Nên coi bao bì là 'tuyên truyền viên' hữu ích trên thị trường
Thiết kế bao bì, từ chỗ chỉ đóng vai trò bảo vệ sản phẩm, nay đã trở thành công cụ quan trọng giúp nhận diện thương hiệu, truyền tải giá trị văn hóa và nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm làng nghề.
Giúp định vị thương hiệu sản phẩm trên thị trường
Tại nhiều làng nghề hiện nay, không khó để bắt gặp những sản phẩm có chất lượng tốt, được làm ra bằng kinh nghiệm và tâm huyết của người thợ, nhưng lại gặp khó khăn khi đưa ra thị trường. Nguyên nhân không chỉ nằm ở đầu ra hay kênh phân phối, mà còn ở chính bao bì, mẫu mã và cách thức thể hiện sản phẩm.
GS.TS Đặng Mai Anh, nguyên Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp cho rằng, bao bì không chỉ là lớp vỏ bảo vệ mà còn đóng vai trò định vị thương hiệu. Thực tế, các làng nghề đã quan tâm đến vấn đề bao bì và bước đầu tạo dựng hình ảnh cho sản phẩm, qua đó thể hiện sự chuyên nghiệp hơn của các sản phẩm sáng tạo. Nhiều sản phẩm làng nghề đã được đầu tư với những mẫu bao bì đẹp, góp phần làm tăng giá trị sản phẩm, tạo sự tin tưởng cho người tiêu dùng và nâng cao giá trị thương hiệu. Từ đó, cơ hội lưu thông của sản phẩm làng nghề trên thị trường trở nên hiệu quả hơn, không chỉ ở thị trường trong nước mà cả thị trường xuất khẩu.
GS.TS Đặng Mai Anh, nguyên Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp cho biết: “Tâm lý lo ngại chi phí là rào cản phổ biến. Chỉ nghe đến việc làm logo hay bao bì, nhiều người đã nghĩ đến chi phí rất lớn, trong khi chưa kịp nhìn thấy lợi ích lâu dài”.
Tuy nhiên, để bao bì thực sự trở thành “bộ mặt” nhận diện cho sản phẩm và thương hiệu vẫn còn là vấn đề đáng bàn. Trên thực tế, phần lớn các sản phẩm bao bì làng nghề chưa đạt được tính chuyên nghiệp về quy cách, thành phần và chủng loại sản phẩm để có thể thể hiện đúng vai trò quảng bá và truyền thông, đồng thời là hình thức thể hiện trực tiếp của sản phẩm trên thị trường hàng hóa thương mại.
Ở góc độ người sản xuất, ông Đinh Văn Thắng, đại diện HTX Thảo dược rừng Cúc Ninh Bình cho biết. trước đây sản phẩm thuốc nam của bà con chủ yếu làm theo kinh nghiệm, không có nhãn mác và không thể truy xuất nguồn gốc, khiến người tiêu dùng khó phân biệt hàng thật với hàng trôi nổi trên thị trường. Trong bối cảnh các chương trình OCOP và xúc tiến thương mại ngày càng được đẩy mạnh, nhiều chuyên gia cho rằng, việc quan tâm đến thiết kế bao bì không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc nếu sản phẩm làng nghề muốn nâng cao giá trị và đứng vững trên thị trường.
Tăng cường kết nối làng nghề với các trường mỹ thuật, các nhà thiết kế
Bao bì giúp giới thiệu thông tin sản phẩm, quảng bá hình ảnh thương hiệu, đồng thời truyền tải những giá trị về địa danh, truyền thống và bản sắc văn hóa của làng nghề thông qua hình ảnh, màu sắc và thiết kế Một bao bì được đầu tư bài bản sẽ thể hiện tính chuyên nghiệp của cơ sở sản xuất, giúp sản phẩm đáp ứng các yêu cầu khi tham gia hoạt động kinh doanh và lưu thông trên thị trường.
Theo GS.TS Đặng Mai Anh, để làm được điều này, mỗi chủ thể sáng tạo ra sản phẩm cần có sự hiểu biết đầy đủ về vai trò của bao bì nhằm tôn vinh chính sản phẩm của mình.
Đồng thời, cần có sự hỗ trợ của các cấp quản lý Nhà nước trong việc tư vấn, giúp các cơ sở sản xuất hiểu rõ giá trị của bao bì đối với sản phẩm làng nghề. Cần coi bao bì là một phương tiện truyền thông hữu ích, là một ‘tuyên truyền viên’ đắc lực cho sản phẩm làng nghề trên thị trường lưu thông thương mại.
Khi bao bì được đầu tư đúng mức và có tầm nhìn lâu dài, sản phẩm làng nghề sẽ từng bước nâng cao giá trị
Bên cạnh đó, việc kết nối các làng nghề với doanh nghiệp, nhà thiết kế chuyên nghiệp cũng được xem là giải pháp quan trọng nhằm tạo ra những mẫu bao bì xứng tầm và thể hiện đúng giá trị sản phẩm. Việc tích hợp công nghệ, như mã QR trên bao bì để truy xuất thông tin chi tiết về sản phẩm, quy trình sản xuất và nguồn gốc xuất xứ, cũng là hướng đi cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Một hướng đi khác được GS.TS Đặng Mai Anh đưa ra là tăng cường kết nối giữa làng nghề với các trường đào tạo mỹ thuật, thiết kế. Việc đưa các bài toán thực tế của làng nghề vào chương trình học sẽ mang lại lợi ích cho cả hai phía. Sinh viên có bài tập thật. có nguyên liệu thực tiễn để làm bài, còn cơ sở sản xuất có cơ hội tiếp cận tư duy thiết kế mới với chi phí phù hợp.
Ông Nguyễn Đức Tuấn, đại diện HTX Sâm Cúc Phương cho rằng, chiều sâu văn hóa cũng là phần quan trọng của bao bì. Việc chắt lọc các yếu tố lịch sử, biểu tượng và màu sắc văn hóa địa phương để đưa vào bao bì đã giúp nhiều sản phẩm tạo được dấu ấn riêng, không chỉ để bán hàng mà còn để kể câu chuyện sản phẩm.
Các chuyên gia cho rằng, đầu tư cho bao bì là chiến lược dài hạn. Thiết kế bao bì cần được cập nhật theo xu hướng thị trường và định hướng phát triển của sản phẩm. Khi bao bì được đầu tư đúng mức và có tầm nhìn lâu dài, sản phẩm làng nghề sẽ từng bước nâng cao giá trị, mở rộng thị trường và khẳng định vị thế trong nền kinh tế hội nhập.
