Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ- người 'giữ lửa' cho nghệ thuật hát Sli

Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ (đứng giữa hàng đầu) trong một buổi hát giao duyên.

Những ai yêu nghệ thuật hát Sli và đến với chợ tình Xuân Dương đều biết đến nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ, ở thôn Thôm Chản, xã Xuân Dương, Na Rì. Ngay từ thuở trong nôi, ông đã được đắm mình trong những câu hát Sli của gia đình, từ đó vun đắp niềm say mê khúc hát giao duyên của dân tộc.

Trong suốt nhiều năm qua, ông Nông Văn Hồ luôn "cháy" hết mình với các hoạt động văn hóa nghệ thuật của địa phương, nhất là trong dịp chợ tình được tổ chức thường niên vào ngày 25/3 âm lịch. Với chất giọng ngọt ngào, đối đáp có duyên và sự am hiểu sâu rộng về hát Sli, mỗi buổi hát Sli có sự tham gia của ông Hồ đều tạo sự lôi cuốn, hấp dẫn. Ông còn sưu tầm, ghi chép được một số bài hát Sli để truyền dạy cho thế hệ sau.

Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ chia sẻ: “Người dân xã Xuân Dương từ lúc nhìn thấy mặt trời cho đến khi rời "cõi tạm" đều có tiếng Sli đi cùng. Lời Sli là những câu chuyện đời sống thường ngày, là khúc hát giao duyên, là nét văn hóa đặc sắc, cũng là tiếng lòng của người dân vùng cao. Đi chợ tình mà không hòa mình vào câu Sli giao duyên thì coi như chưa về Xuân Dương”.

Ngày 09/3/2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 830 đưa hát Sli của người Nùng, xã Xuân Dương, huyện Na Rì vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đây là niềm vui, niềm tự hào không riêng người Nùng ở Na Rì mà của cả tỉnh Bắc Kạn. Góp phần gìn giữ di sản phi vật thể quốc gia, cuối năm 2022, CLB hát Sli xã Xuân Dương được thành lập với 37 thành viên. Với vai trò là Chủ nhiệm CLB (lâm thời), Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ tích cực tham gia đào tạo, truyền dạy hát Sli cho thế hệ trẻ của địa phương. Ông coi đó là cách để giúp những câu Sli vang mãi.

Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ còn mở lớp truyền dạy hát Sli cho trẻ em hoàn toàn miễn phí. Tùy theo chất giọng, khả năng của từng bé mà Nghệ nhân Hồ dạy cách ngân nga to – nhỏ, thanh – trầm, học thuộc các bài Sli sẵn có về chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương, rồi mới học ứng biến đối đáp trong từng câu hát.

Từ nhỏ đã được theo ông và cha mẹ đi chơi "chợ tình" hay các hoạt động văn hóa của địa phương, bé Hoàng Anh Vũ, học sinh lớp 5 đã ngấm dần tình yêu với làn điệu Sli. Với sự chỉ dẫn của Nghệ nhân Nông Văn Hồ, sau vài tháng theo học, bé Vũ đã có thể tự tin thể hiện những câu Sli đối đáp với bạn bè.

Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ truyền dạy "bí kíp" hát Sli cho thế hệ trẻ.

“Mỗi lần hát Sli, cháu cảm nhận được tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Cháu muốn được như Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ, đi đâu cũng tự tin hát làn điệu dân ca của dân tộc Nùng”, bé Hoàng Anh Vũ chia sẻ.

Nghệ nhân ưu tú Nông Văn Hồ cho biết thêm: “thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục mở lớp dạy hát Sli cho các cháu nhỏ có niềm đam mê, qua đó duy trì những mạch nguồn giữ gìn nghệ thuật truyền thống của cha ông”.

Bí thư Đảng ủy xã Xuân Dương, ông Lô Minh Chuyên cho biết: Những năm qua, cấp ủy, chính quyền địa phương luôn quan tâm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, trong đó có hát Sli của đồng bào Nùng. Để điệu hát Sli được bảo tồn và phát huy giá trị thì vai trò và đóng góp của người dân, đặc biệt là những người đam mê nghệ thuật truyền thống như ông Nông Văn Hồ là rất quan trọng./.

Xuân Nghiệp