Nga công bố dự thảo thỏa thuận về đảm bảo an ninh với Hoa Kỳ

Trụ sở Bộ Ngoại giao Nga. Ảnh: TASS

Tài liệu phản ánh những lời kêu gọi, được Moscow nhiều lần lên tiếng và đưa ra giải pháp cho các vấn đề và mối đe dọa tích tụ, bao gồm cả những vấn đề nảy sinh sau khi Washington rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF).

Đầu tiên và quan trọng nhất, tài liệu nêu ra các nguyên tắc bảo mật không thể phân chia và bình đẳng, đồng thời không đe dọa đến an ninh của nhau. Ở mức độ này, tài liệu bao gồm các điểm sau: từ chối các hành động và sự kiện ảnh hưởng đến an ninh của bên kia, không tham gia vào các sự kiện đó và không hỗ trợ chúng.

Bên cạnh đó, dự thảo thỏa thuận đề cập đến việc bác bỏ các biện pháp an ninh - có thể là cá nhân hoặc trong tổ chức quốc tế, liên minh quân sự hoặc liên minh - có thể làm suy yếu lợi ích an ninh cơ sở của bên kia.

"Hợp chủng quốc Hoa Kỳ sẽ thực hiện các biện pháp để ngăn chặn sự mở rộng hơn nữa về phía đông của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và từ chối việc gia nhập Liên minh đối với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ", dự thảo hiệp ước viết.

Bên cạnh đó, dự thảo của Nga quy định nghĩa vụ của Hoa Kỳ không được thiết lập các căn cứ quân sự ở các quốc gia thuộc Liên Xô cũ không phải là thành viên NATO, không được sử dụng cơ sở hạ tầng của họ để thực hiện bất kỳ hoạt động quân sự nào và không được phát triển hợp tác quân sự song phương với họ.

Nga đưa ra dự thảo Thỏa thuận An ninh mới với NATO. Ảnh minh họa: NYT

Theo tài liệu, các bên sẽ hạn chế sử dụng lãnh thổ của các quốc gia khác để chuẩn bị hoặc thực hiện một cuộc tấn công vũ trang chống lại nhau hoặc các hành động khác ảnh hưởng đến lợi ích an ninh cơ sở của bên kia.

Triển khai vũ khí và lực lượng

Moscow đề nghị Washington hạn chế triển khai các lực lượng vũ trang và vũ khí của mình, bao gồm cả trong các tổ chức quốc tế, liên minh quân sự và quan hệ đối tác, tại các khu vực, nơi việc triển khai như vậy có thể được coi là mối đe dọa đối với an ninh của bên kia, ngoại trừ việc triển khai trên lãnh thổ quốc gia của một bên.

"Các Bên sẽ hạn chế bay máy bay ném bom hạng nặng được trang bị vũ khí hạt nhân hoặc phi hạt nhân hoặc triển khai các tàu chiến mặt nước thuộc bất kỳ loại nào, kể cả trong khuôn khổ các tổ chức quốc tế, liên minh quân sự hoặc quan hệ đối tác, ở các khu vực bên ngoài không phận quốc gia và lãnh hải quốc gia, từ nơi họ có thể tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ của Bên kia ", dự thảo viết.

Nga cũng đề xuất duy trì đối thoại và hợp tác nhằm cải thiện các cơ chế phòng ngừa sự cố trong không gian nước và trên không quốc tế, bao gồm đàm phán về khoảng cách tiếp cận tối đa giữa tàu quân sự và máy bay.

Một bài báo riêng dành cho tên lửa tầm trung và tầm ngắn hơn: "Các Bên thề sẽ không triển khai các tên lửa tầm trung và tầm ngắn phóng từ mặt đất bên ngoài lãnh thổ quốc gia của họ, cũng như trong các khu vực lãnh thổ quốc gia của họ, mà từ đó những vũ khí đó có thể tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ quốc gia của Bên kia".

