Ngành dừa có cơ hội xuất khẩu vượt mốc 1 tỷ USD

Ngày 6/6, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hoàng Trung đã tiếp và làm việc với ông Triệu Tăng Liên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc về thúc đẩy nông sản giữa hai nước qua các Nghị định thư mới.

Trong những năm qua, mối quan hệ hợp tác giữa Bộ NN&PTNT với Tổng cục Hải quan Trung Quốc không ngừng được tăng cường và đi vào thực chất. Đặc biệt, trong giai đoạn diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, hai bên đã phối hợp chặt chẽ, xử lý linh hoạt để đảm bảo thương mại các mặt hàng nông lâm thủy sản giữa hai nước không bị đứt gãy.

Hiện có nhiều mặt hàng nông, lâm, thủy sản (NLTS) của Việt Nam được xuất khẩu sang Trung Quốc. Trong đó bao gồm 12 mặt hàng rau quả (dưa hấu, măng cụt, thạch đen, sầu riêng, chuối tươi, khoai lang, thanh long, chôm chôm, xoài, vải, nhãn, mít); tổ yến, bột cá và một số sản phẩm phục vụ sản xuất, chế biến thức ăn chăn nuôi; mặt hàng sữa và thủy sản các loại.

Theo đó, Bộ NN&PTNT và Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã linh hoạt áp dụng các biện pháp đánh giá trực tuyến, ký nghị định thư gián tiếp để mở cửa thị trường đối với các sản phẩm thạch đen, tổ yến, sầu riêng, thanh long…

Theo BĐT Chính phủ, tại hội đàm, hai lãnh đạo cùng thống nhất thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực thương mại nông sản và mở cửa thị trường trong thời gian tới.

Theo đó, hai bên sẽ sớm hoàn tất các thủ tục để ký Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với quả dừa tươi, sầu riêng đông lạnh của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc. Đối với mặt hàng chanh leo và ớt đã được hai bên thực hiện xuất khẩu thí điểm, Bộ NN&PTNT và Tổng cục Hải quan Trung Quốc sẽ thúc đẩy hoàn tất các thủ tục để sớm có thể ký 2 văn kiện này.

Hai nước sẽ phối hợp để hoàn thiện Nghị định thư về xuất khẩu cá sấu, tổ yến thô, gia cầm và thủy sản khai thác của Việt Nam sang Trung Quốc.

Theo Phó Tổng cục trưởng Triệu Tăng Liên, phía Trung Quốc sẽ giao các cơ quan kỹ thuật xem xét và sớm xử lý hồ sơ đăng ký xuất khẩu nông thủy sản của các doanh nghiệp Việt Nam sang Trung Quốc nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác thương mại các mặt hàng NLTS.

Cùng với đó, hai bên đã thống nhất cao về phương án để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với cá tầm của Trung Quốc xuất khẩu sang Việt Nam. Theo đó, phía Trung Quốc sẽ hỗ trợ phía Việt Nam tăng cường năng lực để giám định loài cá tầm.

Đáng chú ý, hai lãnh đạo cũng chứng kiến ký tắt kết thúc đàm phán Nghị định thư Yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với xuất khẩu dừa tươi từ Việt Nam sang Trung Quốc.

Hơn 2 năm qua, trong nỗ lực xúc tiến mở cửa thị trường cho quả dừa tươi, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) đã bàn rất sâu với các cơ quan chuyên môn của Trung Quốc về các vấn đề kỹ thuật liên quan đến quản lý sâu bệnh gây hại, các biện pháp quản lý về chất lượng và an toàn của quả, cũng như bao bì sản phẩm.

Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Bộ NN&PTNT, đến nay, hai bên đã đạt được thỏa thuận về mặt kỹ thuật và ký kết Nghị định thư. Ông Đạt cho biết: "Việc thúc đẩy ký kết nghị định thư về quả dừa tươi là một trong những đổi mới Trung Quốc tạo điều kiện cho Việt Nam. Điều này minh chứng hai bên đạt được sự đồng thuận. Trên cơ sở đó, trong quá trình triển khai thực hiện kỹ thuật thương mại và xuất khẩu, chúng ta sẽ tiếp tục nâng cao vấn đề pháp lý để ký kết ở mức nghị định thương mại trong thời gian tới".

