Nâng cao đời sống giáo viên

Muôn vàn cái khó

Năm học mới 2025 - 2026, thông tin về Nghị quyết số 71-NQ/TW đã mang đến niềm vui cho các thầy, cô giáo đang bám trường, bám bản ở những vùng núi cao, biên giới, nơi còn nhiều khó khăn chồng chất.

Nghị quyết 71 được kỳ vọng sẽ là động lực giúp giáo viên bám trường, bám lớp.

Gần 13 năm gắn bó với các điểm trường vùng cao, cô giáo Nguyễn Thị Thuyên, điểm trường Bản Khoan, Trường Tiểu học Thượng Nông, xã Thượng Nông vẫnkhông quên được những ngày chập chững bước vào nghề. Cô Thuyên bảo, quãng đường từ trung tâm xã đến các điểm trường đều phải đi bộ, nhưng chính tình yêu trẻ là động lực để cô cố gắng. Các điểm trường xã Thượng Nông đều là con em đồng bào người Tày, Dao, Mông theo học, nhiều em nhỏ tuy mới học mầm non nhưng cũng phải vượt dốc, băng rừng đến lớp. Ngay cả cô Thuyên, nhà cách trường gần 70 km, việc gặp gia đình chỉ vào những ngày cuối tuần rồi lại vội vã trở lại trường vào đầu tuần tiếp theo.

Có một cô giáo năm nay đã ngoài 50 tuổi nhưng gần 20 năm gắn bó với những điểm trường khó khăn, đó là cô giáo Dương Thị Mai, điểm trường Là Lũng, Trường PTDTBT Tiểu học Lao Và Chải, xã Yên Minh. Vóc dáng nhỏ nhắn, khuôn mặt lộ lên sự vất vả nhưng nụ cười luôn ở trên môi. Cô Mai chia sẻ, điểm trường với 50 học sinh chia 3 khối lớp đa số đều là người Mông, cuộc sống muôn vàn khó khăn, có nhà cô giáo nhà cách trường 40 - 50 km, mỗi tuần đi về nhà một lần. Ngay cả tiền xăng xe, chi phí đi lại khá tốn kém, mùa mưa các phương tiện thường xuyên hư hỏng phải sửa chữa, nên mỗi tháng phải trích một phần lương để bảo dưỡng xe.

Ngày 13-11, trong chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Tập đoàn Thiên Long phối hợp tổ chức, câu chuyện của cô giáo Nguyễn Thị Mến, giáo viên Trường mầm non Bát Đại Sơn, xã Cán Tỷ khiến ai cũng xúc động. Đây là ngôi trường biên giới, 100% học sinh người dân tộc thiểu số, nhận thức hạn chế, việc dạy và học là thử thách vô cùng chông gai. Cô Mến xúc động: sự hồn nhiên, ánh mắt ngây thơ và những tiếng gọi “cô ơi” thân thương của học trò là nguồn động viên to lớn, tiếp thêm động lực để cô không ngừng cố gắng, sáng tạo và cống hiến. Thiếu giáo cụ hiện đại, cô Mến tận dụng mọi vật liệu sẵn có, từ vỏ ngô, hòn sỏi… để làm đồ chơi, đồ dùng dạy học.

Cô giáo Hoàng Thị Thu Hoài đã 10 năm gắn bó với học sinh Trường Tiểu học Yên Thuận, xã Bạch Xa.

Đến xã vùng cao biên giới Khâu Vai, được nghe nhưng câu chuyện về các thầy cô giáo cắm bản của điểm trường thôn Sán Sì Lủng, Trường Mầm non Cán Chu Phìn mới thấm cái sự vất vả trong hành trình gieo chữ. Các em học sinh chủ yếu là dân tộc Mông, dân trí thấp, kèm theo các phong tục, tập quán lạc hậu. Mỗi buổi sáng có em được bố mẹ đưa đến trường nhưng cũng có em do bố mẹ phải đi làm nương xa nên tự đi bộ vài cây số tới trường. Đồng chí Ngô Mạnh Cường, Bí thư Đảng ủy xã Khâu Vai nói, các thầy cô giáo ở những điểm trường vùng cao luôn tự khắc phục khó khăn, kiên định bám trụ với nghề, với sự nghiệp trồng người nơi đất khó.

