Nên làm gì khi bị đau cột sống thắt lưng?

Phần lớn đau cột sống thắt lưng theo tiến trình tự nhiên có thể tự hết trong vòng vài tuần. Những trường hợp cần can thiệp khẩn cấp hoặc phẫu thuật thường không nhiều.

Cấu tạo của cột sống thắt lưng

Cột sống bình thường có đường cong giống chữ "S" khi nhìn từ hướng bên. Kết cấu này cho phép phân bổ trọng lượng đồng đều, duy trì sự khỏe mạnh để chống chịu được mọi loại căng thẳng.

Cấu tạo của cột sống gồm các phần quan trọng như sau:

Đốt sống: gồm 33 đốt xếp chồng lên nhau tạo thành ống sống. Ngoài trừ xương cùng và xương cụt (các đốt sống thấp nhất), những đốt sống còn lại đều di chuyển để cho phép chuyển động diễn ra. Đốt sống có cấu tạo gồm vỏ xương bên ngoài cứng, chắc và kết cấu bên trong mềm, xốp.
Khớp cột sống cho phép các đốt sống di chuyển trượt vào nhau. Chức năng chính là đảm bảo các hoạt động vặn, xoay người diễn ra một cách linh hoạt và ổn định.
Đĩa đệm đóng vai trò như bộ giảm chấn chính, được tạo nên từ mô đàn hồi bởi chứa hàm lượng nước cao.
Tủy sống và dây thần kinh. Tủy sống là một cột dây thần kinh đi qua ống sống, kéo dài từ hộp sọ đến lưng dưới. Tổng số lượng là 31 cặp dây, phân nhánh qua các lỗ đốt sống, thực hiện nhiệm vụ truyền tải tín hiệu giữa não và cơ bắp.
Mô mềm gồm: Dây chằng, cơ bắp, gân.

Hầu hết mọi người đều có ít nhất một lần trong đời bị đau cột sống thắt lưng. Có rất nhiều nguyên nhân gây đau cột sống thắt lưng.

Các nguyên nhân gây đau cột sống thắt lưng

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới đau lưng, nhưng trong nhiều trường hợp sẽ rất khó khăn để tìm ra ngay lập tức nguyên nhân.

Đau cột sống thắt lưng có thể do căng kéo cơ và các tổ chức phần mềm cạnh sống sau một vận động quá tầm và quá sức, ví dụ phải nâng các vật nặng hoặc cúi lưng xách đồ trong một thời gian nhất định.

Đau cột sống thắt lưng có thể do nguyên nhân khác:

Phình, thoát vị đĩa đệm.
Viêm các khớp liên mấu, cùng chậu…
Một thân đốt sống nằm lệch khỏi vị trí bình thường
Hẹp ống tủy sống
Loãng xương, xẹp thân đốt sống
Chấn thương cột sống
Nhiễm khuẩn, lao hoặc ung thư (thường ít gặp hơn)

Khi nào cần gặp bác sĩ?Bị đau cột sống thắt lưng cần đến gặp bác sĩ khi:

Gần đây có ngã hoặc chấn thương ở vùng cột sống thắt lưng.
Tê bì và yếu hai chân.
Rối loạn đi tiểu tiện và đại tiện.
Giảm cân nhanh không thể giải thích bằng những nguyên nhân khác.
Sốt hoặc yếu mệt.
Có sử dụng các thuốc Corticoid như Prednisone, Medrol kéo dài.
Mắc đái tháo đường hoặc các bệnh khác gây suy yếu miễn dịch cơ thể.
Tiền sử ung thư hoặc loãng xương.
Đau lưng quá mức mà bạn không thể tự phục vụ được bản thân.
Đau lưng kéo dài trên 4 tuần mà không thấy có sự cải thiện

Đau cột sống thắt lưng có thể do căng kéo cơ và các tổ chức phần mềm cạnh sống sau một vận động quá tầm và quá sức.

Điều trị và phòng ngừa đau cột sống thắt lưng

Nếu mức độ đau không quá mức, người bệnh vẫn nên duy trì các hoạt động sinh hoạt nhẹ nhàng thường ngày.
Tránh các vận động quá mức, quá tầm: mang vác, xách nặng, …
Có thể chườm ấm vùng lưng nhưng chú ý không được nóng quá khiến da bị bỏng.
Dùng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen.
Mát xa và châm cứu.
Tập vật lý trị liệu: Giúp bạn tăng cường sức mạnh cơ cạnh sống, cải thiện vận động cột sống thắt lưng.
Nên điều chỉnh thói quen sinh hoạt, nhất là các động tác nâng hoặc xách đồ nặng, thay đổi tư thế đột ngột
Dành thời gian nghỉ ngơi và làm việc hợp lý, tránh căng thẳng hoặc stress liên tục.
Mỗi người nên dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để luyện tập thể dục thể thao, các bài tập về cột sống phù hợp với từng lứa tuổi.
Kiểm soát cân nặng của mình để tránh bị thừa cân, tạo nên áp lực cho cột sống lưng.
Bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt quan tâm đến canxi, magiê và kali trong các bữa ăn hàng ngày. Uống đủ nước giúp bạn tránh được các cơn đau thắt và hồi phục nhanh hơn.
Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm nhận biết các dấu hiệu sớm của bệnh.

Bs. Nguyễn Hồng Hạnh