Nga lập hành lang vận chuyển mới, thách thức ảnh hưởng của phương Tây

Cảng Dikson ở khu vực Krasnoyarsk của Nga. Ảnh: TASS

Với kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển đến năm 2036, Nga đang hướng tới mục tiêu xây dựng 25 cơ sở vận tải đường thủy mới, trong đó có 17 cảng biển hiện đại, tạo ra các hành lang vận chuyển độc lập, giúp Nga tiếp cận những thị trường tiềm năng và giảm thiểu phụ thuộc vào các tuyến đường truyền thống của phương Tây.

Kế hoạch ưu tiên phát triển vùng Viễn Đông Nga, Bắc Cực và khu vực Tây Bắc. Những nơi này được coi là các trung tâm then chốt để tăng cường quan hệ kinh tế đối ngoại và mở rộng cơ hội xuất khẩu. Kế hoạch này là một phản ứng trực tiếp trước bối cảnh địa chính trị thay đổi và những áp lực trừng phạt kéo dài. Do bị hạn chế tiếp cận các cảng châu Âu, Moscow tập trung đa dạng hóa tuyến thương mại và thiết lập các chuỗi hậu cần mới hướng tới thị trường châu Á và Trung Đông.

Chương trình phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển được chia thành nhiều giai đoạn với tốc độ đầy tham vọng. Giai đoạn đầu, dự kiến hoàn thành vào năm 2027, bao gồm các dự án trọng điểm như nhà ga của Nhà máy cơ khí tàu biển Baltic tại St. Petersburg, với công suất 5 triệu tấn, giúp xử lý luồng hàng hóa ngày càng tăng tại khu vực Baltic. Cùng thời điểm, tại cảng Sabetta trên Bán đảo Yamal, một nhà ga chính để trung chuyển khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) và khí ngưng tụ, với công suất 9,7 triệu tấn, sẽ đi vào hoạt động, đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng hậu cần năng lượng.Tại tỉnh Primorsky, 2 cơ sở mới tại cảng Posyet sẽ đi vào hoạt động, gồm một nhà ga hàng rời công suất 10 triệu tấn và một nhà ga container công suất 500.000 TEU. Các dự án này sẽ trở thành những mắt xích quan trọng trong việc hội nhập Nga với các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, nơi khối lượng thương mại tiếp tục tăng trưởng ổn định.

Năm 2028, năm dự án quan trọng khác sẽ được khởi công, trong đó lớn nhất là cảng than Coalstar tại cảng Vostochny, với công suất dự kiến 17 triệu tấn, nhằm thúc đẩy xuất khẩu than sang các nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Ngoài ra, các cảng chuyên dụng cho hóa chất lỏng, phân bónvà container cũng sẽ được xây dựng.

Đến năm 2029, trọng tâm của chương trình sẽ nghiêng mạnh về Viễn Đông Nga. Ba dự án lớn sẽ hoàn thành gồm: nhà ga Nhà máy Luyện kim Primorsky; nhà ga than Elga Port tại Vanino; và nhà ga dầu Aurora Marine Port ở Primorsky Krai. Năm 2030, giai đoạn hai của nhà ga than Aurora sẽ đi vào vận hành, bổ sung thêm 25 triệu tấn công suất.

Khu vực Bắc Cực cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt. Vào năm 2032, một tổ hợp trung chuyển LNG lớn sẽ hoạt động tại Vịnh Ura, Murmansk, với công suất 20,4 triệu tấn. Dự án này không chỉ thúc đẩy xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng sang cả châu Á và châu Âu mà còn củng cố vai trò của Tuyến đường Biển Bắc, tuyến đường có tiềm năng trở thành một giải pháp thay thế hoàn chỉnh cho các tuyến đường truyền thống như Kênh đào Suez. Ngoài việc xây dựng mới, kế hoạch còn bao gồm hiện đại hóa quy mô lớn các cơ sở hiện có.

Theo ước tính của các chuyên gia, việc triển khai toàn bộ kế hoạch này sẽ giúp tăng tổng công suất thông qua cảng của Nga thêm hơn 100 triệu tấn, tạo ra động lực mạnh mẽ cho các ngành công nghiệp liên quan như đóng tàu và luyện kim. Hơn nữa, chương trình được kỳ vọng sẽ tạo ra hàng chục nghìn việc làm, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng ven biển.

Kế hoạch mới trênkhông chỉ là một phản ứng trước các thách thức toàn cầu mà còn là một chiến lược dài hạn cho tăng trưởng bền vững. Nga đang thực sự tạo ra một bản đồ mới về giao thông hàng hải, chuyển hướng mạnh mẽ về phía Đông. Viễn Đông và Bắc Cực được dự đoán sẽ trở thành những nút thắt then chốt trong mạng lưới thương mại toàn cầu, mang lại cho Nga quyền tự chủ và khả năng phục hồi lớn hơn trước các cuộc khủng hoảng quốc tế. Việc phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển quy mô lớn do đó nổi lên như một nền tảng trong chiến lược của Nga nhằm củng cố cả chủ quyền kinh tế lẫn chính trị.

AN BÌNH