Nghệ An xử phạt doanh nghiệp khai thác cát làm sạt lở bờ sông Lam

Khu vực Công ty CP Khai thác cát sạn và vận tải Thanh Chương khai thác cát. (Ảnh: Phạm Tâm)

Ngày 23/5, ông Trình Văn Nhã, Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương (Nghệ An) cho biết, huyện vừa ban hành Quyết định số 1938/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính Công ty CP Khai thác cát sạn và vận tải Thanh Chương (gọi tắt là Công ty cát sạn Thanh Chương).

Doanh nghiệp này có trụ sở tại thị trấn Dùng, huyện Thanh Chương; do ông Nguyễn Doãn Đức làm Giám đốc.

Năm 2018, UBND tỉnh Nghệ An cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 2905/GPUBND cho đơn vị này khai thác cát, sỏi làm vật liệu xây dựng tại bãi bồi sông Lam thuộc địa phận các xã Đồng Văn, Võ Liệt và Thanh Chi (huyện Thanh Chương).

Cuối tháng 3/2025, quá trình khai thác cát, Công ty cát sạn Thanh Chương làm sạt lở một đoạn bãi bồi ở thôn Tiên Quánh, xã Đồng Văn, khiến người dân địa phương bức xúc, dựng lều bên bờ sông phản đối.

Người dân thôn Tiên Quánh, xã Đồng Văn dựng lều, căng băng rôn, phản đối hoạt động khai thác cát.

Theo quyết định xử phạt của UBND huyện Thanh Chương, doanh nghiệp này thực hiện 5 hành vi vi phạm hành chính, được quy định tại Nghị định 36/2020/NĐ-CP và Nghị định 04/2022/NĐ-CP của Chính phủ.

Vi phạm thứ 1 là khai thác cát trên sông không đúng phương án thực hiện được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận gây sạt lở bãi sông.

Doanh nghiệp đã khai thác cát làm mất chân bãi bồi, khai thác hết phần diện tích mỏ về phía Tây Nam; khai thác không trừ lại đai bảo vệ an toàn tầng kết thúc tại khu vực mỏ Đồng Văn. Hạnh vi này không đúng phương án thực hiện được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận gây sạt lở bãi sông.

Diện tích sạt lở là 1.117m2 nằm ngoài phạm vi khu vực mỏ.

Vi phạm thứ 2, cắm mốc nhưng không đúng quy cách theo quy định.

Hiện trạng cho thấy mốc số 8 của khu vực mỏ Đồng Văn tại thực địa cắm là một cọc sắt được cắm xuống bãi sông.

Vi phạm thứ 3, có hồ sơ chứng minh đã cắm mốc các điểm khép góc khu vực được phép khai thác nhưng để mất mốc.

Trong hồ sơ biên bản giao đất, giao mỏ tại thực địa ngày 24/4/2019 có thể hiện mốc số 9, tuy nhiên tại thực địa mốc số 9 không còn.

Bãi bồi sông Lam sạt lở do khai thác cát.

Vi phạm thứ 4, khai thác không đúng với trình tự khai thác.

Vị trí doanh nghiệp khai thác (tháng 3/2025) cho thấy vị trí moong khai thác nằm ở phía thượng nguồn khu vực mỏ là không đúng trình tự khai thác được phê duyệt tại thiết kế cơ sở mỏ và thiết kế khai thác (theo thiết kế khai thác từ sông vào bờ, tổ chức khai thác theo trình tự từ hạ lưu lên thượng lưu).

Vi phạm thứ 5, lập các sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu có liên quan để xác định sản lượng khai thác thực tế hàng năm có số liệu, thông tin không chính xác.

Tài liệu do doanh nghiệp cung cấp từ 21/3 đến 31/3/2025 thể hiện: Có 12 chuyến với tổng khối lượng cát khai thác là 270m3, mỗi ngày từ 1 đến 2 chuyến.

Trong quá trình hoạt động kinh doanh, Công ty cát sạn Thanh Chương không thống kê, tổng hợp hoạt động mua bán lẻ (bán hàng không có hóa đơn, bảng kê).

Trong khi đó, thông tin phản ánh của người dân xóm Tiên Quánh qua báo chí, ở thời điểm tháng 3/2025, mỗi ngày có từ 7 - 8 thuyền khai thác cát sỏi tại khu vực mỏ cát Đồng Văn.

Với 5 vi phạm trên, UBND huyện Thanh Chương xử phạt Công ty cát sạn Thanh Chương tổng số tiền 249 triệu đồng. Hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động trong thời gian 2 tháng.

UBND huyện Thanh Chương buộc doanh nghiệp xử lý, khắc phục sự cố sạt lở bờ sông theo kết quả đo đạc hiện trạng; cải tạo phục hồi môi trường khu vực khai thác.

Khu vực khai thác cát cách đê bảo vệ khu dân cư khoảng 100m.

Như Báo GD&ĐT đưa tin, cuối tháng 3/2025, hàng trăm người dân thôn Tiên Quánh, xã Đồng Văn, kéo ra bờ sông Lam dựng lều, căng băng rôn, phản đối hoạt động khai thác cát.

Khu vực khai thác cát của Công ty cát sạn Thanh Chương chỉ cách đê bảo vệ khu dân cư khoảng 100m. Tại đây, một đoạn bờ sông đã bị sạt lở nghiêm trọng, tạo thành hàm ếch rộng hàng nghìn mét vuông.

Ông Trần Đình Niêm (SN 1953, trú tại xã Đồng Văn) cho biết, bãi bồi bị sạt lở là do việc hút cát quá ồ ạt. Mỗi ngày có tới 4-5 tàu, sà lan ra vào hút cát liên tục, có hôm lên đến 8-9 chiếc.

Phạm Tâm