'Nếu bỏ cấp huyện thì phải sửa Hiến pháp'

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Sáng 28/2, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về các luật được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9; bao gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Liên quan tới Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng cho biết, Luật gồm 7 chương, 50 điều, giảm 1 chương và 93 điều so với Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2019.

Luật quy định 7 nguyên tắc phân định thẩm quyền, trong đó có những nội dung mới như: Xác định rõ nội dung và phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn mà chính quyền địa phương được quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả; bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo về nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cơ quan và giữa chính quyền địa phương các cấp; phù hợp khả năng, điều kiện thực hiện nhiệm vụ của chính quyền địa phương các cấp; cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan Nhà nước cấp trên được bảo đảm các điều kiện cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn…

Đồng thời, để khuyến khích tinh thần chủ động, sáng tạo của địa phương, Luật bổ sung quy định “Chính quyền địa phương được chủ động đề xuất với cơ quan có thẩm quyền về việc phân quyền, phân cấp cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với khả năng và điều kiện thực tiễn của địa phương”.

Trả lời báo chí về việc giữ nguyên 3 cấp chính quyền địa phương để đảm bảo phù hợp với Hiến pháp, trong khi Kết luận 126 của Bộ Chính trị yêu cầu Đảng ủy Chính phủ nghiên cứu bỏ cấp huyện (cấp hành chính trung gian) và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh; bà Nguyễn Phương Thủy - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cho biết, vấn đề này cần tiếp tục nghiên cứu và báo cáo cấp có thẩm quyền.

Theo bà Thủy, nếu có chỉ đạo về việc triển khai sắp xếp bỏ cấp huyện thì chắc chắn là phải tính đến việc sửa Hiến pháp. Vì điều 110 Hiến pháp đang nói rất rõ về hệ thống đơn vị hành chính của nước Việt Nam gồm tỉnh, huyện và xã. Khi đó, đề xuất sửa đổi có thể xuất phát từ Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ hoặc ít nhất 1/3 tổng số đại biểu Quốc hội. Khi 2/3 đại biểu đồng thuận, Quốc hội sẽ thành lập Ủy ban sửa đổi Hiến pháp để soạn thảo, lấy ý kiến nhân dân và trình thông qua.

Bên cạnh việc sửa Hiến pháp, hệ thống pháp luật cũng cần đồng bộ điều chỉnh. Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các văn bản khác phải tái cơ cấu quyền hạn, nhiệm vụ từ ba cấp xuống hai cấp. “Các cơ quan đang nghiên cứu kỹ lưỡng đề án này. Khi có quyết định chính thức, thông tin sẽ được công khai minh bạch,” bà Thủy nói.

Đinh Nhung