Nền kinh tế Ukraine bị 'bóp nghẹt' trong cuộc khủng hoảng như thế nào?

Với việc quân đội Nga áp sát biên giới phần lớn đất nước, các doanh nghiệp lớn và nhỏ của Ukraine không còn lập kế hoạch cho tương lai - họ hầu như không thể đoán trước được điều gì sẽ xảy ra hàng tuần.

Đó là Ukraine, không phải Nga, nơi nền kinh tế đang bị xói mòn nhanh nhất dưới nguy cơ chiến tranh.

Ngay cả trước khi quân đội Nga tràn vào các khu vực do quân ly khai trấn giữ ở phía đông đất nước và Tổng thống Nga Vladimir Putin công nhận nền độc lập của khu vực ly khai, Ukraine mới là 'người thua cuộc lớn nhất'.

Việc siết chặt nền kinh tế Ukraine là một chiến thuật gây bất ổn chính mà chính phủ nước này mô tả là "chiến tranh hỗn hợp" nhằm mục đích ăn mòn đất nước từ bên trong.

Ukraine cũng đang hứng chịu các cuộc tấn công mạng, phong trào ly khai do Nga hậu thuẫn và mối đe dọa của 150.000 binh sĩ Nga đang áp sát đất nước ở ba phía.

Những thảm họa kinh tế bao gồm các nhà hàng không dám dự trữ thực phẩm quá vài ngày, kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất hydro bị đình trệ có thể giúp châu Âu loại bỏ khí đốt của Nga và các điều kiện không chắc chắn để vận chuyển ở Biển Đen, nơi các tàu container phải cẩn thận cạnh tranh theo cách của họ xung quanh các tàu quân sự của Nga.

Các cảng Biển Đen hiện đang hoạt động như bình thường, nhưng chỉ là thời gian trước khi các vấn đề nảy sinh.

Ukraine là một trong những nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới, với các tàu container chuyên chở 12% nguồn cung lúa mì và 16% ngô của thế giới.

Kinh tế Ukraine đang bị bóp nghẹt trong cuộc khủng hoảng

Alex Riabchyn là cựu thành viên Quốc hội Ukraine, người hiện đang lãnh đạo dự án thiết lập các nhà máy hydro cho công ty năng lượng Naftogaz quốc gia. Ý tưởng là cung cấp cho châu Âu - và đặc biệt là Đức - một nguồn hydro mới ổn định, có thể được sử dụng để sản xuất năng lượng phát thải thấp cho giao thông, công nghiệp và các mục đích sử dụng khác.

Những gì ông nghe được từ các nhà đầu tư châu Âu bây giờ là "chúng tôi có thể mua mọi thứ mà bạn có thể sản xuất, nhưng để đến và đầu tư để xây dựng những nhà máy này thì nó quá rủi ro".

Ngoại trưởng Đức- Annalena Baerbock thừa nhận rằng mối đe dọa thường trực chống lại Ukraine đang "có những tác động rất thực tế - đối với các khoản đầu tư, giao thông hàng không, việc làm và cuộc sống hàng ngày của người dân.

Bà cho biết Nhóm 7 bộ trưởng của các quốc gia công nghiệp hàng đầu hứa sẽ đảm bảo Ukraine được giúp đỡ để ổn định tài chính.

Kể từ đầu cuộc khủng hoảng xảy ra vào tháng 1, đồng tiền quốc gia, đồng hryvnia, đã liên tục mất giá và giảm 1% vào ngày 22-2 sau khi Nga công nhận độc lập cho hai khu vực ly khai do Nga hậu thuẫn.

Tuần trước, Mỹ đã đưa ra bảo lãnh khoản vay trị giá 1 tỷ USD và Nghị viện châu Âu đã phê duyệt khoản vay 1,3 tỷ USD cho Ukraine để trang trải các nhu cầu tài chính trong năm nay.

Nhưng đến cuối tháng 1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói rằng 12,5 tỷ USD đã bị rút khỏi các tài khoản ở nước này. Tuần trước, ông đã kêu gọi các thành viên quốc hội và các doanh nhân đã bỏ trốn quay trở lại. Nhiều chuyến bay đã rời Kyiv vào tuần trước, mang theo một số giám đốc điều hành nổi tiếng nhất của đất nước.

Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh đã ước tính trong tháng này rằng cuộc xung đột với Nga khiến Ukraine thiệt hại 280 tỷ USD trong tổng sản phẩm quốc nội từ năm 2014 đến năm 2020 - với những thiệt hại dự kiến sẽ tăng trong năm nay.

Mỹ và châu Âu đã đưa ra một loạt các biện pháp trừng phạt hạn chế vào hôm 22-2 bao gồm nhắm vào một số quan chức và ngân hàng Nga tài trợ cho các lực lượng vũ trang Nga, đồng thời đưa ra các giới hạn đối với việc Moscow tiếp cận thị trường tài chính và vốn của Liên minh Châu Âu (EU).

Các kế hoạch bổ sung nhắm vào thương mại từ các khu vực ly khai khó có thể ảnh hưởng nhiều đến họ hoặc Nga vì những nơi này đã bị cô lập phần lớn khỏi cộng đồng quốc tế kể từ năm 2014.

Daniel Fried, một cựu quan chức ngoại giao Mỹ, người đã giúp viết ra các lệnh trừng phạt vào năm 2014, cho biết thách thức trong việc thiết kế bất kỳ biện pháp trừng phạt mới nào là Nga đã thành công trong cái mà ông gọi là "sự bóp nghẹt chậm chạp nhắm vào Ukraine. Khi chúng tôi thấy các hãng hàng không rút khỏi Kyiv - họ không rút khỏi Nga. Họ đang rút khỏi Kyiv. Putin đang có được thứ mà ông ấy muốn mà không cần chiến tranh".

Ievgen Klopotenko, chủ nhà hàng ở Kyiv cho biết, ông chỉ giữ lại vài ngày hàng tồn kho trong nhà bếp của mình, để tránh tiền bị thối rữa theo đúng nghĩa đen nếu khủng hoảng tồi tệ hơn. Ông nói, lập kế hoạch hơn một năm cho tương lai là điều điên rồ.

Anh Duy