Ngành ngân hàng đặt mục tiêu thanh toán không tiền mặt gấp 30 lần GDP vào năm 2030

Thanh toán không dùng tiền mặt thúc đẩy sự minh bạch trong nền kinh tế.

Hướng tới một hệ sinh thái tài chính hiện đại và bao trùm, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành Chiến lược chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2030.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xác định hàng loạt chỉ tiêu số hóa ở cấp độ quản lý nhà nước và điều hành. Toàn bộ thủ tục hành chính đủ điều kiện sẽ được cung cấp dưới dạng dịch vụ công trực tuyến toàn trình, có thể truy cập trên nhiều phương tiện, bao gồm thiết bị di động. Phấn đấu 95% hồ sơ hành chính được xử lý trực tuyến toàn trình; ít nhất 90% người dân, doanh nghiệp hài lòng với dịch vụ công trực tuyến.

SẼ XÂY DỰNG TRUNG TÂM GIÁM SÁT, ĐIỀU HÀNH THÔNG MINH

Ngoài ra, 100% dịch vụ công trực tuyến toàn trình sẽ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI); 70% dữ liệu mở công bố sẽ có lượt truy cập, sử dụng lại hoặc tích hợp. Tất cả hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính sẽ được số hóa và tái sử dụng trong các quy trình tiếp theo.

Ngân hàng Nhà nước cũng đặt mục tiêu tối thiểu 70% hoạt động kiểm tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước sẽ được thực hiện trên môi trường số. Toàn bộ hồ sơ công việc được phép công khai theo quy định luật pháp sẽ xử lý và lưu trữ trên mạng. Tất cả hệ thống thông tin quan trọng được hiện đại hóa như: Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng quốc gia, hệ thống ngân hàng lõi, kho quỹ tập trung, báo cáo Ngân hàng Nhà nước, hệ thống quản lý văn bản điều hành, nền tảng LGSP, SIMO, SOC, quản lý rủi ro, tín dụng, rửa tiền, thị trường vàng...

Đáng chú ý, Ngân hàng Nhà nước sẽ hoàn thành xây dựng Trung tâm giám sát, điều hành thông minh (IOC), đưa vào khai thác các cơ sở dữ liệu mới gồm: dữ liệu quốc gia về khách hàng ngân hàng, dữ liệu chuyên ngành dùng chung và dữ liệu quản lý thị trường vàng.

Hạ tầng an ninh, bảo mật tiếp tục được nâng cấp theo mô hình bảo đảm an toàn thông tin 4 lớp và quy định bảo vệ bí mật nhà nước trên không gian mạng. Các hệ thống giám sát sử dụng AI/Big Data để cảnh báo và hỗ trợ xử lý sự cố.

TIẾN TỚI SỐ HÓA TOÀN BỘ QUY TRÌNH CHO VAY NHỎ LẺ

Các ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài sẽ phải xây dựng chiến lược hoặc kế hoạch chuyển đổi số độc lập hoặc tích hợp vào kế hoạch kinh doanh. Mục tiêu đến năm 2030: Ít nhất 70% nghiệp vụ ngân hàng được cung cấp hoàn toàn trên môi trường số; 80% giao dịch khách hàng thực hiện qua kênh số; 80% ngân hàng có tỷ trọng doanh thu từ kênh số vượt 30%.

Khoảng 50% ngân hàng sẽ số hóa toàn bộ quy trình cho vay nhỏ lẻ; 70% hồ sơ công việc được xử lý, lưu trữ trên mạng (trừ tài liệu thuộc phạm vi bí mật nhà nước); 80% phát triển hệ sinh thái tài chính số thông minh.

Toàn bộ ngân hàng sẽ ứng dụng các công nghệ như AI, Big Data, Blockchain, Cloud, Open API, RPA, IoT. Hệ thống ứng dụng lõi và dịch vụ khách hàng sẽ hoạt động theo cơ chế Active-Active, kiến trúc hiện đại, sẵn sàng triển khai trên Cloud. Các hệ thống giám sát vận hành tích hợp AI/Big Data hỗ trợ cảnh báo và khắc phục sự cố.

