Nga đẩy mạnh chiến dịch tấn công Ukraine bằng công nghệ hiện đại
Sau hơn 1.300 ngày kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự toàn diện ở Ukraine, cục diện chiến trường vẫn giằng co, nhưng đáng chú ý là vai trò ngày càng lớn của công nghệ vũ khí và chiến thuật tác chiến điện tử trong cả hai phía.
Bất chấp lời kêu gọi “ngừng bắn theo hiện trạng” của Tổng thống Mỹ Donald Trump sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Washington, lực lượng Nga vẫn tiếp tục mở rộng kiểm soát từng bước dọc theo chiến tuyến dài hơn 1.000km.

Binh lính Ukraine bắn pháo tự hành M114 về phía lực lượng Nga ở vùng Donetsk, Ukraine, vào ngày 15.10 - Ảnh: Reuters
Nga tăng cường tấn công
Theo quân đội Ukraine, trong ngày 18.10, Nga đã sử dụng tới 268 quả bom dẫn đường - mức cao kỷ lục, so với trung bình 170 - 180 quả mỗi ngày trong những tuần trước. Các loại bom này mang đầu đạn nặng tới 1,5 tấn, chủ yếu tấn công vào hạ tầng quân sự và tuyến hậu cần gần tiền tuyến.
Cùng lúc đó, các đợt không kích bằng máy bay không người lái và tên lửa hành trình hiện đại vẫn được Nga duy trì liên tục, đặc biệt là vào ban đêm và nhằm vào mạng lưới năng lượng của Ukraine.
Dữ liệu do Kyiv công bố, cho thấy vào tháng 9, trung bình hơn 180 máy bay không người lái (UAV) được Nga phóng mỗi đêm - gấp đôi so với đầu năm. Ukraine thừa nhận khoảng 20% số UAV không bị đánh chặn, cho thấy áp lực phòng thủ ngày càng lớn.
Các chuyên gia nhận định, Nga đã cải thiện đáng kể khả năng phối hợp giữa UAV trinh sát và vũ khí chính xác cao. Nhà phân tích Dara Massicot viết trên Foreign Affairs rằng Nga hiện “đang sử dụng UAV để xác định vị trí và tiêu diệt binh sĩ Ukraine, đồng thời phá hủy tài sản quân sự của đối phương”.
Nga cũng phát triển các dòng tên lửa có độ bền và tầm bắn cao hơn, cùng với xe bọc thép thế hệ mới chịu được hỏa lực mạnh hơn. Ngoài ra, các chỉ huy cấp trung được trao quyền tự chủ lớn hơn, giúp phản ứng linh hoạt trên chiến trường.
Chiến sự giằng co
Một trong những điểm nóng hiện nay là thành phố Kupiansk ở tỉnh Kharkiv. Nga đã tiến sát khu vực phía bắc và đông thành phố, nơi bị vây ép hơn một năm. Các nguồn tin từ cả hai phía xác nhận giao tranh đã nổ ra ngay trong trung tâm.
Ukraine tuyên bố “đang làm mọi cách để quét sạch lực lượng đối phương và ngăn họ củng cố vị trí”. Dù tình hình khó khăn, các nhà phân tích cho rằng việc kiểm soát hoàn toàn Kupiansk vẫn còn xa, do lực lượng Nga cần củng cố tuyến tiếp tế trước khi mở rộng chiến dịch.

UAV Nga bị bắn rơi tại Ukraine - Ảnh: Reuters
Ở khu vực Donetsk, trận đánh quanh thành phố Pokrovsk diễn ra dữ dội. Trong khi các blogger quân sự Nga tuyên bố quân đội nước này đã tiến tới rìa tây bắc thành phố, Ukraine khẳng định đã giành lại khoảng 180km² đất trong hai tháng gần đây thông qua các đợt phản công. Tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi cho rằng Nga “không nắm thế chủ động chiến lược”, bởi “những bước tiến đạt được đều phải trả giá bằng thiệt hại nặng nề”.
Theo Trung tâm Belfer thuộc Đại học Harvard, Nga đã giành được khoảng 310km² trong 4 tuần qua, bằng một nửa so với giai đoạn trước đó. Tuy nhiên, con số này vẫn thể hiện nỗ lực đáng kể khi chiến dịch được duy trì dưới điều kiện thời tiết khắc nghiệt và sức kháng cự mạnh mẽ.
Đáp lại, Ukraine đang đặt cược vào các cuộc tấn công tầm xa nhắm vào hạ tầng năng lượng của Nga, với hy vọng buộc Moscow chấp nhận đàm phán. Ukraine đã tăng cường sản xuất tên lửa hành trình trong nước, dù vẫn chưa thuyết phục được Mỹ cung cấp tên lửa tầm xa Tomahawk.
Theo tư lệnh Syrskyi, từ đầu năm đến nay, Ukraine đã tấn công thành công 45 cơ sở trong lĩnh vực năng lượng và nhiên liệu của Nga, khiến khoảng 20% công suất lọc dầu của Nga bị ảnh hưởng. Dù tác động kinh tế chưa đến mức làm thay đổi cục diện chiến tranh, các cuộc tấn công này cho thấy năng lực công nghệ của Ukraine đã được nâng lên rõ rệt, đặc biệt trong lĩnh vực tên lửa tự chế và UAV cảm tử tầm xa.
Cân bằng công nghệ và giới hạn chiến lược
Cả Nga và Ukraine đều đang dựa mạnh vào công nghệ vũ khí thông minh, tự động hóa và thông tin tình báo thời gian thực để bù đắp cho tổn thất nhân lực.
Nga khai thác ưu thế về quy mô công nghiệp quốc phòng, trong khi Ukraine tận dụng sự hỗ trợ công nghệ từ phương Tây cùng khả năng sáng tạo trong sản xuất UAV. Tuy nhiên, theo các chuyên gia quân sự, không bên nào có thể đạt được chiến thắng tuyệt đối trong ngắn hạn.
Nga vẫn chưa thể áp đặt ưu thế quân sự hoàn toàn, còn Ukraine chưa đủ sức phá hủy năng lực chiến tranh của Nga. Dù chiến sự kéo dài gây thiệt hại nặng nề, cả hai bên dường như vẫn tin rằng việc duy trì áp lực quân sự là cần thiết trước khi mùa đông đến, khi điều kiện thời tiết sẽ làm chậm các chiến dịch tấn công lớn.
Cuộc xung đột tại Ukraine đã vượt xa giới hạn của một cuộc chiến tranh truyền thống. Các bom dẫn đường, UAV trinh sát - tấn công, và tên lửa tầm xa chính xác cao giờ đây trở thành trụ cột trong chiến lược của cả hai phía. Nga sử dụng công nghệ để tăng hiệu quả chiến đấu và giảm tổn thất nhân lực, còn Ukraine tận dụng công nghệ để mở rộng khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ đối phương.
Sau gần bốn năm giao tranh, cuộc chiến công nghệ giữa hai quốc gia này không chỉ quyết định cục diện trên chiến trường, mà còn có thể định hình lại cách thức chiến tranh hiện đại trong thế kỷ 21 - nơi trí tuệ nhân tạo, tự động hóa và dữ liệu tình báo trở thành vũ khí không kém phần quan trọng so với xe tăng hay pháo binh.