Nghĩ về Ðảng

Ðảng là lúa chín mùa no

Ðồng quê bay bổng cánh cò ca dao

Ðảng là điện sáng vùng cao

Mái trường ngói đỏ, vuông ao quanh nhà

Ðảng là cây bốn mùa hoa

Sắc hương bề bộn tay ta vun trồng

Ðảng là nắng ấm vầng đông

Trời xanh chim lượn trăm vòng thảnh thơi

Ðảng là của bạn của tôi

Trong veo phẩm chất, sáng ngời thanh danh.

Tạ Hữu Yên

Ðảng là nắng ấm vầng đông

Nhà thơ Tạ Hữu Yên làm thơ về Ðảng, về Bác Hồ và đất nước như một lẽ tự nhiên xuất phát từ tình cảm chân thành của người lính suốt đời chiến đấu dưới ngọn cờ của Ðảng. Hàng trăm bài thơ được phổ nhạc, hát lên trong những ngày lễ lớn của dân tộc như Ðôi dép Bác Hồ, Cảm xúc tháng Mười, Ðất nước… quả là niềm mong ước của nhiều người làm văn chương, nghệ thuật. Nghĩ về Ðảng là thi phẩm dung dị, mộc mạc qua hình ảnh, ngôn ngữ nhưng sâu lắng tâm tình và dào dạt cảm xúc, thực sự là bài thơ hay viết về Ðảng trong suốt mấy thập niên qua. Ðó chính là tấm lòng thành kính mà nhà thơ dâng lên Ðảng mỗi dịp xuân về.

Bài thơ chỉ có đúng 10 câu thơ, tách thành 5 cặp lục bát giản dị, gần gũi. Mỗi cặp câu là một ý tưởng so sánh về công lao của Ðảng đối với đất nước, dân tộc. Các hình ảnh thơ thay đổi linh hoạt, tươi sáng và tràn ngập sắc màu. Cấu trúc bài thơ đi từ những chiêm nghiệm giản đơn, bình dị hàng ngày đến khái quát lớn lao về phẩm chất để hoàn thành một tứ thơ ngợi ca công ơn biển trời của Ðảng. Nhìn tổng thể, bài thơ không lộng lẫy hoành tráng nhưng đủ để người đọc nghiêng mình tạ ơn, xúc động và nhờ đó mà hướng tình yêu của mình một lòng theo Ðảng.

Chúng ta đều biết, Việt Nam là một đất nước nông nghiệp, đời sống của nhân dân phần lớn gắn bó với hạt lúa, củ khoai nuôi sống mỗi ngày. Nghĩ về Ðảng, nhà thơ không nghĩ về những gì cao xa, to tát quá mức mà chỉ là những gì gần gũi, thân thuộc. Hình ảnh “lúa chín mùa no”, “cánh cò ca dao” xuất hiện ở hai câu thơ đầu đã chỉ dấu cho một tín hiệu nghệ thuật độc đáo và làm nên cấu tứ xuyên suốt toàn bộ thi phẩm. Câu trước hô gọi câu sau, cứ thế làm thành tứ thơ liền mạch, tự nhiên và có sức lay thức tâm hồn người đọc. Cả bài thơ nhờ thế như những định nghĩa về Ðảng mà không thấy khô khan, trái lại rất nhuần nhuyễn và dễ tạo hiệu ứng về mặt cảm xúc. Ðó chính là tài năng và thành công đáng kể ở bài thơ này:

Ðảng là lúa chín mùa no

Ðồng quê bay bổng cánh cò ca dao

Sau “lúa chín mùa no” mà Ðảng đem lại cho nhân dân thoát khỏi đói nghèo cơ cực, cuộc sống ngày một vươn lên ấm no và hạnh phúc hơn. Từ có Ðảng đồng nghĩa với nhân dân được làm chủ đất nước mình, có cuộc sống thanh bình trên cánh đồng thẳng cánh cò bay, có ánh điện thắp sáng văn minh từ đồng bằng đến vùng núi cao. Hình ảnh mái trường ngói đỏ cho em thơ học hành và vuông ao quanh nhà hiện lên mộc mạc nhưng dễ tạo nên xúc động lớn lao trong tâm hồn người đọc. Ðọc đến đây chợt nhớ đến những câu thơ Tố Hữu viết từ thời chống Pháp: “Các em ơi đã học chưa?/ Các anh dựng cho em trường mới nữa/ Chúng nó chẳng còn mong dội lửa/ Trường các em đứng giữa đồi quang/ Tiếng các em thánh thót quanh làng” (Ta đi tới - Tố Hữu).

Có Ðảng là bốn mùa hoa lá xanh tươi, sắc hương tràn ngập; có Ðảng là có ánh sáng vầng đông sưởi ấm mọi nhà và muôn ngàn cánh chim thảnh thơi bay liệng giữa trời xanh vô tận. Quả vậy, Ðảng không chỉ mang lại cho nhân dân cuộc sống ấm no, hạnh phúc, Ðảng còn là khát vọng, niềm tin, là lẽ sống của mọi người. Có điều, nhà thơ ca ngợi vai trò và sức mạnh của Ðảng bằng những vần thơ tự nhiên, bình dị, nhỏ nhẹ như từng hơi thở và tình yêu mến dịu dàng mà nhân dân dành cho Ðảng:

Ðảng là cây bốn mùa hoa

Sắc hương bề bộn tay ta vun trồng

Ðảng là nắng ấm vầng đông

Trời xanh chim lượn trăm vòng thảnh thơi.

Ðể khép lại và nâng tứ thơ lên một chiều kích mới, hai câu thơ kết bài được nhà thơ Tạ Hữu Yên đưa hình tượng Ðảng trở về với vẻ đẹp gần gũi, thân thương giữa cuộc sống đời thường. Ðảng không xa lạ, Ðảng chính là những gì thân thuộc và bình dị như máu thịt của mỗi chúng ta. Ðẹp đẽ hơn, Ðảng chính là phần hồn sáng trong, đẹp đẽ mà mỗi con người hướng đến:

Ðảng là của bạn của tôi

Trong veo phẩm chất, sáng ngời thanh danh.

Nghĩ về Ðảng là bài thơ đậm đà tính dân tộc qua thể điệu lục bát gần gũi, quen thuộc. Ngắn gọn trong cách biểu đạt nhưng lại có khả năng khái quát lớn về những gì mà Ðảng mang lại cho nhân dân ta, Tổ quốc ta suốt gần một thế kỷ từ khi Ðảng ra đời.

Lê Thành Văn