Ngân hàng có thể thuê đơn vị độc lập xác minh tiêu chuẩn dự án xanh
Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất cho phép ngân hàng thuê các tổ chức độc lập thẩm định hồ sơ để xác định dự án đủ điều kiện hưởng ưu đãi tín dụng xanh.
Doanh nghiệp muốn hưởng hỗ trợ tín dụng xanh cần được đưa vào danh mục phân loại do cơ quan quản lý phê duyệt. Bộ Tài nguyên và Môi trường là đơn vị chủ trì, phối hợp cùng các bộ, ngành xây dựng danh mục này để ban hành từ cuối năm 2022. Tuy nhiên, đến nay bộ tiêu chí vẫn chưa được công bố.
Vấn đề lớn nhất hiện nay là xác định đơn vị chịu trách nhiệm xác nhận tiêu chí phân loại xanh. Trước đó, ba phương án được đề xuất gồm giao cho tổ chức độc lập, cơ quan quản lý Nhà nước hoặc chính các tổ chức tín dụng thực hiện thẩm định dự án.
Ngân hàng có thể thuê đơn vị độc lập xác minh tiêu chuẩn dự án xanh.
Trong tờ trình gửi Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất cho phép các tổ chức tín dụng tự thẩm định hoặc thuê tổ chức độc lập xác nhận dự án thuộc danh mục phân loại xanh. Bộ cho rằng cách tiếp cận này phù hợp với thông lệ quốc tế, bao gồm châu Âu, Singapore, World Bank và IFC. Phương án này không làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, đồng thời cho phép các tổ chức có năng lực tham gia vào hoạt động tư vấn, thẩm định dự án xanh, lồng ghép trong quy trình cấp ưu đãi tín dụng và trái phiếu xanh.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, tính đến cuối tháng 11/2024, tổng dư nợ tín dụng xanh của Việt Nam đạt khoảng 650.000 tỷ đồng, chiếm 4,3% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Tỷ trọng này còn thấp do thiếu hướng dẫn chính thức về danh mục phân loại xanh từ các cơ quan quản lý.
Hiện tại, các ngân hàng tự xây dựng tiêu chí riêng để cấp tín dụng xanh. Ví dụ, ACB đã giới thiệu khung tài chính bền vững từ tháng 9/2023, trong khi BIDV công bố danh mục dự án xanh với các ưu đãi về lãi suất và tỷ giá, đồng thời hạn chế tài trợ cho các ngành có phát thải carbon cao như thép, xi măng và phân bón. Tuy nhiên, sự thiếu nhất quán trong tiêu chí khiến một dự án có thể đạt chuẩn xanh tại ngân hàng này nhưng không đạt tại ngân hàng khác.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất cho phép ngân hàng thuê các tổ chức độc lập thẩm định hồ sơ để xác định dự án đủ điều kiện hưởng ưu đãi tín dụng xanh.
Theo tờ trình của Bộ Tài nguyên và Môi trường, danh mục phân loại xanh bao gồm 47 loại hình dự án thuộc 7 lĩnh vực: năng lượng, giao thông, xây dựng, tài nguyên nước, nông-lâm-thủy sản, bảo tồn đa dạng sinh học, và công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ môi trường. Chẳng hạn, dự án du lịch sinh thái có cơ sở lưu trú sẽ được hưởng ưu đãi tín dụng xanh nếu được công nhận là công trình xanh, đồng thời chứng minh khả năng bảo tồn và phát triển bền vững đa dạng sinh học. Tương tự, sản xuất bao bì thân thiện với môi trường hoặc các sản phẩm từ phụ phẩm nông nghiệp cũng được ưu đãi xanh nếu đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường trong quá trình xử lý.
Việc sớm hoàn thiện bộ tiêu chí phân loại xanh và cơ chế xác nhận dự án xanh là yêu cầu cấp bách để thúc đẩy tín dụng xanh phát triển mạnh mẽ hơn, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng bền vững của nền kinh tế. Khi có khung pháp lý rõ ràng và nhất quán, không chỉ các doanh nghiệp sẽ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, mà các ngân hàng cũng có cơ sở để mở rộng danh mục tín dụng xanh một cách hiệu quả và minh bạch. Đây là bước quan trọng để Việt Nam thực hiện cam kết giảm phát thải carbon, hướng đến mục tiêu trung hòa khí carbon vào năm 2050.
