Nền tảng vĩ mô tạo sức bật cho thị trường vốn trong năm 2026

Ổn định vĩ mô mở dư địa tăng trưởng

Việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và đẩy mạnh đầu tư công trong năm 2025 đã và đang tạo dựng nền tảng quan trọng cho giai đoạn tăng trưởng tiếp theo của nền kinh tế Việt Nam. Trên cơ sở đó, thị trường vốn được kỳ vọng bước sang năm 2026 với dư địa mở rộng rõ nét hơn, gắn với quá trình tái định giá và vai trò ngày càng lớn của kênh huy động vốn trung - dài hạn cho nền kinh tế.

Theo TS. Trần Thăng Long - Giám đốc Phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán BIDV (BSC), bức tranh kinh tế vĩ mô năm 2025 cho thấy nhiều tín hiệu tích cực hơn so với kỳ vọng ban đầu. Với tốc độ tăng trưởng ghi nhận đến hết quý III, khả năng cao, GDP cả năm sẽ đạt trên 8%, hoàn thành mục tiêu đã được Quốc hội và Chính phủ đề ra. Đáng chú ý, tăng trưởng năm nay không còn phụ thuộc vào một động lực đơn lẻ, mà được nâng đỡ bởi sự vận động tương đối đồng đều của các trụ cột chính.

Xuất khẩu năm 2025 ghi nhận sự bứt phá rõ nét góp phần thúc đẩy tăng trưởng trong năm 2026. Ảnh: Đức Thanh

Trong đó, xuất khẩu tiếp tục duy trì tăng trưởng 2 con số, cho thấy năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam vẫn được giữ vững trong bối cảnh thương mại toàn cầu còn nhiều biến động.

Song song với đó, tiêu dùng nội địa - cấu phần từng chịu nhiều sức ép trong 2 năm trước - đã ghi nhận sự phục hồi rõ nét, với mức tăng khoảng 9 - 10%, góp phần củng cố nền tảng tăng trưởng bền vững hơn. Ở góc độ ổn định vĩ mô, lạm phát tiếp tục được kiểm soát, tạo dư địa nhất định cho điều hành chính sách trong bối cảnh đầu tư công được kỳ vọng tăng tốc mạnh hơn từ cuối năm 2025 sang đầu năm 2026.

Việc đẩy nhanh giải ngân các dự án hạ tầng trọng điểm không chỉ có ý nghĩa hỗ trợ tăng trưởng trong ngắn hạn, mà còn tạo nền tảng cho chu kỳ phát triển trung và dài hạn của nền kinh tế.

“Sự vận hành đồng bộ giữa xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư công là yếu tố giúp năm 2025 không chỉ là một năm phục hồi về mặt con số, mà trở thành giai đoạn đặt nền cho triển vọng tăng trưởng các năm tiếp theo. Đây cũng là điều kiện quan trọng để thị trường vốn phát huy vai trò dẫn dòng vốn hiệu quả hơn vào khu vực sản xuất, kinh doanh” - ông Long nhận định.

Trên nền tảng đó, vấn đề then chốt của giai đoạn tới không nằm ở việc theo đuổi các mục tiêu tăng trưởng đơn thuần về mặt con số, mà ở khả năng kích hoạt và duy trì các động lực mang tính bền vững.

Chuyên gia của BSC cho rằng, trong bối cảnh dư địa chính sách tiền tệ không còn dồi dào như trước, hai trụ cột cần được đặc biệt chú trọng là chính sách tài khóa, với trọng tâm là đầu tư công, và khu vực kinh tế tư nhân. Đầu tư công tiếp tục đóng vai trò dẫn dắt, vừa hỗ trợ tăng trưởng ngắn hạn, vừa nâng cao năng lực sản xuất và kết nối dài hạn, trong khi khu vực tư nhân ngày càng được đặt vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển.

