơn tra vẫn nở trắng mỗi độ xuân về, như lời nhắc nhở về một vẻ đẹp thuần khiết, bền bỉ - như chính con người Mông nơi đỉnh trời Tây Bắc./.

Bản vùng cao Nậm Nghiệp, xã Ngọc Chiến (Mường La, Sơn La) ngập tràn trong sắc hoa sơn tra. (Ảnh: Hữu Quyết/TTXVN)

(Vietnam+)