Nâng mức xử phạt vi phạm chứng khoán, đảm bảo tính răn đe

Sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tính chất, mức độ vi phạm

Trong những năm gần đây cùng với sự việc phục hồi tăng trưởng, củng cố kỷ cương, kỷ luật, tăng cường giám sát, xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán là nhiệm vụ được cơ quan quản lý chú trọng và đạt nhiều kết quả tích cực.

Thời gian qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã ban hành nhiều quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán. Kể từ thời điểm Nghị định số 156/2020/NĐ-CP có hiệu lực thi hành (1/1/2021) và Nghị định số 128/2021/NĐ-CP có hiệu lực thi hành (1/1/2022) đến nay, Ủy ban đã ban hành tổng cộng 2.142 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt 176,4 tỷ đồng.

Một số vụ việc điển hình như xử phạt hai cá nhân là bà Nguyễn Thị Phương Thảo và ông Phan Thành Tâm mỗi cá nhân bị phạt 1,5 tỷ đồng do đã sử dụng 164 tài khoản để liên tục mua, bán, giao dịch cổ phiếu PDR của Công ty cổ phần Phát triển Bất động sản Phát Đạt nhằm mục đích tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá cổ phiếu PDR. Trước đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng ban hành quyết định xử phạt với số tiền gần 1,5 tỷ đồng đối với Công ty cổ phần Chứng khoán APG do có nhiều vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán như sử dụng số tiền thu được từ đợt chào bán chứng khoán riêng lẻ không đúng với phương án đã được thông qua…

Mặc dù các cơ quan chức năng đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, nhưng nhiều tổ chức, cá nhân vẫn vi phạm, thậm chí có tổ chức, cá nhân vi phạm nhiều lần, vi phạm với nhiều hành vi. Nhiều ý kiến đồng tình với việc tăng mức xử phạt nhằm răn đe, phòng ngừa vi phạm, hạn chế các hành vi vi phạm góp phần vào sự phát triển ổn định, minh bạch và công bằng của thị trường chứng khoán.

Bên cạnh đó, các nội dung sửa đổi, bổ sung tại các văn bản pháp luật chứng khoán mới ban hành hoặc chuẩn bị ban hành làm thay đổi quyền, nghĩa vụ, bổ sung các quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm mới của tổ chức, cá nhân trong các hoạt động chứng khoán. Do vậy, cần thiết rà soát để sửa đổi, bổ sung hành vi vi phạm và chế tài xử phạt phù hợp.

Tăng mức phạt tiền đối với các vi phạm có rủi ro

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán; Nghị định số 128/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 156/2020/NĐ-CP, Nghị định số 158/2020/NĐ-CP về chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh.

Cơ quan soạn thảo cho rằng, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung quy định về hành vi, chế tài xử phạt tại nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán để đảm bảo thực thi các nội dung sửa đổi, bổ sung.

Dự thảo lần này dự kiến sẽ nâng chế tài xử phạt bao gồm tăng mức phạt tiền đối với các vi phạm có rủi ro ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức kinh doanh chứng khoán hoặc quyền lợi của nhà đầu tư như vi phạm về chào bán riêng lẻ, vi phạm về giao dịch ký quỹ, vi phạm của người hành nghề chứng khoán.

Đồng thời nâng mức phạt, bổ sung chế tài đối với vi phạm về giấy phép kinh doanh chứng khoán, hoạt động kinh doanh, dịch vụ phải báo cáo, chấp thuận trước khi thực hiện nhằm tăng tính răn đe, đảm bảo quản lý các hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ cần có sự chấp thuận, cấp phép của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Dự thảo cũng nâng hình thức xử phạt bổ sung là tăng thời hạn đình chỉ giao dịch có thời hạn đối với một số hành vi nhất định như hành vi cho mượn tài khoản dẫn đến thao túng, hành vi vi phạm về báo cáo khi giao dịch vi phạm của cổ đông lớn, của người nội bộ, người có liên quan có khối lượng lớn.

Ngoài ra, dự thảo nghị định cũng bổ sung hình thức mạnh là đình chỉ hoạt động nghiệp vụ môi giới chứng khoán có thời hạn đối với hành vi mang tính lạm dụng tài sản của khách hàng như cho mượn tiền, chứng khoán trên tài khoản của khách hàng, sử dụng chứng khoán của khách hàng để cầm cố, hành vi thực hiện dịch vụ quy định.

Trao đổi với phóng viên, Luật sư Đào Thu Thảo – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho rằng, mục đích cuối cùng của các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán là tạo ra lợi ích cho người thực hiện. Với mức xử phạt mới cao hơn đồng nghĩa với lợi ích thu được cũng giảm và rủi ro của những đối tượng thực hiện hành vi vi phạm cũng cao hơn đáng kể. Vì thế, việc tăng mức phạt đối với những hành vi này có thể giúp những vi phạm dần giảm xuống và qua đó giúp thị trường chứng khoán trở nên minh bạch và hiệu quả hơn./.

Mai Tấn