Ngân hàng tung nhiều gói vay ưu đãi lãi suất, doanh nghiệp vẫn 'khát vốn' kinh doanh

Chứng khoán MBS vừa có báo cáo cập nhật triển vọng ngành ngân hàng, dự báo tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng sẽ đạt 17-18% trong năm 2025. Trong đó, kỳ vọng tín dụng bán lẻ sẽ đóng góp tỷ trọng lớn hơn vào tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng nhờ nhu cầu gia tăng và mức nền thấp trong năm trước.

Doanh nghiệp vẫn khó khăn tiếp cận vốn

Những ngày gần đây, ngành ngân hàng tổ chức nhiều hội nghị đẩy mạnh tín dụng tại các khu vực nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Điển hình tại TP HCM, ngân hàng trực tiếp làm việc với các sở, ngành và doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, đồng thời đẩy mạnh kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp thông qua việc triển khai các gói tín dụng ưu đãi cho các lĩnh vực trọng điểm như nông - lâm - sản, nhà ở xã hội, chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, cà phê…

Đặc biệt, chương trình kết nối ngân hàng và doanh nghiệp trong năm nay sẽ có những đổi mới. Thay vì các cấp quận, huyện chủ trì như 3 năm qua, các tổ chức tín dụng (TCTD) sẽ trực tiếp kết nối với doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực động lực tăng trưởng.

Năm nay, tín dụng bán lẻ sẽ đóng góp tỷ trọng lớn hơn vào tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng.

Tuy nhiên, đại diện các ngân hàng như VietinBank, Agribank cho biết hiện có rất nhiều các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp với lãi suất ưu đãi, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chưa "hấp thụ" được vốn. Chẳng hạn, tại Khu vực 4 (gồm các tỉnh: Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Giang, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái), Phó tổng giám đốc VietinBank Lê Duy Hải thông tin từ thực tế hoạt động của ngân hàng cho thấy hấp thụ tín dụng của doanh nghiệp đang không được như cùng kỳ năm 2024.

Tại một diễn đàn kinh tế được tổ chức mới đây, ông Trần Như Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), cho biết năm 2024, ngành dệt may xuất khẩu đạt 44 tỷ USD và đặt mục tiêu tăng 10% trong năm 2025. Trong 2 tháng đầu năm nay, đơn hàng dệt may đã có sự tăng trưởng nhẹ.

Tuy nhiên, dù xuất khẩu dệt may đang diễn biến tích cực, ngành vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là ở thị trường Mỹ, nơi chiếm đến 40% kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. Toàn ngành đang chờ đợi các chính sách điều hành mới của Tổng thống Mỹ, trong đó vấn đề áp thuế là một thách thức lớn.

Cùng với đó, ông Tùng chia sẻ, ngành dệt may hiện đang chịu áp lực lớn từ quá trình chuyển đổi số và phát triển bền vững. "Việc đầu tư cho các mục tiêu này đòi hỏi nguồn vốn lớn nhưng các doanh nghiệp lại gặp khó khăn trong việc tiếp cận các gói vay ưu đãi. Hiện tại vẫn chưa có các gói vay ưu đãi dành riêng cho ngành dệt may trong quá trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số", Phó Chủ tịch VITAS cho hay.

Cũng giống như ngành dệt may, ngành điều cũng gặp nhiều khó khăn. Ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) thông tin, ngành điều nhập khẩu 90% nguyên liệu thô, trong đó 70% từ châu Phi và 20% từ Campuchia. Tuy nhiên, quy định yêu cầu 100% điều thô sau khi chế biến phải xuất khẩu hoàn toàn khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong xử lý sản phẩm cấp thấp mặc dù sản phẩm vẫn đảm bảo an toàn thực phẩm lại không được phép tiêu thụ nội địa. Do đó, doanh nghiệp buộc phải làm phân bón, thức ăn chăn nuôi hoặc bỏ đi, gây lãng phí lớn.

Ngoài ra, hạt điều cấp thấp không được ngân hàng chấp nhận làm tài sản thế chấp, khiến doanh nghiệp khó huy động vốn và xoay vòng dòng tiền.

“Nếu cho phép tiêu thụ nội địa hạt điều cấp thấp và chấp nhận được làm tài sản thế chấp, doanh nghiệp sẽ tận dụng tốt hơn nguồn nguyên liệu, giảm lãng phí và tăng khả năng tiếp cận vốn. Điều này sẽ tạo động lực cho ngành điều phát triển bền vững hơn”, ông Nhựt cho hay.

Kỳ vọng tín dụng tăng 18%

Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, để góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế tối thiểu 8% mà Chính phủ đã đặt ra, năm 2025, NHNN đã xây dựng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cả nước là 16% (tăng 2,5 triệu tỷ đồng).

Đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế đã khởi sắc nhưng vẫn chưa hết khó khăn, Phó thống đốc nhấn mạnh NHNN đã và đang tạo điều kiện cho các TCTD đưa vốn vào nền kinh tế như đã đặt hạn mức tín dụng 16% cho các TCTD ngay từ đầu năm và hết hạn mức có thể xem xét mở rộng.

Đồng thời, NHNN tiếp tục điều hành lãi suất ổn định và theo chiều hướng giảm. Để có mức lãi suất phù hợp thu hút dòng tiền hỗ trợ nền kinh tế, NHNN sẽ đặt vấn đề tiết giảm chi phí tại 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV) để từ đó giảm lãi suất cho vay. “Khi đó, các ngân hàng thương mại cổ phần sẽ phải giảm theo xu hướng mặt bằng chung của thị trường. Đồng thời, NHNN yêu cầu phải luôn luôn công khai minh bạch lãi suất cho vay doanh nghiệp lựa chọn”, ông Tú cho hay.

Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh khu vực 2, trong 2 tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng trên địa bàn có giảm nhẹ so với cuối năm ngoái nhưng khi phân tích sâu thì vẫn có những tín hiệu tích cực. Cụ thể, khoảng 75% vốn tín dụng đã được giải ngân vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, tăng 1,37% so với cuối năm ngoái. Các TCTD trên địa bàn cũng đang triển khai rất tốt gói cho vay 30.000 tỷ đồng cho lĩnh vực nông - lâm - sản.

Lĩnh vực bất động sản, đặc biệt là nhà ở, cũng đang có những diễn biến tích cực. Việc hỗ trợ người dưới 35 tuổi mua nhà sẽ thúc đẩy thị trường bất động sản và tạo điều kiện cho người dân có cơ hội sở hữu nhà ở.

Trong báo cáo vừa phát hành, MBS kỳ vọng tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng sẽ đạt 17-18% trong năm 2025. Trong đó, tín dụng bán lẻ sẽ đóng góp tỷ trọng lớn hơn vào tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng nhờ nhu cầu gia tăng và mức nền thấp trong năm trước.

Đồng thời, các chuyên gia MBS dự báo các ngân hàng sẽ tiếp tục duy trì lãi suất cho vay thấp trong năm 2025 để hỗ trợ người đi vay do áp lực cạnh tranh lớn trong việc thúc đẩy tín dụng. Sự phục hồi chậm của các khoản vay mua nhà, do nguồn cung bất động sản hạn chế, đã làm chậm lại tín dụng bán lẻ trong năm 2024, và xu hướng này có thể tiếp tục trong nửa đầu năm 2025, khiến lợi suất tài sản của các ngân hàng giảm thêm.

Huyền Anh