Tất cả ngân hàng cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến sẽ tuân thủ các tiêu chuẩn sinh trắc học quốc tế như NIST SP 800-63B, ISO 30107 hoặc FIDO. 80% tuân thủ PCI DSS trong dịch vụ thẻ; 80% có trung tâm dữ liệu đạt chuẩn ISO 27001 và TIA-942/Tier 3.

Tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cũng đặt ra yêu cầu cao không kém. Tất cả đơn vị phải có chiến lược chuyển đổi số và đảm bảo 100% giao dịch được thực hiện qua kênh số; 70% hồ sơ công việc xử lý trên môi trường mạng, 80% đơn vị phát triển hệ sinh thái tài chính số thông minh, liên thông; 100% đơn vị ứng dụng các công nghệ tiên tiến như AI, Big Data, Blockchain vào phân tích nhu cầu, chống gian lận, quản trị rủi ro.

Các hệ thống công nghệ thông tin của trung gian thanh toán được vận hành theo mô hình hiện đại, tích hợp Cloud và các công cụ giám sát thông minh. 100% tuân thủ tiêu chuẩn sinh trắc học quốc tế; 80% đạt chuẩn PCI DSS, ISO 27001 và TIA-942/Tier 3. Toàn ngành trung gian thanh toán cũng được yêu cầu đẩy mạnh hợp tác công nghệ trong nước và quốc tế.

TỐI THIỂU 15% NGÂN SÁCH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO BẢO MẬT

Trong tiến trình chuyển đổi số toàn diện, ngành ngân hàng xác định phát triển cơ sở dữ liệu và bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin là trụ cột quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản trị, phục vụ người dân, doanh nghiệp và đảm bảo vận hành thông suốt các hệ thống số.

Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng và triển khai Chiến lược dữ liệu đến năm 2030, đặt trọng tâm vào chuẩn hóa, tích hợp, chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị nội ngành và với hệ thống dữ liệu quốc gia. Hàng loạt cơ sở dữ liệu trọng yếu như kho dữ liệu tập trung, dữ liệu thông tin tín dụng, mã ngân hàng, báo cáo ngành... được cập nhật theo nguyên tắc “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất và dùng chung”, tạo nền tảng cho ra quyết định chính xác và kịp thời.

Song song với phát triển dữ liệu, ngành ngân hàng đặc biệt chú trọng đến an toàn, an ninh mạng. Các quy định về bảo mật dữ liệu, an ninh thông tin là điều kiện bắt buộc trong mọi dự án công nghệ thông tin. Tối thiểu 15% tổng kinh phí triển khai dự án công nghệ thông tin được dành cho các giải pháp bảo mật.

Ngành chuyển hướng từ phòng vệ thụ động sang chủ động, đẩy mạnh giám sát, phát hiện sớm rủi ro thông qua Trung tâm điều hành an ninh mạng (SOC) và các hệ thống giám sát liên ngành. Công tác kiểm soát nội bộ, đánh giá điểm yếu hệ thống và diễn tập xử lý sự cố được tổ chức thường xuyên nhằm nâng cao năng lực ứng phó toàn diện.

Bên cạnh đó, ngành đẩy mạnh áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 27001, TIA-942, PCI DSS cho hệ thống thanh toán, dữ liệu và dịch vụ số. Mạng lưới ứng cứu sự cố ngành ngân hàng được tăng cường thông qua đào tạo, diễn tập, mở rộng hợp tác giữa các đơn vị thành viên.

Việc phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước và quốc tế giúp nâng cao năng lực cảnh báo sớm và xử lý các tình huống khẩn cấp, bảo vệ hiệu quả hệ sinh thái tài chính số an toàn, hiện đại và tin cậy.

Hoàng Lan