NASA sẽ đưa 2 phi hành gia mắc kẹt trở về như thế nào?

Hai phi hành gia người Mỹ của NASA gồm Butch Wilmore (phải) và Suni Williams được tàu Starliner đưa lên trạm ISS hôm 5/6/2024 sau nhiều lần trì hoãn. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Theo hãng tin Reuters, các vấn đề xảy ra với tàu vũ trụ Starliner của tập đoàn Boeing, vẫn đang neo đậu tại ISS, đã làm đảo lộn kế hoạch ban đầu về việc đưa hai phi hành gia trở lại Trái Đất.

Kể từ khi khởi hành vào ngày 5/6, tàu vũ trụ đã bị rò rỉ khí heli 5 lần, 5 động cơ đẩy bị hỏng và một van đẩy không đóng hoàn toàn, khiến phi hành đoàn và những người quản lý từ dưới mặt đất phải dành nhiều thời gian hơn dự kiến để sửa chữa.

Tình hình hiện tại

Theo tuyên bố của Giám đốc phi hành đoàn thương mại NASA Steve Stich, tàu vũ trụ Starliner có thể đỗ tại ISS trong tối đa 45 ngày. Nhưng nếu trong trường hợp thực sự cần thiết, chẳng hạn như nếu có thêm vấn đề phát sinh mà tàu không thể khắc phục kịp thời, thời gian ở lại có thể kéo dài lên 72 ngày, phụ thuộc vào nhiều hệ thống dự phòng khác nhau.

Nguồn tin nội bộ giấu tên của NASA tiết lộ ngày trở lại dự kiến mới nhất của Starliner sẽ vào ngày 6/7. Nếu kế hoạch thành công, thời gian cho nhiệm vụ lần này của Starliner sẽ là một tháng, thay vì 8 ngày như ban đầu.

Hiện tại, các kỹ sư cũng như phi hành đoàn đang tập trung để chuẩn bị cho hệ thống đẩy của Starliner. Hệ thống này được cho là rất quan trọng và cần thiết để đưa tàu ra khỏi ISS và định hướng tàu lao qua bầu khí quyển Trái Đất. Theo Giám đốc Stich, nhiều bộ đẩy của Starliner đã trở nên quá nóng khi phóng bắn và sự cố rò rỉ khí heli - được sử dụng để tạo áp suất cho các bộ đẩy - có liên quan đến tần suất sử dụng chúng.

Tuy nhiên, ông Stich chỉ ra hoạt động của động cơ đẩy khi Starliner cập bến ISS vẫn mang lại cho NASA niềm tin về khả năng đưa các phi hành gia trở lại an toàn. Các cuộc kiểm tra và đánh giá vẫn đang diễn ra. Nhóm quản lý tàu vũ trụ, bao gồm các nhân viên của NASA và Boeing, đang xem xét kỹ lưỡng dữ liệu về các vấn đề lực đẩy, chạy mô phỏng ở Houston và đưa ra cách khắc phục, như cập nhật phần mềm hoặc thay đổi cách sử dụng phần cứng.

Trong quá trình khởi động đưa các phi hành gia trở về Trái Đất, hệ thống đẩy của Starliner sẽ được sử dụng để gỡ con tàu khỏi ISS và bắt đầu hành trình kéo dài khoảng 6 giờ về nhà, dần dần thu hẹp quỹ đạo trước khi lao vào bầu khí quyển Trái Đất. Một bộ dù và túi khí sẽ giúp tàu vũ trụ hạ cánh tại một trong những địa điểm tiềm năng ở Tây Nam nước Mỹ.

Tên lửa đẩy Atlas V mang theo tàu vũ trụ Starliner rời bệ phóng tại trạm vũ trụ ở Mũi Canaveral, bang Florida, Mỹ ngày 5/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Sự cố bất ngờ xảy ra

Ngay cả khi có các vấn đề về hệ thống động cơ đẩy, NASA cho biết Starliner vẫn có khả năng đưa các phi hành gia trở lại Trái Đất. Trong trường hợp khẩn cấp như một bộ phận của Starliner gặp hỏng hóc, khoang ngồi của phi hành gia sẽ đóng vai trò là phương tiện thoát hiểm.

Không giống như sứ mệnh hiện tại của Starliner, NASA không ấn định ngày trở lại theo lịch trình cho sứ mệnh đầu tiên chở các phi hành gia của tàu vũ trụ Crew Dragon vào năm 2020. Lần đó, thời gian làm nhiệm vụ của Crew Dragon kéo dài 62 ngày vì các phi hành gia cần giúp đỡ bảo trì ISS trong tình trạng trạm vũ trụ thiếu nhân lực.

Trong trường hợp không khả quan, khi Starliner được cho là không có khả năng đưa hai phi hành gia Wilmore và Williams trở lại Trái Đất một cách an toàn, thì một phương án khác sẽ là đưa họ về nhà bằng tàu Crew Dragon. Tàu vũ trụ Crew Dragon đã đưa thành công 4 phi hành gia lên ISS và tháng 3 và quay trở lại an toàn. Tuy nhiên, nếu kịch bản đó xảy ra, điều này sẽ khiến Boeing gặp rắc rối.

Theo đài truyền hình CNN, lần gần nhất một phi hành gia NASA trở về bằng một tàu vũ trụ khác là vào năm 2022, khi tàu vũ trụ Soyuz của Nga bị rò rỉ chất làm mát sau khi đưa hai phi hành gia và phi hành gia người Mỹ Frank Rubio đến ISS.

Thời điểm đó, NASA đã tính đến phương án đưa Crew Dragon lên ISS để đón phi hành gia Rubio về nhưng cuối cùng các phi hành gia đã sử dụng một chiếc tàu Soyuz khác mà Nga đã phóng lên làm tàu cứu hộ. Sứ mệnh của phi hành gia Rubio kéo dài từ sáu tháng lên hơn một năm - 371 ngày - thời gian phá kỷ lục đối với một người Mỹ trong không gian.

Bảo Hà/Báo Tin tức (Theo Reuters/CNN)