Vĩnh biệt phóng viên chiến trường gắn bó với Việt Nam
Tờ Le Monde đưa tin bà Madeleine Riffaud, nữ anh hùng kháng chiến, nhà thơ, nhà báo cộng sản Pháp - người tham gia đưa tin về cuộc chiến tranh chống đế quốc Mỹ ở Việt Nam - đã qua đời tại Paris (Pháp) ở tuổi 100.
Sinh ngày 23-8-1924 tại làng Arvillers, phía Bắc nước Pháp. Năm 18 tuổi, bà Madeleine Riffaud đã tham gia tổ chức Francs-Tireurs et Partisans (FTP) được thành lập bởi những người cộng sản, chống lại phát xít Đức, với bí danh Rainer.
Trước khi trở thành nhà báo, phóng viên chiến trường tại Việt Nam và Algeria, bà là một nhà thơ nổi tiếng và là nhân vật tiêu biểu trong cuộc kháng chiến chống Đức quốc xã. Bà được Tướng Charles de Gaulle vinh danh và trao tặng huân chương chiến công vì lòng quả cảm, luôn xung phong nhận nhiệm vụ khó khăn. Bà từng bị Gestapo - cơ quan mật vụ của Đức quốc xã - bắt giam năm 1944 và tuyên án tử hình rồi được giải cứu chỉ 6 ngày trước khi thi hành án.
Với Việt Nam, sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, năm 1955, lần đầu tiên bà Madeleine Riffaud đến Việt Nam để làm phóng sự, rồi được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cuối năm 1964, bà trở lại Hà Nội và được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh một lần nữa, trước khi vào miền Nam Việt Nam để trực tiếp tìm hiểu cuộc chiến đấu của nhân dân miền Nam.
Là nữ phóng viên nước ngoài đầu tiên được đi theo cuộc chiến đấu của các chiến sĩ quân giải phóng trong các bưng biền “Việt Cộng”, trở về Pháp, bà Madeleine Riffaud đã cho ra đời tác phẩm Trong chiến khu “Việt Cộng” và được Tổ chức Quốc tế các Nhà báo (OIJ) tặng giải thưởng năm 1966.
Năm 1966, khi Mỹ ngày càng leo thang và mở rộng chiến tranh ra miền Bắc, bà Madeleine Riffaud đến miền Bắc Việt Nam đưa tin và được gặp, trò chuyện với Chủ tịch Hồ Chí Minh hai lần trong năm đó. Sau chuyến đi đó, bà lại có một tác phẩm nữa là Au Nord Việt Nam. Écrit sous les bombes (tạm dịch: Ở miền Bắc Việt Nam, viết dưới bom đạn). Cuốn sách được xuất bản tại Paris năm 1967, rồi được độc giả khắp năm châu biết đến.
Bà Madeleine Riffaud, phóng viên chiến trường gắn bó với Việt Nam trong cuộc chiến tranh chống đế quốc Mỹ. Ảnh: FRANCE24
Năm 1972, là phóng viên nước ngoài duy nhất có mặt ở những nơi máy bay B52 của đế quốc Mỹ trút bom xuống ở Hà Nội và Hải Phòng, bà Madeleine Riffaud đã quay được những thước phim quý giá, là bằng chứng đanh thép tố cáo cuộc chiến tranh phi nghĩa của Đế quốc Mỹ tại Việt Nam. Hoạt động quả cảm của bà đã giúp Việt Nam tranh thủ được thêm sự ủng hộ của dư luận thế giới cũng như có thêm ưu thế trên bàn đàm phán về Hiệp định Paris.
Trở về Pháp, Madeleine Riffaud tiếp tục công việc của mình. Đầu những năm 1970, giữa hai chuyến đi đến Việt Nam, bà được thuê làm việc tại một bệnh viện ở Paris với vai trò trợ lý điều dưỡng. Thời gian này giúp bà viết nên tác phẩm Les Linges de la nuit (Julliard, 1974), tố cáo những thiếu sót của hệ thống bệnh viện Pháp.
Theo Le Monde, cho đến đầu những năm 1980, người ta thường bắt gặp bà trong hình ảnh với bím tóc nâu tết theo kiểu Việt Nam. Năm 2010, Madeleine Riffaud là chủ đề của bộ phim tài liệu do Philippe Rostan đạo diễn có tên Les Trois guerres de Madeleine Riffaud (tạm dịch: Ba cuộc chiến của Madeleine Riffaud). Năm 2001, bà được chiến sĩ cách mạng lừng danh Raymond Aubrac và cũng là một người bạn lớn của Việt Nam (1914-2012) trao tặng Huy chương Hiệp sĩ Bắc đẩu bội tinh.
Ghi nhận những đóng góp lớn lao của bà đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam đã trao tặng bà Madeleine Riffaud Huân chương Kháng chiến hạng Nhất đúng vào dịp kỷ niệm ngày giải phóng miền Nam, 30-4-1984 và Huân chương Hữu nghị vào ngày 24-8-2005.
