Nghệ thuật Nói thơ Vân Tiên trở thành di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia

Trao quyết định công nhận "Nghệ thuật trình diễn dân gian Nói thơ Vân Tiên tỉnh Bến Tre" là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. (Ảnh: HOÀNG TRUNG)

Thể loại Nói thơ Vân Tiên gắn với tên và nội dung truyện thơ Nôm nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu là Lục Vân Tiên. Tác phẩm này được nhà thơ sáng tác vào khoảng đầu những năm 1850.

Nói thơ Vân Tiên là sản phẩm văn hóa dân gian được người Nam Bộ sáng tạo có nguồn gốc từ lối nói thơ của miền trung nhưng đã có nhiều cải tiến về âm điệu, cách thể hiện cho phù hợp với ngôn ngữ, tính cách, tâm hồn và không gian diễn xướng của Nam Bộ.

Lối nói thơ Vân Tiên ra đời trên cơ sở nhu cầu phổ biến thơ văn yêu nước, thể hiện tinh thần đấu tranh không khuất phục cường quyền, đem trí tài phụng sự đất nước và nhu cầu truyền bá đạo lý, tôn vinh phẩm hạnh con người Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Thị Quyên Thanh cho biết: Hiện nay, toàn tỉnh Vĩnh Long có 19 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó “Nghệ thuật trình diễn dân gian Nói thơ Vân Tiên tỉnh Bến Tre” được Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào tháng 6/2025.

Trình diễn nghệ thuật Nói thơ Vân Tiên trên sân khấu.

Đây là niềm vui của chung của toàn thể nhân dân tỉnh nhà vì một di sản văn hóa của quê hương mà cha ông ta đã sáng tạo, bồi đắp, giữ gìn, trao truyền được bảo tồn, phát huy và tỏa sáng.

Để thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể này trong thời gian tới, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long đề nghị chính quyền địa phương tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nội dung phong phú nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của giá trị di sản văn hóa nói chung, “Nghệ thuật trình diễn dân gian Nói thơ Vân Tiên tỉnh Bến Tre” nói riêng.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long nghiên cứu xây dựng Đề án bảo tồn và phát huy giá trị “Nghệ thuật trình diễn dân gian Nói thơ Vân Tiên tỉnh Bến Tre” gắn với các hoạt động văn hóa của tỉnh. Xây dựng sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo, giúp du khách khám phá, trải nghiệm, đồng thời, lan tỏa các giá trị di sản, nét văn hóa đặc sắc của địa phương đến người dân trong và ngoài tỉnh.

Ngoài ra, nghiên cứu tổ chức các lớp tập huấn trao truyền diễn xướng dân gian Nói thơ Vân Tiên cho thế hệ trẻ. Sưu tầm, hệ thống hóa tài liệu, hiện vật liên quan; lựa chọn, đề nghị xét tặng danh hiệu vinh dự cho các nghệ nhân có nhiều đóng góp trong quá trình thực hành, trao truyền di sản.

Đồng thời, phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo để tổ chức truyền dạy, trao truyền nghệ thuật Nói thơ Vân Tiên cho học sinh, đưa vào sinh hoạt ngoại khóa với những nội dung mới nhằm phát triển tư duy ngôn ngữ, giáo dục đạo đức, nhân cách cho thế hệ trẻ.

HOÀNG TRUNG