Nghịch lý sợ chất béo, tinh bột nhưng ăn quá nhiều đạm, hoa quả ngọt

Ngày 28/9, Báo Sức khỏe & Đời sống (Bộ Y tế) tổ chức Ngày Dinh dưỡng cộng đồng Việt Nam lần thứ 5, hướng đến mục tiêu khuyến khích cộng đồng xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì thói quen tập luyện và chăm sóc sức khỏe bền vững.

Tại sự kiện, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, cho rằng - khi xã hội phát triển, chúng ta nhận thức rõ hơn rằng dinh dưỡng không chỉ để no bụng mà là nền tảng cho sự phát triển tầm vóc, trí tuệ và sức khỏe của mỗi cá nhân cũng như toàn dân tộc. Ăn uống khoa học, phù hợp với độ tuổi và thể trạng không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế mà còn là mối quan tâm chung của mỗi gia đình, cộng đồng và chính quyền.

Phó giáo sư Nguyễn Trọng Hưng tư vấn cho người dân. Ảnh T.M.

Theo Thứ trưởng Thuấn, dinh dưỡng không hợp lý là nguyên nhân gây ra thừa cân, béo phì và hàng loạt bệnh không lây nhiễm. Hiện nay, hơn 80% ca tử vong liên quan đến các bệnh không lây nhiễm. Do đó, việc ăn uống khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần.

Ngày Dinh dưỡng cộng đồng Việt Nam là cầu nối đưa các định hướng lớn về dinh dưỡng vào thực tiễn, từ những kiến thức khoa học phức tạp thành những lời khuyên giản dị, dễ áp dụng trong từng bữa ăn. Sự kiện góp phần quan trọng vào việc hiện thực hóa Chiến lược Quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045, với mục tiêu cải thiện tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt, hướng tới một cộng đồng không chỉ khỏe mạnh mà còn cao lớn, thông minh và hạnh phúc hơn.

Tư vấn cho người dân tại chương trình này, Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Hưng - Trưởng khoa Khám Tư vấn Dinh dưỡng người lớn, Trung tâm Khám tư vấn, phục hồi dinh dưỡng và kiểm soát béo phì, Viện Dinh dưỡng (Hà Nội), cho biết - người dân hiện nay đã có ý thức và hiểu biết tốt hơn về dinh dưỡng và vận động. Tuy nhiên, việc áp dụng kiến thức dinh dưỡng phù hợp cho từng cá nhân vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều người áp dụng khuyến nghị chung một cách máy móc, thiếu sự chọn lọc thông tin phù hợp với bản thân.

Một vấn đề phổ biến bác sĩ Hưng ghi nhận trong quá trình thăm khám là tâm lý sợ chất béo quá mức, hạn chế chất béo, tinh bột nhưng lại lạm dụng chất đạm hoặc tiêu thụ quá nhiều hoa quả và hạt có dầu. Theo ông, dinh dưỡng thực hành cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể, tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe và mức độ lao động. Điều quan trọng là cân đối ba nhóm chất sinh năng lượng - tinh bột, đạm, chất béo - một cách hợp lý, đồng thời phân bổ khoa học cho các bữa ăn sáng, trưa, tối.

Theo bác sĩ Hưng, người dân cần hiểu rõ nguồn cung cấp dưỡng chất từ thực phẩm. Chẳng hạn, chất béo có trong cả động vật và thực vật, cần được cân đối giữa các loại hạt và thịt, cá. Tương tự, chất đạm từ động vật và thực vật cũng cần được kiểm soát hợp lý.

Việc “thần thánh hóa” thực phẩm thực vật hoặc kiêng khem tuyệt đối thực phẩm động vật là không phù hợp. Chỉ khi cân đối hợp lý các thành phần dinh dưỡng trong khẩu phần ăn, người dân mới đạt được chế độ ăn uống lành mạnh và bền vững.

Phương Thúy