Kỳ vọng từ chính sách mới

Điểm nhấn đáng chú ý, được kỳ vọng trong Nghị quyết số 71-NQ/TW đó là cần nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông lên tối thiểu 70% cho giáo viên, tối thiểu 30% cho nhân viên, 100% cho giáo viên khu vực đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ngay tại nghị trường Quốc hội những ngày này, các đại biểu đều cho rằng, chủ trương ưu đãi thu nhập, phụ cấp là đúng, nhất là với giáo viên đang công tác ở khu vực khó khăn. Đây là lực lượng trực tiếp quyết định chất lượng giáo dục, nhưng thu nhập hiện chưa tương xứng, trong khi nhiều nơi đang thiếu giáo viên trầm trọng, nhiều giáo viên khó khăn, vượt lên bám trụ với nghề cần được ghi nhận, bù đắp thực chất chứ không chỉ dừng ở tôn vinh. Người được hưởng cuối cùng của chính sách ưu đãi cũng không chỉ là giáo viên mà còn là học sinh, phụ huynh khi chất lượng dạy học được cải thiện.

Cô giáo Nguyễn Thị Thuyên, Trường Mầm non Thượng Nông có 13 năm gắn bó với các điểm trường vùng cao.

Cô giáo Lê Thị Ánh Dương, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hùng Lợi cho biết: Sau khi Nghị quyết 71 được ban hành, cô và nhiều giáo viên rất phấn khởi. Cô Dương xúc động, nâng phụ cấp thì tổng thu nhập của chúng tôi tăng lên, với số tiền này có thể đầu tư nhiều cho việc mua sắm thiết bị dạy học, gói phần mềm hữu ích để phục vụ việc giảng dạy có hiệu quả. Khi phụ cấp cao, đời sống cá nhân cũng được cải thiện, từ đó sẽ có tinh thần tốt hơn, yên tâm công tác ở vùng cao, có đủ tài chính để lo cho gia đình.

Gắn bó với công tác “trồng người” gần 30 năm, bằng tinh thần trách nhiệm và sự tận tụy của mình, cô Trần Thị Lương, Phó Hiệu trưởng Trường PTDT bán trú Tiểu học, THCS Ngàm Đăng Vài, xã Hoàng Su Phì chia sẻ, nhà trường hiện có trên 30 cán bộ, giáo viên, nhưng đời sống còn nhiều khó khăn. Chính sách tăng phụ cấp thực sự là nguồn động lực lớn, không chỉ giữ chân giáo viên đang công tác, mà còn mở ra cơ hội thu hút thêm lực lượng giáo viên trẻ, có trình độ chuyên môn về với trường.

Theo báo cáo của Sở GD&ĐT, toàn tỉnh hiện có 1.054 trường học, trong đó có 7 trường ngoài công lập; 1.803 điểm trường lẻ, 17.217 nhóm/lớp với 493.707 học sinh. Đáng chú ý, 78% học sinh người dân tộc thiểu số và 36,3% học sinh đang theo học tại các trường nội trú, bán trú. Hạ tầng giáo dục còn nhiều hạn chế chỉ 64,71% số trường đạt chuẩn quốc gia, 70,7% phòng học được xây dựng kiên cố; còn tình trạng thiếu trang thiết bị dạy học, thiếu phòng học bộ môn, công trình nước sạch, phòng học trực tuyến... Hiện vẫn còn 197/695 trường phổ thông chưa có phòng máy vi tính, hoặc có nhưng chưa đạt chuẩn. Điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng học sinh các trường phổ thông dân tộc bán trú còn hạn chế, đặc biệt ở các xã biên giới. Toàn tỉnh hiện còn thiếu 1.326 giáo viên so với số được giao và thiếu 3.794 giáo viên so với định mức quy định.

Nghị quyết 71 là một trong những chủ trương lớn, thể hiện tầm nhìn, sự quan tâm đặc biệt và kỳ vọng rất lớn của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với sự nghiệp giáo dục, đào tạo. Có thể nói, chưa bao giờ ngành Giáo dục của tỉnh Tuyên Quang và cả nước có được nhiều cơ hội và điều kiện thuận lợi như hiện nay để đột phá và phát triển, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đồng chí Vũ Đình Hưng Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo

Yếu tố tiên quyết cho mọi thành công

Quán triệt sâu sắc tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, ngành Giáo dục Tuyên Quang xác định: Đội ngũ nhà giáo là lực lượng cốt lõi, là yếu tố tiên quyết cho mọi thành công. Để tạo ra “đột phá”, trước hết phải tạo “đòn bẩy” từ chính sách và môi trường làm việc của giáo viên.