Thị trường vốn trước giai đoạn sàng lọc

Dù các yếu tố nền tảng đang cải thiện, bức tranh thị trường vốn trong giai đoạn tới vẫn chịu tác động đáng kể từ môi trường tài chính quốc tế. Theo TS. Hồ Quốc Tuấn - Giảng viên Cao cấp tại Đại học Bristol (Vương quốc Anh), những bất ổn địa chính trị và căng thẳng thương mại toàn cầu tiếp tục tạo ra các biến số khó lường đối với dòng chảy vốn quốc tế. Đáng chú ý, diễn biến trên thị trường trái phiếu cho thấy, ngay cả khi các ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất điều hành, lợi suất trung và dài hạn vẫn có xu hướng nhích lên, phản ánh yêu cầu bù đắp rủi ro cao hơn từ phía nhà đầu tư.

Trong bối cảnh đó, mặt bằng lãi suất trong nền kinh tế có thể chịu áp lực tăng nhẹ, đặc biệt khi nhu cầu phát hành trái phiếu gia tăng để phục vụ đầu tư phát triển. Điều này đặt ra yêu cầu thận trọng hơn trong điều hành chính sách vĩ mô, nhất là khi Việt Nam vẫn phụ thuộc tương đối lớn vào kênh tín dụng ngân hàng. Lãi suất, tỷ giá và chi phí vốn của doanh nghiệp vì vậy sẽ tiếp tục là những biến số quan trọng chi phối triển vọng vận hành của thị trường vốn trong thời gian tới.

Bước sang năm 2026, triển vọng thị trường vốn được nhìn nhận theo hướng tích cực, nhưng mang tính chọn lọc hơn. Theo các kịch bản phân tích của BSC, lợi nhuận của khu vực doanh nghiệp có thể duy trì mức tăng trưởng 18 - 20%, qua đó cải thiện nền tảng tài chính và hỗ trợ cho cả thị trường cổ phiếu lẫn thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên, dòng vốn được dự báo sẽ tiếp tục phân hóa, ưu tiên các doanh nghiệp quy mô lớn, có nền tảng tài chính vững và khả năng tiếp cận vốn tốt hơn.

Chính vì vậy, kỳ vọng trong giai đoạn tới không chỉ nằm ở sự mở rộng về quy mô, mà ở khả năng lan tỏa rộng hơn của dòng tiền và quá trình tái định giá mang tính thực chất. Việc nâng cấp hệ thống giao dịch, cùng với kỳ vọng nâng hạng thị trường theo phân loại của FTSE Russell, được xem là những yếu tố hỗ trợ quan trọng, giúp cải thiện thanh khoản, nâng cao tính minh bạch và thu hút dòng vốn ngoại theo hướng dài hạn, bền vững hơn.

Ở cấp độ ngành, xu hướng phân hóa được dự báo tiếp tục rõ nét. Trong ngắn hạn, dòng tiền vẫn ưu tiên các lĩnh vực hưởng lợi trực tiếp từ đầu tư công như xây lắp, vật liệu và năng lượng. Về trung hạn, các nhóm ngành có vai trò nền tảng như ngân hàng và dịch vụ tài chính được kỳ vọng duy trì tăng trưởng ổn định, đồng thời hỗ trợ khả năng dẫn vốn của thị trường. Những ngành có độ trễ phục hồi cao hơn như tiêu dùng và bán lẻ cũng đang cho thấy tín hiệu cải thiện dần, mở ra dư địa tăng trưởng và huy động vốn trong chu kỳ tiếp theo.

Nhìn tổng thể, năm 2026 được kỳ vọng không phải là giai đoạn bùng nổ theo chiều rộng, mà là thời điểm thị trường vốn Việt Nam bước vào quá trình mở rộng có chọn lọc, gắn với tái định giá và vai trò ngày càng rõ nét như một kênh huy động, phân bổ nguồn lực trung - dài hạn, góp phần giảm áp lực lên hệ thống tín dụng và nâng cao chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế.

Thu Hương