Ngân hàng sẽ được hưởng lợi từ Thông tư 10?

Theo Thông tư 10 được Ngân hàng Nhà nước ban hành ngày 23/8 nhằm ngưng hiệu lực một số quy định tại Thông tư 06 theo hướng người dân, doanh nghiệp vẫn được vay ngân hàng trong các trường hợp nhất định, thay vì bị kiểm soát từ 1/9 như dự định trước đó.

Thúc đẩy tín dụng bất động sản

Cụ thể, ngân hàng vẫn được phép cho vay với nhu cầu thanh toán tiền góp vốn, mua, nhận chuyển nhượng phần vốn góp của công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh; góp vốn, mua, nhận chuyển nhượng cổ phần của công ty cổ phần chưa niêm yết hoặc chưa giao dịch trên UPCoM.

Những ngân hàng ưa thích cho vay lĩnh vực bất động sản sẽ được hưởng lợi từ Thông tư 10.

Hay ngân hàng cũng được cho người dân và doanh nghiệp có thể vay vốn để thanh toán tiền góp vốn theo hợp đồng góp vốn, đầu tư hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh để thực hiện dự án đầu tư không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh.

Thông tư 10 được các chuyên gia và doanh nghiệp nhận xét có lợi hơn cho các doanh nghiệp bất động sản. Tuy nhiên, theo giới phân tích, việc sửa quy định về tiếp cận vốn vay bất động sản còn có tác động tích cực đến ngành ngân hàng. Điển hình là các ngân hàng ưa thích cho vay bất động sản sẽ thuận lợi giải ngân tín dụng.

Theo công ty chứng khoán ACBS, tại thời điểm cuối tháng 6/2023, các ngân hàng có tỷ trọng dư nợ cho vay lĩnh vực bất động sản và xây dựng cao bao gồm Techcombank (35,5%), LPBank (31,6%), SHB (27,3%), VPBank (22,5%), HDBank (19,0%) và MSB (17,9%).

Do đó, Thông tư mới ban hành sẽ tạo hành lang pháp lý và điều kiện thuận lợi trong việc giải ngân tín dụng đối với các ngân hàng ưa thích cho vay lĩnh vực bất động sản. Đơn cử như: các ngân hàng có thể cho vay đối với người đi mua bất động sản chưa có đủ điều kiện kinh doanh (giấy phép bán hàng), nhưng đã đủ các điều kiện về pháp lý.

Đồng thời Thông tư 10 cũng được kỳ vọng giúp hỗ trợ tăng trưởng tín dụng vốn đang ở mức thấp trong thời gian gần đây (đến cuối tháng 7 chỉ tăng 4,56% so với đầu năm, giảm 0,17% so với thời điểm cuối tháng 6).

Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước), cho biết tín dụng bất động sản chiếm tỷ trọng khoảng 20% so với tín dụng chung, nên khi tín dụng bất động sản tăng cao sẽ kéo theo tín dụng toàn hệ thống tăng.

Tuy nhiên, hiện tín dụng bất động sản tăng thấp hơn so với tăng trưởng tín dụng chung. Trong dư nợ kinh doanh bất động sản thì chủ yếu là dư nợ tiêu dùng, tự sử dụng bất động sản (chiếm 65%), còn dư nợ tín dụng bất động sản lại giảm 1,12%.

"Điều này cho thấy nguồn vốn tín dụng đang tập trung vào phía cung của thị trường, trong khi đó cầu tín dụng để mua bất động sản với mục đích tiêu dùng, tự sử dụng của thị trường đang sụt giảm", bà Giang nói.

Lo rủi ro nợ xấu

Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại, nếu các ngân hàng cho vay bất động sản quá nhiều trong khi thiếu sự giám sát chặt chẽ sẽ dẫn đến rủi ro nợ xấu.

Theo các chuyên gia Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), tín dụng vào bất động sản đang tập trung vào một số dự án có quy mô lớn hơn trong khi tổng thể số lượng dự án được cấp phép và đủ điều kiện kinh doanh đang giảm rất mạnh. Diễn biến hiện tại nếu tiếp tục kéo dài cũng sẽ tạo ra rủi ro tập trung và có thể gây ra nguy cơ nợ xấu cao hơn trong tương lai.

Thực tế, nợ xấu bất động sản đang tăng lên khá nhanh. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành (thống kê 27 ngân hàng niêm yết) ở mức 2,07%, tăng 0,57% so với quý II/2022. Trong đó, nợ xấu lĩnh vực bất động sản đang có chiều hướng tăng cao hơn bình quân hệ thống và đạt 2,47% (cùng kỳ là 1,53%). Tới cuối tháng 7/2023, nợ tái cơ cấu theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN khoảng 96.000 tỷ đồng cho 97.000 lượt khách hàng, cao hơn khá nhiều so với con số tính tới cuối tháng 6/2023 (khoảng 62.464 tỷ đồng cho 18.846 khách hàng).

Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhiều lần dẫn chứng bài học SCB và 3 ngân hàng phải mua lại bắt buộc để cho thấy, nếu hạ điều kiện tín dụng ồ ạt, thì chất lượng tín dụng xuống thấp, nợ xấu tăng cao. Trong bối cảnh cung ứng vốn cho toàn thị trường đang dựa vào hệ thống ngân hàng (kể cả vốn dài hạn như hiện nay), thì rủi ro của ngân hàng chính là rủi ro của toàn bộ nền kinh tế.

Tuy nhiên, các chuyên gia ACBS cho rằng, trên thực tế, mỗi ngân hàng sẽ có khẩu vị rủi ro riêng và vẫn có thể sẽ không chủ động giải ngân đối với các dự án và khoản vay mà họ đánh giá là có rủi ro cao.

Ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc MB cho hay, tín dụng bất động sản đang chiếm 27,5% tổng dư nợ cho vay của ngân hàng này.“MB xác định, bất động sản là lĩnh vực có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, ảnh hưởng rất lớn đến các ngành, nghề khác, nên vẫn dành room tín dụng để tài trợ cho lĩnh vực này”, ông Ánh cho biết.

Tuy nhiên, để hạn chế rủi ro, nhà băng này định hướng ưu tiên bất động sản nhà ở phân khúc trung bình, phục vụ nhu cầu để ở của người dân và bất động sản khu công nghiêp, khu chế xuất.

Huyền Anh