Ngành y tế trước yêu cầu đổi mới

Trong bối cảnh mới, ngành y tế cần đổi mới, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Ảnh: THANH XUÂN

Phát triển hệ thống y tế tương xứng với kinh tế - xã hội

Đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với kỳ vọng bứt phá về tăng trưởng kinh tế. Trong bối cảnh đó, một trong những nhiệm vụ hàng đầu đặt ra đối với ngành y tế đó là xây dựng hệ thống y tế phát triển tương xứng với sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước. “Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Điều này có nghĩa, tới năm 2045, hệ thống y tế nước ta cần đạt được mức phát triển tương đương trung bình của các quốc gia OECD” - GS,TS. Phan Lê Thu Hằng - Phó Vụ trưởng Kế hoạch tài chính (Bộ Y tế) chỉ rõ.

Với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới, hệ thống y tế cần thực hiện tốt vai trò lan tỏa những thành quả của quá trình phát triển kinh tế - xã hội tới người dân, đảm bảo người dân được thụ hưởng những thành quả của quá trình tăng trưởng kinh tế, với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng, thiết yếu và dễ tiếp cận. Điều này đặt ra yêu cầu phải cải tiến mạnh mẽ năng lực chuyên môn của đội ngũ y bác sĩ, mở rộng hợp tác quốc tế và ứng dụng các tiến bộ y khoa hiện đại.

Thực tiễn cho thấy, thời gian qua, ngành y tế Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ hiện đại và phát triển hệ thống y tế toàn diện, đáp ứng nhu cầu ngày một cao hơn về chăm sóc y tế, khám, chữa bệnh cho người dân. Trình độ chuyên môn, năng lực nghiên cứu, khả năng thực hành của đội ngũ y bác sĩ ngày càng được nâng cao. Bác sĩ Việt Nam có trình độ chuyên môn ngang tầm thế giới, có thể chinh phục các kỹ thuật y học tiên tiến. Năng lực y tế của Việt Nam hiện nay không chỉ đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân, mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển của y học thế giới. Đây là tiền đề, lợi thế để ngành y tế bứt phá và thực hiện tốt hơn sứ mệnh của mình.

Cùng với nâng tầm chất lượng chữa trị, y tế Việt Nam cần phát triển mạnh mẽ các dịch vụ y tế dự phòng, đặc biệt là các chương trình tiêm chủng, sàng lọc bệnh sớm và giáo dục sức khỏe cộng đồng. Tại cuộc thăm và làm việc với Bộ Y tế nhân dịp Kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh yêu cầu cần đổi mới tư duy về lĩnh vực y tế. Theo đó, y tế không chỉ là khám, chữa trị cho người bệnh, mà cần hơn, đó là chăm sóc sức khỏe cho nhân dân để hạn chế bệnh tật, tập trung nghiên cứu các biện pháp phòng bệnh, tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ…

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí - người có nhiều năm gắn bó với ngành y - cũng đã nhiều lần khẳng định quan điểm “phòng bệnh hơn chữa bệnh” và cho rằng y tế dự phòng phải được coi là một ưu tiên, đặc biệt là ưu tiên về mặt kinh phí. Bên cạnh đó, cũng cần nhận thức đúng và đầy đủ vai trò quan trọng của đội ngũ nhân lực làm y tế dự phòng với ý nghĩa là “cái gốc” của y tế.

Ngành dịch vụ đặc biệt đóng góp vào tăng trưởng kinh tế

Trong bối cảnh mới, các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của hệ thống y tế trong việc đóng góp tích cực và hiệu quả vào quá trình tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội. Theo bà Phan Lê Thu Hằng, ngành y tế cần giữ vai trò như một ngành dịch vụ đặc biệt đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Sự đóng góp này có thể được thể hiện trên nhiều khía cạnh như chăm sóc sức khỏe đảm bảo nguồn nhân lực khỏe mạnh, góp phần cải thiện năng suất lao động toàn xã hội. Chăm sóc sức khỏe là ngành kinh tế thu hút nhiều lao động, chủ yếu là lao động chất lượng cao; đồng thời là ngành dịch vụ có doanh thu lớn, nhiều tiềm năng đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế...

Đặc biệt, với sự phát triển không ngừng của công nghệ và những đột phá trong y học, Việt Nam cần thực hiện các chiến lược đột phá nhằm nâng cao năng lực nghiên cứu, hợp tác quốc tế và đầu tư vào các công nghệ cốt lõi. Việc đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong y tế là chiến lược quan trọng giúp Việt Nam nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Việc phát triển các nghiên cứu khoa học trong y tế, nhất là những nghiên cứu trong lĩnh vực dược phẩm, công nghệ sinh học, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)… sẽ là cơ hội để y tế Việt Nam khai thác các tiềm năng, nâng cao năng lực đáp ứng nhu cầu trong nước và tiến tới mở rộng thị trường quốc tế cho các sản phẩm, dịch vụ y tế.

Đơn cử, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, nghiên cứu về dược phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn cung thuốc từ nước ngoài và tăng cường khả năng tự chủ của Việt Nam trong lĩnh vực y tế. Các nghiên cứu về dược phẩm tập trung vào việc phát triển các loại thuốc mới, nghiên cứu thảo dược truyền thống kết hợp với công nghệ hiện đại để tạo ra các sản phẩm điều trị hiệu quả và an toàn. Việc sản xuất dược phẩm trong nước sẽ giúp giảm chi phí điều trị, giúp người dân tiếp cận được với các loại thuốc có giá thành hợp lý và đảm bảo chất lượng. Bên cạnh đó, các sản phẩm dược phẩm chất lượng cao có thể mở ra cơ hội xuất khẩu, đưa thương hiệu dược phẩm Việt Nam đến với thị trường quốc tế.

Tương tự, công nghệ sinh học là một lĩnh vực nghiên cứu tiềm năng, mang lại những ứng dụng đột phá trong y tế, như phát triển vaccine, liệu pháp gene và kỹ thuật sinh học trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Đẩy mạnh nghiên cứu công nghệ sinh học sẽ giúp Việt Nam không chỉ có khả năng tự phát triển vaccine, phòng, chống dịch bệnh, mà còn tạo ra các giải pháp sinh học tiên tiến trong điều trị bệnh… Với định hướng đó, hệ thống y tế phát triển sẽ đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe người dân và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước./.

Đ. KHOA