Việc ký Nghị định thư xuất khẩu dừa chính ngạch sang Trung Quốc giúp xuất khẩu dừa có cơ hội vượt mốc tỷ USD. Ảnh minh họa: TTXVN

Sau thông tin này các doanh nghiệp Việt tỏ ra rất phấn khởi khi thị trường 1,4 tỷ dân được khai mở.

Trao đổi với báo Tiền Phong, ông Trần Văn Đức, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư dừa Bến Tre cho biết, hiện nhu cầu nhập khẩu dừa của Trung Quốc rất lớn. Mỗi năm, Trung Quốc sử dụng khoảng 2,6 tỷ trái dừa tươi và 1,5 tỷ trái dừa phục vụ chế biến, trong khi đó sản lượng dừa của nước này mới chỉ đáp ứng được 10%.

Theo ông Đức, xác định đây là thị trường tiềm năng nên từ lâu doanh nghiệp rất mong muốn đưa các sản phẩm thâm nhập vào đây. Tuy nhiên, do hai nước chưa có Nghị định thư nên sản phẩm dừa của doanh nghiệp chưa thể xuất sang được dù các sản phẩm của doanh nghiệp đã đi khắp các thị trường cao cấp như châu Âu, Mỹ, Trung Đông…

“Việt Nam hiện đứng thứ 7 về sản xuất dừa trên toàn thế giới. Lợi thế của chúng ta là gần Trung Quốc, do đó nếu khai mở được thị trường này, xuất khẩu dừa sẽ có bước tiến đột phá”, ông Đức nói.

Vị này cũng cho biết, hiện trên thị trường một số đối tác ở Trung Quốc đã bắt đầu liên hệ để tìm hiểu, tham quan nhà máy và sản phẩm của doanh nghiệp. Ông Đức cũng tự tin đã có kinh nghiệm xuất khẩu dừa tươi sang các thị trường cao cấp nên không quá khó để đáp ứng các yêu cầu về vùng nguyên liệu, cơ sở đóng gói từ phía Trung Quốc. Quan trọng lúc này là chờ hướng dẫn của cơ quan chức năng.

Bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch Betrimex cho biết, hiện Việt Nam có đến hơn 180.000 ha dừa. Số lượng lớn đều tập trung tại các tỉnh duyên hải miền Trung và đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt, như tỉnh Bến Tre, sản phẩm dừa đã được xuất khẩu tới gần 100 quốc gia và khu vực, trong đó có thị trường châu Âu, châu Mỹ và Trung Đông, đồng thời dừa chiếm tới hơn 42,5% doanh thu xuất khẩu của tỉnh.

“Năm ngoái, dừa cũng lần đầu tiên được nhận định là cây kinh tế chủ lực và xuất khẩu chạm mốc 1 tỷ USD. Với nguồn cung dồi dào, khi dừa Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc sẽ giúp mặt hàng này có cơ hội vượt mốc 1 tỷ USD, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy sản xuất dừa trong nước chuyên nghiệp, quy chuẩn hơn”, bà Mỹ cho hay.

Năm 2023, kim ngạch thương mại các mặt hàng nông, lâm, thủy sản giữa Việt Nam - Trung Quốc đạt 15,53 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu đạt 12,1 tỷ USD (tăng 16,4% so với năm 2022), nhập khẩu đạt 3,4 tỷ USD (giảm 9,7% so với năm 2022).

Trong 5 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản giữa hai nước đạt 6,2 tỷ USD (tăng 2,9% so với cùng kỳ năm 2023). Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc ước đạt 4,6 tỷ USD (tăng 8,6% so với cùng kỳ năm 2023), nhập khẩu ước đạt 1,6 USD (tăng 31,5% so với cùng kỳ năm 2023).

Với dân số hơn 1,4 tỷ người, tầng lớp trung lưu ngày càng lớn, Trung Quốc là thị trường lớn cho nhiều loại mặt hàng NLTS chất lượng cao. Tuy nhiên, thị phần của nông sản Việt Nam tại đây còn tương đối nhỏ, chiếm chưa đến 5% tổng giá trị nhập khẩu nhóm hàng này của Trung Quốc. Đây cũng chính là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam gia tăng thị phần các mặt hàng nông, lâm, thủy sản chất lượng cao của mình tại thị trường Trung Quốc.

Minh Hoa (t/h)