Nâng chuẩn đào tạo nghề để bắt nhịp bối cảnh mới

Toàn cảnh hội nghị tổng kết giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên giai đoạn 2021–2025. Ảnh: Huyền Trang - TTXVN

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh giáo dục nghề nghiệp đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ trong bối cảnh công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa và kinh tế xanh đang tái định hình thị trường lao động. Việc nâng cao chất lượng kỹ năng nghề, chuẩn hóa hệ thống đào tạo và phát triển nhân lực chất lượng cao được xác định là nhiệm vụ cấp thiết.

Báo cáo tại hội nghị cho thấy, trong bối cảnh tác động của dịch bệnh, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên giai đoạn 2021-2025 đã được thực hiện theo kế hoạch và tập trung triển khai đồng bộ 8 nhóm nhiệm vụ chiến lược, trong đó nhấn mạnh gắn kết đào tạo với doanh nghiệp và thị trường lao động. Nhiều nội dung được tích hợp trong ba Chương trình mục tiêu quốc gia gồm giảm nghèo bền vững, phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi và xây dựng nông thôn mới.

Để nâng cao kỹ năng công nghệ thông tin cho người lao động, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Chương trình phổ cập kỹ năng số phù hợp với khung kỹ năng số cơ bản cho từng nhóm đối tượng gồm: cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan Nhà nước; người lao động trong các doanh nghiệp; người dân. Chương trình tập trung vào nội dung cốt lõi, tăng cường thực hành, ưu tiên kỹ năng ứng dụng trong công việc và đời sống thường nhật (tra cứu thông tin, thanh toán điện tử, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, bảo vệ an toàn số...).

Tại Hội nghị, đại diện lãnh đạo ngành giáo dục các địa phương và cơ sở đào tạo ghi nhận kết quả tích cực trong đào tạo nghề cho nhóm yếu thế, song vẫn chỉ ra thách thức như cơ chế tự chủ chưa đồng bộ, khó thu hút nhân lực chất lượng cao và sự chênh lệch về chất lượng giữa các vùng.

Bà Trương Hải Thanh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tham luận. Ảnh: Huyền Trang - TTXVN

Theo bà Trương Hải Thanh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, địa phương hiện có 481 cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Giai đoạn 2021-2025, các cơ sở tuyển sinh và đào tạo hơn 1,5 triệu học viên. Tỷ lệ lao động qua đào tạo tại Thành phố đạt khoảng 88,1% vào đầu năm 2025, vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ đề ra. Thành phố có 100 chương trình đào tạo được kiểm định chất lượng, trong đó 4 chương trình được ABET (Hoa Kỳ) công nhận đạt chuẩn.

Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp, áp dụng dữ liệu lớn, IoT và điện toán đám mây để xây dựng nền tảng học tập trực tuyến; đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế, ký kết nhiều chương trình liên kết đào tạo với các cơ sở nước ngoài tại Đức, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).

Định hướng giai đoạn 2026-2030, Thành phố tập trung tăng cường năng lực chuyển đổi số cho giáo dục nghề nghiệp, trong đó nội dung trọng tâm phát triển nền tảng số dùng chung; mở rộng hệ thống đào tạo trực tuyến; ứng dụng AI để cá nhân hóa học tập; tăng cường mô phỏng thực hành và xây dựng kho học liệu mở.

Theo ông Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), thời gian tới, ngành giáo dục đào tạo tập trung tái cấu trúc hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo hướng tinh gọn, ưu tiên đầu tư trường Cao đẳng chất lượng cao đạt chuẩn quốc tế; đổi mới chương trình theo hướng “kỹ năng tương lai”; tăng cường đào tạo trực tuyến, mô phỏng ảo và ứng dụng AI trong cá nhân hóa học tập. Bên cạnh đó, Bộ sẽ chuẩn hóa năng lực đội ngũ giáo viên và có cơ chế thu hút chuyên gia, nghệ nhân và người có tay nghề cao tham gia giảng dạy.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Huyền Trang - TTXVN

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Quân nhấn mạnh, hệ thống giáo dục nghề nghiệp đang đứng trước “cơ hội vàng” để bứt phá, theo tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị, với yêu cầu đột phá phát triển giáo dục - đào tạo nói chung và giáo dục nghề nghiệp nói riêng, phát triển nhân lực kỹ năng nghề cao, phục vụ chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và tăng năng suất lao động.

Trong bối cảnh đó, Thứ trưởng Lê Quân cho rằng: Thời gian tới, cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý theo Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi bổ sung, nhất là việc đổi mới chương trình, liên kết nhà trường - doanh nghiệp là chìa khóa thành công và đẩy mạnh phân luồng sau trung học.

Mặt khác, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng yêu cầu Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên khẩn trương tham mưu rà soát, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung Chiến lược phát triển đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Các bộ, ngành, địa phương cung cấp dữ liệu thực tiễn để hoàn thiện nội dung. Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp chủ động cải tiến quản trị, ứng dụng công nghệ và đóng góp ý kiến sát thực; đẩy mạnh công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của giáo dục nghề nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực số.

Huyền Trang/vnanet.vn