Hiệp ước cũng đề cập đến các vấn đề về vũ khí hạt nhân

"Các Bên sẽ hạn chế triển khai vũ khí hạt nhân bên ngoài lãnh thổ quốc gia của mình và trả lại những vũ khí đã được triển khai bên ngoài lãnh thổ quốc gia của họ tại thời điểm Hiệp ước có hiệu lực đối với lãnh thổ quốc gia của họ. Các Bên sẽ loại bỏ tất cả cơ sở hạ tầng hiện có để triển khai hạt nhân dự thảo hiệp ước cho biết vũ khí bên ngoài lãnh thổ quốc gia của họ".

Bên cạnh đó, tài liệu cũng đề cập đến việc đào tạo nhân viên quân đội của các cường quốc phi hạt nhân về cách sử dụng vũ khí hạt nhân.

"Các Bên sẽ không đào tạo nhân viên quân sự và dân sự từ các nước phi hạt nhân để sử dụng vũ khí hạt nhân. Các Bên sẽ không tiến hành các cuộc tập trận hoặc huấn luyện cho các lực lượng có mục đích chung, bao gồm các kịch bản liên quan đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân", tài liệu viết.

Hình ảnh được cho là từ cuộc tập trận của Nga ở các khu vực ly khai Nam Ossetia và Abkhazia năm 2018. Ảnh: AP

Với dự thảo này, Nga cho biết họ muốn có một sự đảm bảo ràng buộc về mặt pháp lý rằng liên minh quân sự NATO sẽ từ bỏ bất kỳ hoạt động quân sự nào ở Đông Âu và Ukraine, một phần trong danh sách đảm bảo an ninh đầy tham vọng mà họ muốn đàm phán với phương Tây.

Các yêu cầu tạo thành một gói mà Moscow nói là một yêu cầu thiết yếu để giảm căng thẳng ở châu Âu và xoa dịu cuộc khủng hoảng ở Ukraine, điều mà các nước phương Tây đã cáo buộc Nga chuẩn bị cho một cuộc tấn công tiềm năng - điều mà họ đã phủ nhận.

Chúng cũng chứa đựng các yếu tố - chẳng hạn như sự phủ quyết hiệu quả của Nga đối với tư cách thành viên NATO đối với Ukraine - mà phương Tây đã loại trừ.

Lần đầu tiên trình bày chi tiết các yêu cầu, Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov nói với các phóng viên rằng: "Đường lối mà Hoa Kỳ và NATO theo đuổi trong những năm gần đây để gây hấn leo thang tình hình an ninh là hoàn toàn không thể chấp nhận được và cực kỳ nguy hiểm”.

"Washington và các đồng minh NATO nên ngừng ngay lập tức các hành động thù địch thường xuyên chống lại đất nước chúng tôi, bao gồm các cuộc tập trận đột xuất ... và các cuộc điều động tàu và máy bay quân sự, đồng thời ngăn chặn sự phát triển quân sự trên lãnh thổ Ukraine".

Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết Hoa Kỳ đã nhận dự thảo do Nga gửi đến và đang trao đổi với các đồng minh. "Sẽ không có cuộc đàm phán nào về an ninh châu Âu nếu không có các đồng minh và đối tác châu Âu của chúng tôi", bà Psaki nói với các phóng viên.

Hãng thông tấn Nga TASS dẫn lời ông Ryabkov sau đó cho biết Moscow vô cùng thất vọng trước những tín hiệu đến từ Mỹ và NATO.

Nga đã chuyển giao đề xuất của mình cho Hoa Kỳ vào đầu tuần này trong bối cảnh căng thẳng gia tăng về việc xây dựng quân đội Nga gần Ukraine.

Nó cho biết họ đang phản ứng với những gì họ coi là mối đe dọa đối với an ninh của chính mình từ mối quan hệ ngày càng chặt chẽ của Ukraine với NATO và nguyện vọng gia nhập liên minh, mặc dù không có triển vọng sắp xảy ra về việc Ukraine được phép tham gia.

Các đề xuất của Nga được đưa ra trong hai văn kiện - dự thảo thỏa thuận với các nước NATO và dự thảo hiệp ước với Hoa Kỳ, cả hai đều do Bộ Ngoại giao công bố.

Vĩnh Hưng (theo TASS/Reuters)