Chúng tôi nhận thức rõ, mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt là tại các địa bàn thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Vì vậy, định hướng của Sở là tập trung mọi nguồn lực để nâng cao thực chất đời sống nhà giáo.

Chăm lo cho nhà giáo không chỉ là trách nhiệm mà còn là giải pháp chiến lược then chốt để Tuyên Quang thực hiện thắng lợi Nghị quyết 71, rút ngắn khoảng cách giáo dục và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tiến sĩ Lê Đức Thuận - Chuyên gia giáo dục

Đặt con người ở trung tâm đổi mới

Nghị quyết 71 được xem là bước ngoặt lớn, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng trong việc đưa giáo dục và đào tạo thực sự trở thành động lực then chốt cho sự phát triển bứt phá của đất nước. Điểm đột phá quan trọng nhất của nghị quyết nằm ở việc tháo gỡ chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ giáo viên. Việc nâng phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên vùng khó khăn là quyết sách có tác động trực diện, giúp cải thiện đời sống, giúp nhà giáo yên tâm công tác, cống hiến và giữ chân người giỏi ở lại với nghề. Nghị quyết 71 tạo nền tảng để thực hiện điều đó khi ưu tiên tháo gỡ cơ chế, nâng vị thế nhà giáo và đặt con người ở vị trí trung tâm. Đây là yếu tố then chốt để nâng chất lượng giáo dục từ gốc.

Thầy giáo Nguyễn Văn Chung Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Sủng Thài, xã Thắng Mố

Kỳ vọng nâng tầm giáo dục vùng cao

Công tác tại địa bàn vùng cao, tôi cùng đội ngũ nhà giáo rất kỳ vọng vào những đột phá mà Nghị quyết 71 mang lại cho giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tôi mong muốn các chính sách ưu đãi, đãi ngộ sẽ được thể chế hóa rõ ràng, cụ thể, phù hợp với đặc thù vùng cao, từ việc tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng đến chính sách thu hút giáo viên gắn bó với nghề. Đặc biệt, việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông cũng là điểm mà giáo viên rất quan tâm. Đồng thời, rất mong các chính sách cụ thể được ban hành để xây dựng một môi trường giáo dục thân thiện, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Tôi tin tưởng rằng, khi những chủ trương của Nghị quyết 71 được cụ thể hóa bằng các chính sách khả thi, đồng bộ, giáo dục vùng dân tộc thiểu số và miền núi sẽ từng bước thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.

Cô giáo Bùi Thị Thanh Tâm, Trường PTDT Bán trú TH&THCS Cao Mã Pờ, xã Tùng Vài

Mong chính sách sớm vào cuộc sống

Theo dõi Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV tôi được biết Chính phủ đang trình dự thảo Nghị quyết về cơ chế đặc thù phát triển giáo dục và các đại biểu Quốc hội đang thảo luận về nội dung này. Đề xuất của Chính phủ về ưu đãi thu nhập, phụ cấp vượt trội, cải thiện điều kiện làm việc, nhất là với giáo viên ở vùng đặc biệt khó khăn, theo tôi là cần thiết và mang tính cấp bách. Chỉ khi giáo viên có thu nhập ổn định, có chế độ rõ ràng để chăm lo gia đình, họ mới có thể toàn tâm với nghề, đổi mới phương pháp dạy học và đồng hành với học sinh, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục vùng khó khăn.

Chị Hà Thị Minh Nguyệt, thôn An Thịnh, xã Tân An

Thầy cô an tâm đứng lớp

Tôi có hai con gái, con lớn hiện là sinh viên năm cuối của Trường Đại học FPT (Hà Nội); con thứ hai đang học lớp 8, Trường THCS Tân An. Suốt những năm qua, cả hai con đều giữ vững thành tích học lực Khá - Giỏi, hạnh kiểm Tốt.

Nhìn các con từng ngày trưởng thành, tôi càng thấm thía giá trị của nghề giáo trong hành trình nuôi dưỡng một công dân tương lai. Các thầy cô không chỉ rèn nhân cách, mở cánh cửa tri thức mà còn như “ngọn lửa” dẫn lối, soi đường cho các con vững bước vào đời. Vì vậy, khi Quốc hội bàn những nội dung lớn về giáo dục, chúng tôi mong thầy cô được tạo điều kiện tốt hơn về chế độ đãi ngộ xứng đáng, được tập trung vào chuyên môn và được bảo vệ trước áp lực xã hội. Khi thầy cô yên tâm công tác thì học trò mới thực sự được hưởng lợi.

Bài, ảnh: Lê Duy